Đồn Biên phòng Na Ngoi có nhiệm vụ quản lý, bảo vệ 16,552 km đường biên giới Việt Nam - Lào. Địa bàn đơn vị quản lý là xã Na Ngoi, huyện Kỳ Sơn, tỉnh Nghệ An có 19 bản với 1.014 hộ/6.043 nhân khẩu; gồm 3 thành phần dân tộc sinh sống gồm: Mông, Thái, Khơ Mú; trong đó có 17 bản đồng bào dân tộc Mông, chiếm 85%. Đây là địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới, điều kiện địa hình, khí hậu thời tiết khắc nghiệt, nghề nghiệp chủ yếu của người dân là làm nương rẫy, sống dựa vào tự nhiên, tỉ lệ hộ nghèo còn cao, trình độ dân trí không đồng đều, ý thức chấp hành pháp luật còn hạn chế. Nơi đây, có đỉnh núi Phù Xai Lai Leng - được coi là nóc nhà của dãy Bắc Trường Sơn - với độ cao 2.720 m so với mặt nước biển.

Đồng bào DTTS sinh sống trên địa bàn vẫn còn tập quán dùng súng để săn bắn thú rừng, bảo vệ mùa màng, theo đó nhiều hệ lụy đã phát sinh trong quá trình tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ. Có những vụ sử dụng súng tự chế đi săn thú rừng nhưng đã bắn nhầm người, gây hậu quả nghiêm trọng hoặc một số người dân sử dụng vũ khí, vật liệu nổ để giải quyết mâu thuẫn cá nhân dẫn đến thương vong... Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, đa phần vũ khí có trong dân đều là súng tự chế. Những khẩu súng này người dân đều giấu ở chòi rẫy rất xa, ít khi mang về nhà cất giữ nên ít khi bị phát hiện.

Trước tình hình đó, Đồn Biên phòng Na Ngoi đã tăng cường công tác tuyên truyền, vận động để bà con hiểu tác hại của việc tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ trái phép, từ đó để người dân tự nguyện giao nộp các loại vũ khí, vật liệu nổ đang còn tàng trữ. Bên cạnh đó, đơn vị đã chủ động cử cán bộ, chiến sĩ bám dân, bám địa bàn, điều tra phát hiện thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ...

Với chủ trương “đến tận nhà, ra tận rẫy, cùng ăn, cùng ở, cùng làm với bà con” và qua công tác vận động quần chúng, khảo sát địa bàn, cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Na Ngoi đã xác định được những hộ dân tàng trữ, sử dụng vũ khí trái phép và làm công tác vận động để bà con tự giác giao nộp. Bên cạnh đó, Đồn Biên phòng Na Ngoi đã phối hợp cùng chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể lồng ghép việc tuyên truyền thông qua các buổi sinh hoạt như: Họp bản, văn nghệ, thể thao... và tranh thủ những già làng, Người có uy tín tuyên truyền, vận động làm cho Nhân dân hiểu sử dụng vũ khí, vật liệu nổ trái phép là vi phạm pháp luật.

Theo chân Tổ công tác Đồn Biên phòng Na Ngoi cùng ông Vừ Lìa Già, Người có uy tín ở bản Phù Khả 1, xã Na Ngoi vào tận rẫy sản xuất của đồng bào thăm hỏi, kết hợp tuyên truyền, vận động người dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ. Tổ công tác giải thích cho người dân hiểu những tác hại của việc tàng trữ vũ khí, vật liệu nổ; các quy định của luật pháp về tàng trữ vũ khí, vật liệu nổ, đồng thời vận động người dân giao nộp vũ khí, vật liệu nổ hiện có. Ông Vừ Lìa Già, Người có uy tín nêu ý kiến: “Thú dữ trong rừng cũng sắp hết, việc bảo vệ mùa màng, nương rẫy đã có BĐBP, có cán bộ lo cho nên dân bản ta cũng không cần cất trữ súng nữa. Dân bản ta hãy tự giác giao nộp cho cán bộ đi thôi”. Nghe theo lời nói phải, sự phân tích có lý, có tình, ngay sau đó, người dân đã tự giác giao nộp vũ khí tự chế cho tổ công tác.

Chủ tịch UBND xã Na Ngoi Xồng Bá Dênh chia sẻ: Việc người dân ở vùng biên còn tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ một phần xuất phát từ tập quán của đồng bào. Tuy nhiên, qua công tác tuyên truyền, vận động, người dân đã hiểu được tác hại của việc tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ. Đồn Biên phòng Na Ngoi phối hợp địa phương tiến hành tuyên truyền, vận động đã nâng cao nhận thức, ý thức chấp hành pháp luật của đồng bào, góp phần giữ gìn sự bình yên của các bản làng biên giới.

Tính từ đầu năm 2023 đến nay, Đồn Biên phòng Na Ngoi đã phối hợp cùng địa phương và các lực lượng tiến hành được 66 buổi/2.765 lượt người nghe qua các buổi họp dân; Tổ chức 28 đợt/56 lượt cán bộ, chiến sĩ, Người có uy tín đến tận các chòi, rẫy, trang trại biệt lập để tuyên truyền, vận động. Bên cạnh đó, tuyên truyền qua hệ thống truyền thanh được 499 lượt/152 giờ; Tiến hành tuyên truyền lưu động qua hệ thống loa di động được 15 đợt/45 lượt cán bộ, chiến sĩ tham gia. Nhờ kết hợp chặt chẽ các biện pháp, tranh thủ sự ủng hộ của các già làng, Người có uy tín nên đồng bào đã tự giác giao nộp cho đơn vị được tổng cộng 46 khẩu súng kíp tự chế, 14 súng cồn và 19 nòng súng tự chế.

Bên cạnh đó, đơn vị đã phối hợp cùng địa phương tổ chức cho 100% hộ dân ký cam kết: “Không tàng trữ, sử dụng các loại vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ, đặc biệt là sử dụng súng tự chế để săn bắn động vật. Nếu cơ quan chức năng phát hiện, thu giữ, gia đình chúng tôi xin chịu mọi hình thức xử lý trước pháp luật”.

Thượng tá Nguyễn Văn Hoá, Chính trị viên Đồn Biên phòng Na Ngoi khẳng định: “Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương, các lực lượng liên quan thực hiện quyết liệt hơn nữa nhằm thu hồi triệt để vũ khí, vật liệu nổ người dân còn cất dấu, tàng trữ. Chúng tôi xác định đây là nhiệm vụ quan trọng của đơn vị và phải được tiến hành thường xuyên, liên tục, lâu dài nhằm hạn chế đến mức thấp nhất, tiến tới chấm dứt những tác hại do việc tàng trữ, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, công cụ hỗ trợ gây ra”.

Những nỗ lực trên của cán bộ, chiến sĩ Đồn Biên phòng Na Ngoi đã góp phần ngăn chặn nguy cơ gây mất an ninh trật tự, an toàn khu vực biên giới, gìn giữ sự bình yên các bản làng biên giới.