Thủy điện Hồi Xuân có công suất 102 MW, là công trình thủy điện lớn thuộc Quy hoạch điện lực quốc gia, sản lượng điện hàng năm 432 triệu KWh. Dự án do Tổng Công ty Cổ phần Xây dựng điện Việt Nam làm chủ đầu tư, khởi công tháng 3/2010, dự kiến hoàn thành năm 2019. Sau một vài lần thay đổi chủ đầu tư, cuối năm 2018, Dự án đã hoàn thành đạt được 93% khối lượng công việc.

Tuy nhiên, do nguồn lực tài chính của nhà đầu tư và một số vấn đề còn vướng mắc chưa giải quyết được, nên Dự án dừng lại. Từ năm 2018, Công ty CP Đầu tư và Xây dựng điện Hồi Xuân VNECO là chủ đầu tư. Cuối năm 2022, đầu năm 2023 Tổng thầu xây dựng đã tự bỏ vốn để tái khởi động xây dựng nhà máy thủy điện, vừa hoàn thành được một số phần việc ước tính khối lượng đạt khoảng 3,5 tỷ đồng.

Trước việc Dự án Thủy điện Hồi Xuân “án binh bất động”, UBND huyện Quan Hóa đã nhiều lần báo cáo lên tỉnh. Lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa cũng nhiều lần về kiểm tra và có đề xuất đến các bộ, ngành sớm tìm hướng giải quyết, để chủ đầu tư khẩn trương triển khai hoàn thiện Dự án, ổn định đời sống cho bà con bị ảnh hưởng từ Dự án.

Theo UBND huyện Quan Hóa, Dự án Thủy điện Hồi Xuân chậm tiến độ, thi công dở dang đã ảnh hưởng đến đời sống của nhiều hộ dân nằm trong vùng Dự án. Trong đó, có hơn 655 ha đất trong vùng lòng hồ dự án thủy điện bị ảnh hưởng và hàng nghìn hộ dân bị tác động. Đến nay, nhiều hộ dân vẫn chưa được nhận tiền đền bù, hoặc chưa có khu tái định cư, khiến cuộc sống gặp nhiều khó khăn. Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ ổn định sản xuất, chuyển đổi nghề nghiệp cho người dân bị tác động bởi Dự án chưa được giải quyết.

Được biết, vùng lòng hồ Dự án Thủy điện Hồi Xuân có hơn 655 ha đất bị ảnh hưởng, thuộc 2 huyện Mai Châu (Hòa Bình) và Quan Hóa (Thanh Hóa). Gần 1.900 hộ dân ở hai địa phương này bị tác động, trong đó khoảng 500 hộ phải tái định cư đến nơi ở mới.

Theo lãnh đạo huyện Quan Hóa, liên quan đến dự án này còn nhiều khó khăn, vướng mắc như việc bồi thường giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư, việc chưa hoàn trả 5 tuyến đường giao thông tránh ngập, 2 tuyến đường thi công dang dở, chưa chi trả kinh phí xây dựng 10 công trình công cộng như trường học, trạm y tế, trụ sở UBND xã thuộc diện di dời.

Đồng thời, huyện Quan Hóa đề nghị tỉnh Thanh Hóa chỉ đạo chủ đầu tư sớm bố trí nguồn kinh phí hỗ trợ, bồi thường giải phóng mặt bằng thực hiện Dự án. Triển khai các hạng mục chưa thực hiện tại khu tái định cư bản Sa Lắng, xã Phú Xuân, thi công hoàn trả 5 tuyến đường và 2 cầu treo tại xã Phú Xuân và xã Phú Sơn. Nghiên cứu xây dựng thêm khu tái định cư tập trung tại xã Phú Xuân…

Mới đây, tại buổi kiểm tra công trình Thủy điện Hồi Xuân, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa Đỗ Trọng Hưng đề nghị Công ty CP Đầu tư và Xây dựng điện Hồi Xuân VNECO tập trung thu xếp nguồn vốn để tiếp tục triển khai dự án; phải phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền huyện Quan Hóa và các xã trong vùng dự án để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân. Từ đó giải quyết được các đề xuất, kiến nghị của huyện Quan Hóa. Đồng thời, phối hợp với huyện Quan Hóa để xây dựng kế hoạch thực hiện công tác tái định cư cho Nhân dân.

Về phía huyện Quan Hóa, Bí thư Tỉnh ủy Thanh Hóa giao đơn vị này chủ động phối hợp chặt chẽ với Công ty để triển khai những phần việc hiện còn khó khăn, vướng mắc. Đối với Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh, lãnh đạo UBND tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy yêu cầu cần sớm chỉ đạo các sở, ngành chức năng hướng dẫn huyện Quan Hóa triển khai những phần việc theo chức năng, nhiệm vụ của mình; để đưa Dự án đi vào hoạt động, nhằm ổn định đời sống Nhân dân vùng bị ảnh hưởng, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, phát triển kinh tế, tránh lãng phí tài nguyên thiên nhiên quốc gia.