Tham dự Hội nghị có nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng, nguyên Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM; Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Trần Quốc Vượng; Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ, Trưởng Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016- 2021; Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao Phạm Bình Minh; Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam; Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Trần Thanh Mẫn; cùng đại diện lãnh đạo các Bộ, ngành Trung ương và địa phương cùng các nhà khoa học; các điển hình tiên tiến trong xây dựng NTM.

Về phía Ủy ban Dân tộc có ông Đỗ Văn Chiến, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng, Chủ nhiệm tham dự Hội nghị.

Tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường đã báo cáo Tổng kết 10 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2010-2020 với mục tiêu cụ thể đến năm 2020, cả nước có 50% số xã đạt chuẩn nông thôn mới.

Sau hơn 9 năm triển khai, Chương trình MTQG xây dựng NTM đã đạt và vượt các mục tiêu đề ra trước gần 2 năm; góp phần quan trọng vào sự nghiệp phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn và sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn đã có những đổi thay vượt bậc, bộ mặt nông thôn ngày càng được đồng bộ, khang trang, từng bước đáp ứng nhu cầu sinh hoạt và sản xuất của người dân.

Trong hơn 9 năm cả nước đã huy động được 2.418.471 tỷ đồng (tương đương khoảng 110 tỷ USD). Trong đó, ngân sách nhà nước các cấp hỗ trợ trực tiếp cho Chương trình là 319.289 tỷ đồng (bình quân khoảng 35,9 tỷ đồng/xã trong 9 năm.

Về kết quả đạt chuẩn xã NTM, đến tháng 10/2019, cả nước đã có 4.665 xã (52,4%) được công nhận đạt chuẩn NTM, tăng 35,3% so với cuối năm 2015 (là thời điểm tổng kết giai đoạn 1) và hoàn thành vượt 2,4% so với mục tiêu 10 năm (2010-2020) của Đảng, Quốc hội và Chính phủ giao. Trong số các xã được công nhận đạt chuẩn NTM, có 87 xã đặc biệt khó khăn thuộc Chương trình 135 và 42 xã vùng bãi ngang ven biển, hải đảo. Đồng thời, đã có 63 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và đã có xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu theo quy định của Thủ tướng Chính phủ.

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho biết: Thực hiện nghị quyết của Đảng, Chính phủ đã ban hành Chương trình MTQG xây dựng NTM giai đoạn 2010-2020 triển khai trên toàn bộ vùng nông thôn Việt Nam, gồm 9.000 xã, 664 huyện của 63 tỉnh, thành phố trên cả nước. Đây là Chương trình rất trúng, rất đúng, đi vào lòng người, khai thác được sức mạnh tổng thể của cả hệ thống chính trị kết hợp sức mạnh của từng người dân, tạo nên thành tích to lớn, toàn diện, lịch sử.

Thủ tướng cũng nêu một số điểm tồn tại để rút kinh nghiệm. Đó là sự chỉ đạo chưa đồng bộ, có lúc có nơi cấp ủy, chính quyền chưa sát sao, chưa quyết liệt, làm cho bức tranh phát triển không đồng đều, thậm chí ngay ở những nơi có điều kiện hay trong cùng những điều kiện giống nhau nhưng kết quả lại rất khác nhau.

Thủ tướng nhấn mạnh cần tiếp tục coi nông nghiệp, nông dân, nông thôn là thế mạnh, còn rất nhiều dư địa, là lợi thế trong tiến trình phát triển và hội nhập. Phải mạnh dạn, quyết tâm, dám đặt mục tiêu cao hơn. Các địa phương phải đi tiên phong để phát triển một nền nông nghiệp hiện đại, đặc thù, xây dựng vùng nông thôn xanh, sạch, đẹp và bản sắc, đáng sống. Xây dựng NTM không chỉ ở đồng bằng mà cả miền núi, làng bản, xã đảo. Thủ tướng cho biết, Chính phủ đã trình Quốc hội để ban hành một chương trình về dân tộc miền núi, để ghép 18 chương trình nhỏ lẻ lại thành một chương trình về dân tộc thiểu số và miền núi, một chương trình quốc gia lớn hơn.

Thủ tướng cũng yêu cầu cần làm tốt 4 vấn đề cốt lõi xây dựng NTM, đó là: không ngừng nâng cao hơn nữa chất lượng cuộc sống của người dân nông thôn, miền núi là nhiệm vụ của chúng ta; xây dựng miền quê đáng sống, xanh, sạch, đẹp; cần phải tiếp tục bảo tồn, phát triển song hành giữa văn hóa, nét đẹp văn hóa của người dân trong quá trình phát triển; tiếp tục xây dựng hệ thống chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đoàn thể dưới sự lãnh đạo của Đảng không ngừng vững mạnh để phục vụ Nhân dân.

Thủ tướng yêu cầu các địa phương, các ngành hưởng ứng phong trào thi đua được phát động ngày 18/10, đó là “Cả nước chung tay xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025”.

Trong khuôn khổ Hội nghị, trước đó ngày 18/10 đã diễn ra một chuỗi các sự kiện như: Các đại biểu đã được đi thăm quan thực tế tại các mô hình thí điểm NTM kiểu mẫu tại các địa phương của 3 tỉnh Nam Định, Thái Bình, Hà Nam; Triễn lãm thành tựu 10 năm xây dựng NTM, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Lễ tôn vinh, khen thưởng các tập thể, cá nhân tiêu biểu thực hiện Phong trào thi đua "Cả nước chung sức xây dựng NTM" giai đoạn 2016 - 2020.

Tại sự kiện này, thay mặt lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc trao Huân chương Ðộc lập hạng Ba cho hai tỉnh Nam Ðịnh và Ðồng Nai (hai tỉnh đầu tiên trong cả nước hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM); Huân chương Lao động hạng Nhất cho 19 bộ, ban, ngành, tỉnh, thành phố, đoàn thể Trung ương.

13 tỉnh, thành phố có nhiều nỗ lực, sáng tạo trong xây dựng NTM, 93 huyện, thị xã đạt tiêu chuẩn NTM đã được tặng Huân chương Lao động hạng Ba. 175 xã đạt chuẩn NTM tiêu biểu trong cả nước được tặng Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. 170 tập thể tiêu biểu có thành tích đặc biệt xuất sắc trong phong trào thi đua “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới” được tuyên dương.