Bài 3: Hướng đến tương lai

Dẫu cuộc sống vẫn còn nhiều khó khăn, con đường học hành của con em Phù Lá còn nhiều gian nan phía trước, nhưng đồng bào dân tộc Phù Lá ở Hoa Si Pan đã và đang có nhiều nỗ lực xây dựng nếp sống mới văn minh.

“Không sinh con thứ 3 đâu, sinh nhiều con không có tiền nuôi chúng ăn học. Sinh con nhiều cũng bị phạt đấy…”. Bằng giọng nói lơ lớ, chưa sõi tiếng phổ thông anh Chúng Văn Dũng, dân tộc Phù Lá ở cụm dân cư Hoa Si Pan, chia sẻ.

Đúng như chia sẻ của anh Dũng, người Phù Lá ở Hoa Si Pan chỉ sinh 2 con, rất ít trường hợp sinh con thứ 3. Đây cũng là một trong những nội dung được đưa vào hương ước, rằng nếu sinh con thứ 3 sẽ bị phạt phải nộp thóc. Số thóc đó sẽ sử dụng trong các buổi liên hoan, lễ hội của bản làng.

Khi hỏi về tình trạng tảo hôn, trai gái Phù Lá giờ đây đã nhận thức được phải đủ tuổi mới được kết hôn. Trai gái được tự do yêu đương, kết hôn mà không có sự ép buộc của cha mẹ. Đàn ông Phù Lá lo làm những việc lớn. Phụ nữ lo việc gia đình, chăm sóc con cái. Đó là sự tiến bộ trong hôn nhân của người Phù Lá.

Ngày nay, việc tổ chức đám hiếu của người Phù Lá cũng rất văn minh, hiện đại. Người chết không để quá 48 tiếng và không tổ chức linh đình.

Bản làng người Phù Lá ở Hoa Si Pan - nơi chúng tôi đặt chân đến vẫn giữ được bản sắc của dân tộc mình. Họ sống quây quần trong bản nhỏ. Những ngôi nhà của người Phù Lá là nhà trệt, hai mái, trình tường, một cửa chính ở giữa. Một số gia đình khá giả hơn trong bản đã có nhà xây, nhưng vẫn giữ những nét kiến trúc của dân tộc mình. Người Phù Lá giữ gìn nhà cửa sạch sẽ, vệ sinh, không nuôi gia súc, gia cầm gần nhà.

Người Phù Lá rất ý thức giữ gìn tiếng nói, trang phục của dân tộc mình. Đến bản nhỏ này, chúng tôi nghe những người Phù Lá nói chuyện, giao tiếp với nhau bằng ngôn ngữ dân tộc mình. Có khách đến họ mới nói tiếng phổ thông. Nhiều người Phù Lá phải nhờ cán bộ xã phiên dịch, chúng tôi mới có thể hiểu chuyện họ chia sẻ.

Trang phục dân tộc được người phụ nữ Phù Lá tự tay khâu vá và giữ gìn qua bao đời. Họ mặc trang phục dân tộc thường ngày. Đặc biệt, trong những dịp quan trọng như cưới xin, lễ tết, hội hè… không thể thiếu trang phục dân tộc.

Người phụ nữ Phù Lá có đôi bàn tay khéo léo, họ tự bện ghế ngồi, chổi, chiếu… bằng rơm. Đó là những vật dụng rất quen thuộc trong mỗi gia đình người Phù Lá. Đang nói chuyện với khách, ông Súng Sào Chín, vào trong nhà mang chiếc chiếu ra khoe: “Nằm chiếc chiếu này mát về mùa hè, ấm về mùa đông cô ạ. Chiếu và ghế rơm cô đang ngồi tự tay vợ tôi bện đấy”.

Bản nhỏ người Phù Lá hôm nay vẫn yên bình giữa rừng. Mặc dù còn nhiều khó khăn, nhà cửa đơn sơ, mộc mạc, không có gì giá trị, nhưng họ đang cố gắng vươn lên xây dựng cuộc sống mới tiến bộ, văn minh.