Đặc điểm của cây lẻ bạn

Lẻ bạn là một loại cây thảo sống nhiều năm có chiều cao trung bình ở khoảng 30 – 40cm. Thân cây mập, nhẵn và không phân nhánh, trên thân xuất hiện các ngấn ngang chính là vết tích của sẹo lá.

Lá lẻ bạn có bẹ rộng ôm lấy thân, dài khoảng 15 – 30cm, rộng khoảng 3 – 5cm. Phần đầu lá tù hoặc nhọn còn phiến lá thường khá dày, cứng và lõm. Phía mặt trên của lá có màu lục còn mặt dưới có màu tím. các gân lá chạy song song.

Hoa có màu trắng vàng, mọc thành từng cụm ở kẽ lá thành tán, được bao bọc bởi 2 mo úp vào nhau giống như con sò. Mỗi bao hoa chứa 3 lá đài và 3 cánh hoa giống nhau cùng 6 nhị gần bằng nhau, bầu 3 ô. Quả nang, khi chín sẽ nứt thành 3 mảnh vỏ, hạt ráp, có cánh.

Cây lẻ bạn ra hoa quả hằng năm. Khi quả già, hạt sẽ được phát tán ra xung quanh. Sau khoảng 6 – 7 tháng thì sẽ mọc thành cây con. Ngoài ra, loại cây này có thể được trồng bằng nhánh con hay một phần thân rễ. Cây chủ yếu được trồng để làm cảnh.

Bộ phận được dùng làm thuốc của cây là: Hoa và lá.

Cây ra hoa hàng năm. Đến mùa hoa vào khoảng tháng 4, người ta hái lấy hoa. Còn lá có thể thu hoạch quanh năm.

Khi hái về, có thể dùng tươi hoặc phơi khô trong bóng râm để dùng dần. Lưu ý phần dược liệu khô cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ẩm mốc, tránh ánh nắng trực tiếp.

Tác dụng của cây lẻ bạn

Theo y học cổ truyền, cây lẻ bạn có tác dụng thanh nhiệt nhuận phế, bổ máu, lương huyết giải độc, hóa đờm chống ho nên thường được dùng để chữa chứng ho ra máu, tiêu chảy, đại tiện ra máu, viêm phế quản, viêm đường hô hấp, lao bạch huyết...

Theo y học hiện đại cây lẻ bạn có thể chống độc tố, chống vi trùng, đồng thời chống nhiễm trùng mạnh mẽ và có tiềm năng trong phòng ngừa ung thư cũng như hỗ trợ điều trị bệnh ung thư.

Bài thuốc chữa bệnh thần kỳ từ cây lẻ bạn

Hỗ trợ điều trị viêm khí quản: Hoa lẻ bạn 15g, vỏ núc nác 5g. Đem sắc với 600ml còn khoảng 100ml, chia uống 2 lần trong ngày.

Viêm khí quản cấp: Dùng 10g hoa lẻ bạn thêm đường và cho nước lượng gấp đôi, đun sôi uống.

Hoặc: Hoa lẻ bạn 15g rửa sạch, thái nhỏ, đem trộn với 10g mật ong hoặc đường phèn. Đem hấp cách thủy khoảng 15 – 20 phút. Chia uống làm 2 lần trong ngày.

Trị ho gà: Hoa lẻ bạn 10g thêm đường và cho nước lượng gấp đôi, đun sôi uống hoặc lá lẻ bạn 15g, núc nắc 3g sắc uống.

Chữa ho do phế nhiệt, đờm đặc: Hoa lẻ bạn 40g, để tươi, rửa sạch, giã nát, thêm nước, gạn uống hoặc phơi khô 30g, cho vào ấm đổ 3 bát nước sắc còn 1 bát uống làm một lần trong ngày, dùng liền 1 tuần.

Lao bạch huyết: Dùng 30 – 60g lá cây lẻ bạn tươi. Đem dược liệu đi rửa sạch, để ráo sau đó thái nhỏ. Cho vào ấm sắc chung với 1 thăng nước trong 20 phút trên lửa nhỏ. Loại bỏ bã, chia lượng thuốc thu được thành nhiều lần uống trong ngày, dùng đúng 1 thang/ngày..

Chữa đi tiểu ra máu: Hoa lẻ bạn 15g, rau má 30g, diếp cá 30g, rễ cỏ tranh 10g, Râu bắp 10g đem tất cả rửa sạch, đổ vào nồi khoảng 600 ml sắc còn 150ml. Chia uống làm 2 – 3 lần trong ngày. Uống khoảng 5 – 7 ngày.

Chữa bí tiểu tiện: Hoa lẻ bạn 15g, diếp cá 15g, rau má 20g, rễ cỏ tranh 10g, râu ngô 10g. Tất cả dùng tươi, rửa sạch, sắc với 700ml nước, đun nhỏ lửa còn 250ml chia 2 lần uống trong ngày. Dùng 10 ngày 1 liệu trình.

Chữa cảm sốt, ho, đau đầu: Hoa lẻ bạn 15g, rễ cây chòi mòi 10g, vỏ cây kim phượng hoa vàng 10g đem tất cả đem phơi khô, thái nhỏ, cho vào ấm đổ 500ml nước còn 100ml, uống làm hai lần trong ngày.

Trị cảm, sốt: Dùng 15g - hoa lẻ bạn kết hợp với: rễ cây chòi mòi - 10g; vỏ cây kim phượng hoa vàng - 10g. Các vị thuốc này cần rửa sạch, thái nhỏ ra, phơi khô; sau đó sắc cùng 500ml nước (nửa lít) cho đến khi còn khoảng 100ml thì rót uống. Nên uống thuốc ngày 2 lần trong vòng 5-7 ngày triệu chứng sẽ giảm dần.

Giúp thanh nhiệt, làm mát cơ thể: Dùng 15g hoa lẻ bạn; kết hợp với rễ cỏ tranh – 10g; rễ mía lau – 10g và nấu nước uống vào mùa hè sẽ có tác dụng rất lớn trong thanh nhiệt, giải độc, làm mát cơ thể rất hiệu quả.

Lưu ý

Các trường hợp bệnh nhân là phụ nữ mang thai, trẻ nhỏ,… nên thận trọng khi áp dụng các bài thuốc từ hoa lẻ bạn.

Khi có ý định áp dụng các bài thuốc làm từ hoa lẻ bạn, người dùng nên tham vấn ý kiến của bác sĩ. Không nên tự ý dùng thuốc. Các bài thuốc dân gian từ cây hoa lẻ bạn có thể mang lại hiệu quả đối với nhiều bệnh nhân, tuy nhiên có thể sẽ không có tác dụng hoặc phản tác dụng đối với những người dùng khác. Nguyên nhân của điều này là do cơ địa, thể trạng của mỗi người hoàn toàn khác nhau.