Đề án 01 của Chính phủ - đề án đầu tiên về phát triển kinh tế tập thể, đặc thù cho giới nữ

Ngày 17/3, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức Hội nghị khởi động Đề án số 01 của Chính phủ về "Hỗ trợ Hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý và tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030", phát động cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp năm 2023 trong khuôn khổ Đề án 939 của Chính phủ về "Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017 - 2025".

Chương trình được tổ chức trực tuyến tại 63 điểm cầu tỉnh, thành phố và livestream trên fanpage Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, fanpage Báo Phụ nữ Việt Nam, fanpage Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp và một số nền tảng khác.

Đồng chí Lê Minh Khái, Bí thư Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về phát triển kinh tế tập thể và hợp tác xã tham dự và phát biểu chỉ đạo hội nghị.

Tham dự chương trình có 200 đại biểu bao gồm: Đại diện Lãnh đạo các ban Đảng, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, lãnh đạo một số Bộ, ban, ngành Trung ương; đại diện Lãnh đạo Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam; đại diện một số tổ chức trong nước và quốc tế…

Phát biểu khai mạc hội nghị, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam Hà Thị Nga cho biết: Thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII về "tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới", Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 20 và Chiến lược "phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã giai đoạn 2021-2030", thời gian qua, các cấp Hội đã khẩn trương phối hợp với các bộ, ngành trung ương và UBND các tỉnh, thành phố xây dựng Đề án "Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030".

Đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 01/QĐ-TTg ngày 3/1/2023 - là đề án đầu tiên về phát triển kinh tế tập thể với đặc thù riêng cho giới nữ mà Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam vinh dự được Chính phủ tin tưởng giao chủ trì, phối hợp với các ngành, các cấp triển khai thực hiện.

Hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn cho phụ nữ Việt Nam

Theo đồng chí Hà Thị Nga, việc phê duyệt Đề án ngay từ ngày đầu tiên của năm 2023 là niềm vui lớn đối với cán bộ, hội viên, phụ nữ và các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, là cơ sở quan trọng để phát huy vai trò của phụ nữ cả nước trong việc thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về phát triển kinh tế tập thể và tạo việc làm cho người lao động trong thời gian tới.

Đề án "Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030" của Chính phủ với các mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp cụ thể là căn cứ quan trọng để Hội cùng các ngành, các cấp thúc đẩy hơn nữa hoạt động hỗ trợ phụ nữ tham gia phát triển kinh tế tập thể, góp phần nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ.

Đồng chí Hà Thị Nga nhấn mạnh, các đề án của Chính phủ đã, đang và bắt đầu triển khai chính là điều kiện quan trọng để Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam thực hiện tốt nhất chức năng "Đại diện chăm lo, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của các tầng lớp phụ nữ", góp phần thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII, Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030, đồng thời tạo động lực mạnh mẽ cho hội viên, phụ nữ cả nước tham gia phong trào sáng tạo khởi nghiệp, hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn cho phụ nữ Việt Nam, góp phần xây dựng đất nước Việt Nam phồn vinh, hạnh phúc.

Tại Hội nghị, lãnh đạo Liên minh Hợp tác xã Việt Nam; đại diện tỉnh Nam Định, Bến Tre, Lâm Đồng, Thanh Hóa… đã phát biểu hưởng ứng, cam kết tập trung triển khai thành công đề án trong thời gian tới phù hợp với đặc thù địa phương.

Nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để phụ nữ tham gia phát triển kinh tế tập thể

Kết luận Hội nghị, thay mặt Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái chúc mừng Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam là cơ quan đầu tiên hoàn thành nhiệm vụ xây dựng Đề án theo Nghị quyết số 09/NQ-CP ngày 02/01/2023 của Chính phủ Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 20-NQ/TW ngày 16/6/2022 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao sự chủ động, bài bản của Trung ương Hội đã phối hợp tích cực với các Bộ, ngành, địa phương trong xây dựng Đề án và tổ chức triển khai sớm đưa Đề án được thực hiện sâu rộng tại các địa phương.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nêu rõ, những năm qua, Ðảng, Nhà nước ta luôn quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo công tác phụ nữ và thực hiện mục tiêu bình đẳng giới; đã ban hành và chỉ đạo triển khai hiệu quả nhiều chính sách cụ thể nhằm tạo điều kiện để phụ nữ phát triển và thúc đẩy bình đẳng giới, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực nữ, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.

