Chuyện cũ vẫn... nói mãi

Trước hết phải kể đến Dự án Thủy điện Bản Vẽ ở huyện Tương Dương. Đây là công trình lớn (công suất 320 MW), chính thức phát điện từ năm 2010. Thế nhưng vẫn còn tồn tại đến 7 vấn đề, mà tỉnh Nghệ An yêu cầu phải giải quyết dứt điểm trong năm 2023 này.

Cụ thể là: Tồn tại trong công tác bàn giao mặt bằng công trường. Khi công trình thủy điện hoàn thành, các nhà thầu đã tự ý bán tài sản trên đất cho một số hộ dân, gây khó khăn cho địa phương trong công tác giải phóng mặt bằng đề quy hoạch khu dân cư. Chênh lệch giá trị đất nơi đi và nơi đến khi di dời dân để thực hiện dự án chưa được giải quyết, khiến cho nhiều hộ dân liên tục có đơn thư.

Sau khi thủy điện tích nước, diện tích đất thực tế bị ngập lớn hơn so với tính toán ban đầu ở hai bản Con Phen (xã Hữu Khuông) và Xốp Cháo (xã Lượng Minh) vẫn chưa được trình cấp có thẩm quyền phê duyệt để thực hiện bồi thường. Rồi những tồn tại như cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các hộ dân ở bản Cà Moong (xã Lượng Minh); Trích đo và thành lập bản đồ địa chính để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất sản xuất đối với bà con ở hai xã Thanh Sơn và Ngọc Lâm (huyện Thanh Chương); hỗ trợ khắc phục lũ lụt năm 2018…

Ngoài chênh lệch giá trị đất nơi đi và nơi đến, thì Thủy điện Hủa Na (huyện Quế Phong) còn có những tồn tại như giao đất sản xuất nông nghiệp trồng cây lâu năm cho người dân; chưa lập hồ sơ giao rừng gắn với giao đất lâm nghiệp để bà con khoanh nuôi, bảo vệ, phát triển kinh tế rừng theo Nghị định số 75/2015/NĐ-CP ngày 9/9/2015; nâng cấp tuyến đường vào khu đồng ruộng tập trung của điểm tái định cư Nậm Nui - Nậm Ke (xã Đồng Văn) vẫn chưa được thực hiện…

Hay tại Dự án Thủy điện Khe Bố (huyện Tương Dương), những vấn đề vẫn còn tồn tại như công tác lập hồ sơ bù trừ chênh lệch nơi đi, nơi đến; rà soát các thửa đất bị ảnh hưởng nhưng chưa được bồi thường hỗ trợ về đất; chưa lập hồ sơ bồi thường, hỗ trợ về đất đối với các thửa đất chưa được đo đạc và có sai lệch do thay đổi đường viền lòng hồ sau khi tích nước; chưa đo đạc địa chính phục vụ lập hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do ảnh hưởng một phần diện tích ngập lòng hồ thủy điện.

Liệu có hết tồn tại?

Tại cuộc làm việc giữa UBND tỉnh Nghệ An và chủ đầu tư các dự án thủy điện vào đầu năm 2023, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, ông Lê Hồng Vinh đã chỉ đạo chủ đầu tư các dự án thủy điện, phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh và UBND các huyện Tương Dương, Thanh Chương, Quế Phong tập trung thực hiện hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo đúng tiến độ. 

Đồng thời ông Lê Hồng Vinh cũng lưu ý: Cần chi trả kịp thời tiền bồi thường hỗ trợ, bảo đảm đủ quỹ đất ở, đất sản xuất giao cho hộ tái định cư; lập, phê duyệt và tổ chức thực hiện phương án sản xuất bảo đảm hiệu quả, phát triển bền vững; đầu tư xây dựng hoàn thành dứt điểm công trình kết cấu hạ tầng, trong đó, ưu tiên thực hiện trước công trình thủy lợi, nước sinh hoạt, trường học, trạm xá, giao thông... tại các điểm tái định cư; bàn giao, quản lý sử dụng các công trình xây dựng theo đúng quy định.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nghệ An nói rõ: Mục tiêu trong năm là giải quyết lần lượt các nội dung tồn tại. Phải tổ chức kiểm tra, rà soát hồ sơ của các nhà máy thủy điện, đồng thời thành lập tổ công tác đôn đốc giải quyết các tồn tại, vướng mắc.

Ngoài ra, ông Lê Hồng Vinh cũng giao các bên liên quan thực hiện nhanh chóng việc bồi thường chênh lệch nơi đi, nơi đến. Trong đó, cần lưu ý rà soát lại quỹ đất tại các khu, điểm tái định cư để bố trí đủ đất ở, đất sản xuất cho hộ tái định cư theo chính sách được duyệt; rà soát dự án thành phần theo quy hoạch được duyệt nhưng chưa thực hiện đầu tư xây dựng; bổ sung dự án thành phần có trong chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư nhưng chưa có danh mục trong quy hoạch khu, điểm tái định cư và bố trí kinh phí để thực hiện số dự án này...

Chỉ đạo cụ thể, quyết liệt của Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Nghệ An là thế, nhưng liệu những tồn tại kể trên có được giải quyết dứt điểm trong năm 2023 như yêu cầu của tỉnh Nghệ An hay không. Hay những tồn tại liên quan đến các dự án thủy điện vẫn cứ mãi… tồn tại?