Thủ đoạn vượt biên ngày càng tinh vi, biến hoá

Thực tế cho thấy các đối tượng mua bán người không còn dựa vào những phương thức truyền thống. Chúng khai thác tối đa các đường mòn, lối mở, những khu vực giáp ranh địa hình hiểm trở, thậm chí kết hợp nhiều loại phương tiện, đường rừng, đường sông, đường bộ để tránh sự kiểm soát của lực lượng chức năng. Việc di chuyển qua các đoạn rừng rậm hoặc suối nhỏ, thường chỉ dẫn bằng tọa độ GPS, giúp chúng giảm rủi ro bị phát hiện.

Song song với đó, tội phạm tận dụng không gian mạng như Zalo, Facebook, Telegram để tiếp cận nạn nhân. Chúng tạo vỏ bọc là người tuyển dụng lao động, bạn tình, hoặc người quen trên mạng xã hội, rồi hứa hẹn việc nhẹ, lương cao ở Thái Lan, Campuchia, Lào… Khi nạn nhân đồng ý, chúng tổ chức đưa người xuất cảnh trái phép qua các tuyến biên giới hẻo lánh và bán cho các ổ nhóm vận hành nền tảng lừa đảo, đánh bạc trực tuyến.

Tại tỉnh Hà Tĩnh, tình trạng này diễn ra đặc biệt phức tạp. Nhiều đối tượng sử dụng mạng xã hội để tuyển người đi làm tại Thái Lan, Campuchia với mức lương 25–50 triệu đồng/tháng. Nạn nhân bị đưa qua đường mòn sang Lào, sau đó bị bán vào các “công ty” do người Trung Quốc điều hành. Họ bị cưỡng bức làm việc 12–15 tiếng mỗi ngày, quản thúc nghiêm ngặt, thậm chí bị đánh đập nếu chống đối. Đã có trường hợp nạn nhân phải nộp “tiền chuộc” 3.500–5.000 USD mới được trở về Việt Nam.

Một ví dụ điển hình là vụ án xảy ra tháng 6/2024 tại Hà Tĩnh, khi lực lượng Cảnh sát Hình sự phát hiện Lê Xuân Thành (1989, thị xã Kỳ Anh) cùng đồng bọn tổ chức đưa nhiều người sang Lào, rồi bán vào các đường dây lừa đảo quốc tế hoạt động tại Đặc khu Tam giác vàng. Sau khi bị bán, nạn nhân bị ép lừa đảo online, đánh bạc xuyên biên giới và bị quản thúc gần như tuyệt đối.

Vì sao tuyến biên giới trở thành “điểm nóng”?

Nhiều yếu tố khách quan và chủ quan khiến các khu vực biên giới trở thành môi trường lý tưởng cho hoạt động mua bán người. Đó là, địa hình hiểm trở, khó kiểm soát. Nhiều tuyến biên giới kéo dài hàng trăm ki-lô-mét qua rừng núi, sông suối, dân cư thưa thớt. Việc tuần tra liên tục gặp khó khăn, đặc biệt vào ban đêm hoặc khi thời tiết xấu – thời điểm tội phạm thường lợi dụng.

Giao thương, qua lại tự phát. Hoạt động trao đổi hàng hóa, thăm thân qua các lối mở vốn diễn ra tự nhiên từ lâu đời. Đây là môi trường thuận lợi để tội phạm trà trộn, đưa người qua biên giới mà không gây chú ý.

Sự cấu kết của tội phạm xuyên quốc gia. Các đường dây có sự phân cấp rất rõ: tuyển mộ - vận chuyển - giao nhận - cưỡng bức lao động. Chúng phối hợp chặt chẽ giữa trong và ngoài nước, khiến quá trình điều tra gặp nhiều khó khăn.

Kẽ hở trong quản lý hành chính – xuất nhập cảnh. Một số đối tượng lợi dụng giấy tờ giả, tạm trú không đăng ký, hoặc sử dụng danh nghĩa “xuất khẩu lao động tự do” để che giấu hành vi phạm tội.

Nhận thức của người dân còn hạn chế. Người sống gần biên giới, đặc biệt là đồng bào vùng sâu, vùng xa, dễ tin lời dụ dỗ “việc nhẹ, lương cao”, “xuất khẩu lao động nhanh”, hoặc bị cám dỗ bởi những lời hứa hẹn qua mạng.

Trước thực tế đó, sự tham gia của già làng, trưởng bản, Người uy tín được đánh giá là “mắt xích quan trọng” giúp lực lượng chức năng nắm chắc địa bàn và phát hiện các biểu hiện bất thường từ sớm.

Ngoài kiểm soát biên giới, Bộ đội Biên phòng Điện Biên còn hỗ trợ sinh kế cho người dân, cấp giống cây trồng, vật nuôi và giảm nghèo bền vững, cách giải quyết từ gốc để hạn chế việc người dân dễ bị dụ dỗ.

Sự phối hợp giữa Công an - Biên phòng - chính quyền địa phương - cộng đồng được xem là chìa khóa giúp ngăn ngừa tội phạm mua bán người ngay từ gốc, bảo đảm an ninh và trật tự tại các tuyến biên giới trọng điểm.