Phong trào phụ nữ và bình đẳng giới ở nước ta đạt được những thành tựu to lớn, được các tổ chức quốc tế và nhiều nước thừa nhận.

Các tầng lớp phụ nữ đã phát huy truyền thống đoàn kết, sáng tạo trong học tập, lao động và công tác, đạt nhiều thành tích xuất sắc trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, an ninh, quốc phòng, góp phần quan trọng xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, góp phần giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội của đất nước.

Trong những năm vừa qua, Đảng và Nhà nước ta với quan điểm coi kinh tế tập thể, mà nòng cốt là hợp tác xã là một trong những thành phần kinh tế quan trọng; khuyến khích phát triển kinh tế tập thể trong các ngành nghề, lĩnh vực, vùng, miền của đất nước, ưu tiên xây dựng các mô hình hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị, gắn với sản phẩm chủ lực của quốc gia, địa phương, đặc biệt là chương trình OCOP...

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích, tạo điều kiện để tăng cường sự tham gia của phụ nữ vào phát triển kinh tế tập thể, xây dựng hợp tác xã phù hợp với điều kiện, đặc thù của từng vùng, miền địa phương.

Trong đó, giao Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam chủ trì thực hiện hai Đề án của Chính phủ, đó là: Đề án "Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp giai đoạn 2017-2025" (gọi tắt là Đề án 939) và Đề án "Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030".

Các đề án của Chính phủ đã tạo điều kiện thuận lợi cho Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam các cấp trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ, chăm lo cho phụ nữ; góp phần thực hiện Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030; Nghị quyết số 20-NQ/TW và Nghị quyết số 09/NQ-CP của Chính phủ; tạo động lực mạnh mẽ cho phụ nữ cả nước tham gia phong trào khởi nghiệp, sáng tạo, nâng cao quyền năng kinh tế.

Đồng thời, thông qua phát triển kinh tế, có tác động tích cực vào sự ổn định xã hội, góp phần giải quyết những vấn đề xã hội như: Xây dựng gia đình hạnh phúc, bảo đảm đầy đủ quyền và lợi ích chính đáng của phụ nữ. Đây là những yếu tố xã hội cần thiết cho sự phát triển ổn định và bền vững của mỗi quốc gia, mà phụ nữ với thiên chức người mẹ, người vợ, có vai trò rất quan trọng.

"Chính vì vậy, việc triển khai các Đề án 01, Đề án 939 không chỉ là nhiệm vụ của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, mà Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ coi đây là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, các Bộ, ngành, địa phương, các tổ chức, cá nhân cùng chung tay gánh vác, tham gia", Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh.

Lấy phụ nữ, người dân tham gia Hợp tác xã là trung tâm

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao sự cố gắng, nỗ lực của các cấp Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, biểu dương một số Bộ, ngành, Ủy ban nhân dân các cấp trong việc tổ chức triển khai thực hiện Đề án 939 và các hoạt động hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể qua các chương trình mục tiêu quốc gia.

Đây là những nội dung lớn và khó, đòi hỏi Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phải hết sức chủ động, trách nhiệm, linh hoạt, sáng tạo, đặc biệt là trong bối cảnh phần lớn quá trình triển khai các Đề án cũng là thời điểm toàn xã hội phải chịu tác động mạnh mẽ của đại dịch COVID-19.

Phó Thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định: Đề án 939 đã được triển khai một cách hệ thống, nhất quán, khoa học và linh hoạt ở cả cấp Trung ương và địa phương, giúp các cấp Hội và các ngành liên quan từng bước giải quyết được mục tiêu, lan tỏa tinh thần quốc gia khởi nghiệp trong giới nữ.

Với nhiều hình thức sáng tạo, thiết thực và cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp hàng năm với những chủ đề đa dạng, phong phú, được triển khai có hệ thống từ Trung ương đến các tỉnh thành, với quy mô toàn quốc, đã có hơn 63.000 phụ nữ được hỗ trợ khởi nghiệp, khởi sự kinh doanh từ khi triển khai Đề án đến nay.

