Niềm tin vào chính quyền xã mới sau sáp nhập

Mới chỉ hơn 20 ngày, sau khi vận hành chính quyền địa phương xã mới sau sáp nhập, vùng miền núi Nghệ An đã hứng chịu thảm họa lũ lụt chưa từng thấy. Trong bối cảnh còn nhiều khó khăn khi vận hành bộ máy mới; nhưng chính quyền các xã đã lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành, triển khai phương án phòng chống thiên tai theo sơ đồ “4 tại chỗ” nhuần nhuyễn, hiệu quả.

Bà Kha Thị Hiền, Phó Chủ tịch UBND xã Tam Quang thông tin: Nếu không được phân cấp phân quyền rõ, không chủ động ra quyết định sơ tán khẩn cấp người dân, huy động tối đa nhân lực và phương tiện để di chuyển… thì hậu quả sẽ rất khó lường. Sự chủ động, quyết đoán trong ứng phó khẩn cấp với thiên tai đã mang lại hiệu quả, là không có thiệt hại về người, thiệt hại về tài sản đã hạn chế ở mức thấp nhất.

Đợt mưa lũ lần này rơi vào các xã miền núi, nơi có nhiều bản làng nằm ở vùng sâu, vùng xa; và Lượng Minh là một xã như thế. Khi mưa lũ ập đến, hạ tầng lưới điện và thông tin liên lạc bị mất; cùng với đó là hệ thống loa truyền thanh thôn bản chưa phủ sóng hết… khiến chính quyền xã gặp khó khăn.

Bí thư Đảng ủy xã Lượng Minh Nguyễn Văn Thắng xác thực: Liên lạc gián đoạn, chúng tôi chia cán bộ xã thành từng tổ nhóm đi xuống tận các bản, phối hợp cán bộ thôn bản đến từng hộ dân để vận động, tuyên truyền người dân di dời, phòng tránh. Sự bám sát cơ sở, phối hợp chặt chẽ giữa xã và các thôn bản kịp thời trong mưa lũ đã góp phần giảm nhẹ mức độ thiệt hại.

Có một vấn đề không thể không nhắc đến là cán bộ cấp xã chủ yếu là cán bộ huyện chuyển xuống. Thế nên kinh nghiệm, kĩ năng điều hành, xử lý tình huống đã là điều kiện quan trọng đầu tiên để việc ứng phó với mưa lũ trở nên trơn tru, chủ động, linh hoạt, hiệu quả.

 Chủ tịch UBND xã Tam Thái Lô Dương Khánh cho biết: Chúng tôi đã chuẩn bị kĩ vật tư, trang thiết bị, nhu yếu phẩm; đến việc rà soát, xây dựng phương án bảo vệ các công trình trọng yếu; cùng với cơ chế báo cáo nhanh, cập nhật kịp thời diễn biến mưa lũ… Nhưng nước lũ lên quá nhanh và lên cao chưa từng thấy, vượt xa đỉnh lũ của các năm trước. Vì thế, chỉ có thể đảm bảo an toàn tuyệt đối về người.

Đợt lũ lần này ở các xã miền núi Nghệ An là rất khủng khiếp. Mức độ khủng khiếp được đo bằng mức nước về lòng hồ đạt 10.500m3/s, dẫn tới Nhà máy thủy điện Bản Vẽ tăng lưu lượng xả. Do vậy, dù nỗ lực nhưng thiệt hại về tài sản là không thể tránh khỏi, nhưng may mắn hơn những lần trước, số ca tử vong sau thảm họa lũ lụt lần này là 04 người.

Ứng phó với thời tiết dị thường

Thiên tai ngày càng dị thường nên việc đoán định để ứng phó không hề dễ dàng. Mưa lũ ở khu vực miền núi Nghệ An những ngày cuối tháng 7 vừa qua, là một ví dụ. Mùa mưa bão đến sớm, tần suất mạnh, nước dâng nhanh kết hợp cùng thủy điện xả lũ… là nguyên nhân dẫn tới lũ lụt lập đỉnh mới chưa từng có trong lịch sử. Dẫu rằng, các địa phương đã rất chủ động, linh hoạt; nhưng với sự cực đoan của thời tiết, khiến công tác ứng phó, khắc phục trở nên khó khăn hơn, vất vả hơn. Đó chính là vấn đề mà các cấp chính quyền ở Nghệ cần xem như một bài học “xương máu”.

Có thể thấy rõ, trong suốt cả quá trình diễn ra mưa lũ, vai trò của phương án “4 tại chỗ” đã phát huy hiệu quả, góp phần quan trọng vào việc làm giảm nhẹ mức độ thiên tai". 

Các lực lượng “4 tại chỗ” của các xã đã sát cánh, đồng hành cùng người dân vùng lũ khi lũ về, khi lũ neo cao và khi lũ đã rút đi; vừa phối hợp di tản người và tài sản, rồi nỗ lực dọn dẹp, tái thiết cuộc sống sau thiên tai.

Tiếp đó, là vai trò của chính quyền các xã mới sau sáp nhập, đã trách nhiệm bám sát địa bàn, không ỉ lại mà chủ động đưa ra các quyết định nhanh, gọn, dứt khoát trong quá trình ứng phó với các tình huống đợt lũ vừa qua.

Bên cạnh đó, sự vào cuộc, phối hợp đồng bộ của các lực lượng bộ đội, công an, các cơ quan, đơn vị cũng như người dân không bị ảnh hưởng của mưa lũ. Những đoàn quân hành quân về vùng lũ không chỉ là sự chia sẻ khó khăn với người dân trong hoạn nạn, mà còn là bài học về sự tương trợ, đoàn kết mỗi dịp thiên tai.

Phát biểu chỉ đạo về công tác ứng phó lũ lụt, Bí thư Tỉnh ủy Nghệ An Nguyễn Đức Trung nhìn nhận: Chính quyền cấp xã mới đã rất tích cực, sát việc, triển khai công việc nhanh, không chủ quan, chủ động ứng phó kịp thời với tình hình mưa lũ, ngập lụt, cơ bản đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản Nhân dân và Nhà nước.

Có một điều không thể không nói đến, là công tác vận hành liên hồ chứa nước, xả lũ thuỷ điện được thực hiện nhịp nhàng, đúng quy trình, góp phần cắt giảm lũ cho hạ du. Thủy điện Bản Vẽ xả lũ chỉ làm ảnh hưởng trực tiếp đến xã Yên Na, Tương Dương, Tam Thái; thủy điện Khe Bố ở phía dưới xả lũ chỉ làm ảnh hưởng trực tiếp đến xã Tam Quang và các xã phía dưới hạ du. 

Những xã nằm phía trên như Mỹ Lý, Nhôn Mai, Lượng Minh… không ảnh hưởng của việc xả lũ các nhà máy thủy điện ở Nghệ An song vẫn ngập lũ và thiệt hại rất nặng. Điều đó cho thấy, mưa lớn, kết hợp nước từ thượng nguồn đổ về nhiều là một trong những nguyên nhân chính gây nên thảm họa lũ lụt.

Ứng phó khi mưa lũ đến, dẫu chủ động, linh hoạt thì vẫn là giải pháp tình thế khi “sự đã rồi”. Có một sự ứng phó tốt hơn, hiệu quả hơn, giảm nhẹ thiệt hại tốt hơn tỉnh Nghệ An, các địa phương cần làm tốt việc điều chỉnh, bổ sung quy hoạch phòng chống thiên tai, tái định cư lâu dài cho các khu vực có nguy cơ sạt lở cao.