Khởi đầu mới

Buôn Tơng Jú ở giữa dòng suối Kao và Ea Tơng. Toàn buôn có 467 hộ, 2.090 khẩu, trong đó dân tộc Ê Đê chiếm đa số. Trải qua bao thăng trầm, đồng bào Ê Đê nơi này vẫn còn giữ được những giá trị truyền thống, tập quán sinh hoạt của nền văn minh nương rẫy.

Mong muốn bảo tồn giá trị truyền thống của cha ông, hơn 2 năm qua, 18 hộ đồng bào Ê Đê buôn Tơng Jú đã cùng nhau làm du lịch cộng đồng. Ban đầu còn nhiều bỡ ngỡ, lo lắng, nhưng qua các lớp tập huấn về du lịch cộng đồng, vệ sinh an toàn thực phẩm, các hộ đã xác định được cách làm du lịch và sản phẩm du lịch. Từ đó, quen dần việc đón tiếp du khách trong và ngoài nước đến trải nghiệm đặc trưng văn hóa như bến nước, nhà sàn, trang phục truyền thống, nghệ thuật dân gian, nghề thủ công…

Hơn 20 năm khôi phục, giữ gìn và phát triển nghề thổ cẩm truyền thống, bà H’Yam Bkrông, Giám đốc Hợp tác xã Dệt thổ cẩm Tơng Bông vui mừng bảo: Bản thân tôi rất vui, buôn Tơng Jú trở thành điểm đến du lịch cộng đồng, mở ra cơ hội mới để người dân trong buôn có điều kiện giới thiệu, quảng bá các giá trị văn hóa của dân tộc mình đến với du khách xa gần.

Bao thế hệ buôn Tơng Jú quen với trồng cà phê, trồng lúa, chẳng ai nghĩ nơi này có thể phát triển du lịch. Khi bà con bắt tay nhau cùng làm du lịch cộng đồng, ngoài lo chuyện nương rẫy, bà con trồng thêm các loại rau, nuôi  thêm gia súc, gia cầm để có nguồn thực phẩm phục vụ du khách, người dân có thêm thu nhập.

Từ những buổi đầu bỡ ngỡ khi đón các đoàn du khách tham quan, trải nghiệm tại buôn và tự tay chế biến ẩm thực truyền thống của đồng bào Ê Đê phục vụ du khách, hiện nay bà H’bluen Niê, người dân buôn Tơng Jú đã phát triển các món ăn truyền thống thành sản phẩm kinh doanh. Ngoài phục vụ du khách tại buôn, bà còn nhận đơn hàng đặt, chế biến và giao cho khách quanh khu vực có nhu cầu thưởng thức.

Bà H’bluen Niê chia sẻ: Món ăn truyền thống của người Ê Đê rất phong phú, hấp dẫn, chủ yếu từ nguyên liệu dân dã, nên ngày càng có nhiều người muốn trải nghiệm thưởng thức. Ngoài đặc sản cơm lam, gà nướng, chúng tôi chế biến các món canh chua cá lóc kiến vàng, vếch, lá mì xào hoa đủ đủ, cà đắng giã ớt gừng,… Chế biến món ăn truyền thống, chúng tôi mong muốn quảng bá văn hóa ẩm thực của người Ê Đê đến với nhiều du khách. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ phát triển đa dạng các món để du khách có nhiều sự lựa chọn.

Du khách đến với buôn Tơng Jú ngày càng đông, họ say xưa trải nghiệm dệt thổ cẩm, trang phục thổ cẩm thiết kế đẹp mắt, thưởng thức món ăn truyền thống, lâng lâng cùng hương rượu cần, xem các nghệ nhân tạc tượng gỗ và hòa mình vào câu chuyện văn hóa thấm đẫm mẫu hệ của người Ê Đê.

Trợ lực từ chính sách

Buôn Tơng Jú là một trong 2 buôn được hỗ trợ phát triển du lịch cộng đồng từ nguồn lực của Dự án 6 "Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch" thuộc Chương trình MTQG 1719.

Theo ông Y Bhiu Byă ở buôn Tơng Jú, từ nguồn vốn của Chương trình MTQG 1719, thời gian qua buôn Tơng Jú được hỗ trợ cơ sở vật chất, trang thiết bị văn hóa như nhạc cụ biểu diễn, hỗ trợ mua sắm máy tính, bàn ghế đặt máy tính và xây dựng trang thông tin điện tử du lịch. Bên cạnh đó, tham gia các lớp tập huấn tập huấn về du lịch cộng đồng, vệ sinh an toàn thực phẩm, kỹ năng đón tiếp khách du lịch… Chất lượng các sản phẩm du lịch như dệt thổ cẩm, ủ rượu cần, nghệ thuật tạc tượng, ẩm thực được giữ gìn và nâng cao.

Phát triển du lịch cộng đồng vừa giúp đồng bào Ê Đê buôn Tơng Jú bảo tồn văn hóa truyền thống, vừa tạo thêm nguồn thu nhập, cải thiện đời sống của người dân. Hiểu được điều đó, người dân trong buôn đã đồng sức, đồng lòng giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống, kết hợp với phát triển du lịch. Bà con chỉnh trang, dựng nhà sàn để đón và phục vụ du khách; thành lập đội văn nghệ biểu diễn văn hóa cồng chiêng trong các dịp lễ, Tết, cuối tuần và phục vụ các đoàn khách du lịch...

Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đắk Lắk - Nguyễn Thụy Phương Hiếu chia sẻ: Thực hiện Dự án 6, Chương trình MTQG 1719, tỉnh Đắk Lắk quy hoạch buôn Tơng Jú, xã Ea Kao, Tp.Buôn Ma Thuột và buôn Jun, thị trấn Liên Sơn, huyện Lắk phát triển du lịch cộng đồng. Đến nay, buôn Tơng Jú đã được công bố là buôn du lịch cộng đồng; buôn Jun sẽ công bố buôn du lịch cộng đồng vào tháng 12/2024.

“Mỗi buôn có tiềm năng, lợi thế riêng. Khi được hỗ trợ và phát triển mỗi buôn mang màu sắc khác nhau từ cảnh quan của buôn, nếp sống, sinh hoạt nhà dài… Khi du khách đến các buôn sẽ có những trải nghiệm khác nhau trong hành trình tham quan du lịch”.

Trong thời gian tới, Sở cùng với các ngành tiếp tục phối hợp, tạo điều kiện để buôn Tơng Jú, buôn Jun cũng như các buôn du lịch cộng đồng khác tạo nên dấu ấn riêng và phát triển bền vững...