Trong lĩnh vực kinh tế tập thể, trong số hơn 29.000 Hợp tác xã trên toàn quốc, có khoảng 10% Hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý. Trong đó, nhiều Hợp tác xã của phụ nữ đang khẳng định có nhiều ưu điểm, thế mạnh, đóng góp lớn trong sản xuất sản phẩm bản địa, chiếm 39% chủ thể sản phẩm OCOP, 80% lực lượng lao động trong các Hợp tác xã nông nghiệp là phụ nữ.

Mặc dù đạt được nhiều kết quả quan trọng nhưng trên thực tế nhiều Hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý quy mô còn nhỏ, chưa bắt kịp xu thế ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số, còn thiếu tính liên kết, kết nối, sản phẩm chưa đạt chuẩn để xuất khẩu vào những thị trường khó tính.

Từ kinh nghiệm đã có trong triển khai Đề án "Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp", Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tin tưởng Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, với những nỗ lực và quyết tâm, sáng tạo hơn nữa, sẽ chủ trì triển khai thành công Đề án "Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030".

Nhân Hội nghị khởi động triển khai Đề án 01, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, các Bộ, ngành, địa phương phải quyết tâm cao, tham gia chủ động, phát huy vai trò, trách nhiệm; khắc phục những hạn chế thời gian qua để hoàn thành xuất sắc các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trong Đề án.

Trong quá trình triển khai, cần quán triệt nhận thức: Phát triển Hợp tác xã không phải là nhiệm vụ mới, nhưng phải luôn trăn trở, tư duy, đổi mới phương thức, cách làm, làm sao để nhiệm vụ không mới nhưng luôn có sức sống mới, cách làm mới, có bước phát triển mới.

Bám sát các quan điểm, mục tiêu, định hướng trong Chiến lược phát triển kinh tế tập thể đến năm 2030, lấy phụ nữ, người dân tham gia Hợp tác xã là trung tâm; chú trọng phát huy sức mạnh nội lực của cộng đồng và của toàn xã hội, lồng ghép nguồn lực thực hiện Đề án từ Các chương trình mục tiêu quốc gia đã được Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Các hoạt động hỗ trợ cụ thể cần kịp thời, nhạy bén, có trọng tâm, trong điểm, ưu tiên ứng dụng khoa học công nghệ, đẩy mạnh chuyển đổi số để nâng cao năng lực sản xuất, sức cạnh tranh và khả năng thích ứng với hội nhập kinh tế quốc tế, cách mạng công nghiệp lần thứ tư và biến đổi khí hậu.

Thúc đẩy sản xuất theo chuỗi giá trị, tăng cường liên kết trong các tổ chức kinh tế tập thể và giữa tổ chức kinh tế tập thể với các thành phần kinh tế khác.

Phân công rõ người, rõ việc để thực hiện Đề án 01 bài bản, đồng bộ, hiệu quả

Để sớm đưa Đề án 01 đi vào cuộc sống, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị cần triển khai một số nhiệm vụ, công việc trọng tâm trong năm 2023 và các năm tiếp theo:

Thứ nhất, Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Cơ quan chủ trì thực hiện Đề án, cần chủ động phối hợp chặt chẽ với các Bộ, ngành, địa phương, triển khai kế hoạch thực hiện đề án theo từng giai đoạn và hàng năm.

Khẩn trương chỉ đạo, hướng dẫn Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp tham mưu cho cấp ủy, Ủy ban nhân dân ban hành đề án, kế hoạch, chương trình cụ thể, phân công rõ người, rõ việc để thực hiện Đề án 01 bài bản, đồng bộ, hiệu quả và phù hợp với đặc thù của từng địa phương.

Trong quá trình triển khai thực hiện, nếu có vấn đề phát sinh hoặc khó khăn, vướng mắc, chủ động, kịp thời báo cáo cấp có thẩm quyền để xử lý.

Bố trí kinh phí thực hiện Đề án 01

Thứ hai, Bộ Kế hoạch và Đầu tư bám sát các định hướng, chủ trương của Đảng về hỗ trợ các hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ, đặc biệt quan tâm mục tiêu "xóa bỏ phân biệt về giới, tạo cơ hội như nhau cho nam và nữ trong phát triển kinh tế-xã hội và phát triển nguồn nhân lực" trong hoàn thiện Dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi).

Là cơ quan chủ quản chương trình hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể, Hợp tác xã theo Quyết định 1804, Bộ Kế hoạch và Đầu tư cần phối hợp với các Bộ chủ quản các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ, bố trí kinh phí thực hiện Đề án 01, trước mắt bổ sung kinh phí thực hiện Đề án 01 trong năm 2023, cân đối phân bổ kinh phí từ ngân sách nhà nước và từ nguồn kinh phí của các chương trình mục tiêu quốc gia.

Thứ ba, Bộ Tài chính, trên cơ sở đề nghị của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, các Bộ ngành, Ủy ban nhân dân các địa phương, cần dự kiến bố trí ngân sách trung hạn và hàng năm để thực hiện Đề án 01, lưu ý bổ sung ngân sách để các cấp Hội, các Bộ, ngành triển khai những nhiệm vụ ban đầu của Đề án trong năm 2023.

Quan tâm chính sách thuế của khu vực kinh tế tập thể trong quá trình xây dựng và sửa đổi Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp và các văn bản hướng dẫn thi hành, tạo điều kiện cho các Hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý và tạo việc làm cho lao động nữ.

Thứ tư, các Bộ, cơ quan: NNPTNT, LĐTBXH, Ủy ban Dân tộc và các Bộ, ngành quan tâm cân đối, bố trí kinh phí trong các chương trình mục tiêu quốc gia để thực hiện nội dung phát triển kinh tế tập thể.

Rà soát đánh giá nhu cầu nhân lực nữ, xây dựng các chương trình đào tạo nghề phù hợp với nhân lực nữ phục vụ phát triển kinh tế tập thể; phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam tổ chức các hội nghị, diễn đàn, các hoạt động thúc đẩy bình đẳng giới trong khu vực kinh tế tập thể.

Thành lập Ban Chỉ đạo triển khai Đề án 01 tại các địa phương

Thứ năm, Phó Thủ tướng đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương sớm chỉ đạo xây dựng kế hoạch, đề án triển khai Đề án 01, thành lập Ban Chỉ đạo hoặc Tổ chỉ đạo thực hiện Đề án, đề nghị các địa phương cố gắng ban hành trước tháng 5/2023.

Quan tâm bố trí nguồn lực, ưu tiên lồng ghép vào các chương trình, đề án có liên quan nhằm tạo điều kiện cho Hội Liên hiệp Phụ nữ thực hiện Đề án 01.

Phân công trách nhiệm cụ thể cho các sở ngành, địa phương, tạo điều kiện và phối hợp với Hội Liên hiệp Phụ nữ các cấp trong triển khai Đề án.

Thứ sáu, các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương triển khai các nhiệm vụ được giao tại Đề án 01. Trong quá trình thực hiện, nếu có khó khăn, vướng mắc, kịp thời báo cáo Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và đề xuất phương hướng xử lý.

Giao Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phối hợp các Bộ, ngành liên quan tổng hợp tiến độ triển khai và báo cáo kết quả với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ theo quy định.

Nhân dịp này, đồng chí Lê Minh Khái nhiệt liệt khuyến khích phụ nữ cả nước, thuộc mọi thành phần, mọi lĩnh vực, tích cực tham gia cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát động năm 2023 với chủ đề "Phụ nữ khởi nghiệp - Phát huy tài nguyên bản địa"; tiếp tục nuôi dưỡng đam mê, khát vọng, sáng tạo, đổi mới, tạo ra các thương hiệu bản địa Việt Nam mang tầm quốc tế.

Phó Thủ tướng kêu gọi các tổ chức, cá nhân, các ngành, các địa phương tiếp tục quan tâm, đồng hành cùng chương trình Hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp của Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, để cùng lan tỏa tinh thần Quốc gia khởi nghiệp./.