Một trong những mô hình du lịch nổi bật nhất tại Quản Bạ phải nói đến Làng Văn hóa du lịch cộng đồng thôn Nặm Đăm, xã Quản Bạ. Đây là điểm du lịch cộng đồng được nhận giải thưởng của ASEAN dành cho mô hình lưu trú kết hợp với giới thiệu, trải nghiệm và bảo tồn di sản trên Công viên Địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn.

Thôn Nặm Đăm có 52 hộ sinh sống, 100% là người dân tộc Dao. Người dân trong thôn vẫn gìn giữ kiến trúc nhà trình tường và các nét văn hóa truyền thống, như: Hát đối, hát giao duyên, lễ hội cầu mùa, lễ cấp sắc... Tất cả tạo nên khung cảnh, không gian đặc sắc riêng cho mảnh đất Nặm Đăm và du lịch đã và đang là một trong những nguồn thu chính của người dân nơi đây.

Trong thôn hiện có 28 hộ làm dịch vụ Homestay đủ tiêu chuẩn đón khách với năng lực phục vụ 150 khách/ngày đêm. Anh Lý Tà Sàng, chủ Homestay tại thôn Nặm Đăm, xã Quản Bạ chia sẻ: Hiện Làng Văn hóa du lịch cộng đồng thôn Nặm Đăm vẫn giữ được truyền thống văn hóa, kiến trúc nhà ở, trang phục, ẩm thực… đó là một trong những yếu tố để du lịch Quản Bạ nói riêng và Hà Giang nói chung sẽ “cất cánh” vào một ngày không xa.

“Là một trong những người làm du lịch, tôi cùng những hộ dân khác nỗ lực xây dựng hình ảnh Hà Giang là một điểm đến bản sắc văn hóa độc đáo, an toàn và thân thiện. Trước đây được đi tham quan một số mô hình tại địa phương khác, tôi tìm hiểu được cách làm hay như tổ chức ẩm thực kèm với các hoạt động văn nghệ để du khách có thể trải nghiệm, tham quan. Từ đầu năm đến nay gia đình tôi đón khoảng 1.000 lượt khách du lịch” - Anh Lý Tà Sàng cho biết thêm.

Không chỉ có Nặm Đăm, khi đến với những làng du lịch cộng đồng trên địa bàn của huyện Quản Bạ, du khách có thể trải nghiệm, khám phá những nét độc đáo của các dân tộc nơi đây, như trải nghiệm làng nghề dệt truyền thống; khám phá những nếp nhà trình tường được làm từ đất, giữ ấm vào ngày Đông giá buốt và tạo không gian thoáng mát vào mùa Hè. Du khách cũng có thể ghé tới chợ, nơi bà con bày bán những mặt hàng nông sản tự trồng, tự nuôi được như rau, củ, quả, gà, vịt và cả những món ăn đặc sản của đồng bào dân tộc mà nhất định ai đến đây cũng nên thưởng thức như xôi màu, thắng cố, thịt treo gác bếp…

Đơn cử như đến với làng du lịch cộng đồng thôn Lùng Tám, hay còn gọi là làng dệt lanh Lùng Tám, du khách sẽ bắt gặp những nương lanh xanh mướt ngay trong nhà của đồng bào Mông. Theo truyền thống, mỗi người phụ nữ Mông khi đến tuổi trưởng thành đều có một nương lanh riêng. Mặc dù có nhiều đổi thay, nhưng những nương lanh như thế vẫn đóng vai trò quan trọng trong đời sống của bà con.

Khi đến mùa thu hoạch, những người phụ nữ sẽ thu hoạch lanh, phơi khô, bắt đầu quy trình làm vải lanh đặc trưng của người Mông. Theo đó, du khách có thể tận mắt nhìn thấy quy trình dệt vải lanh thủ công khá tỉ mỉ, công phu. Để dệt được 1 bộ thổ cẩm bằng vải lanh phải qua 41 công đoạn, độc đáo nhất là công đoạn tạo màu sắc và thêu họa tiết, hoa văn.

Vì vậy, những bộ trang phục thổ cẩm là niềm tự hào to lớn của người dân nơi đây. Nghề truyền thống này không chỉ đơn thuần là nghề mưu sinh của người dân nơi đây mà còn là biểu tượng của sự bền vững và lưu giữ giá trị văn hóa truyền thống qua nhiều thế hệ...

Anh Mai Xuân Anh (Hà Nội), khách du lịch chia sẻ: “Khi đến du lịch Hà Giang, tôi thật sự thích thú và ấn tượng bởi những nét văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc nơi đây. Những ngôi nhà trình tường của người Dao, làng nghề truyền thống và cả những món ăn ở đây cũng rất ngon, mang đậm sắc màu văn hóa vùng cao, đặc biệt là những tiết mục văn nghệ tại homestay… tất cả đề rất đặc biệt cuốn hút và thú vị”…

Để làm phong phú thêm hoạt động du lịch cộng đồng, huyện Quản Bạ đã kết nối các tour du lịch đến các huyện: Yên Minh, Đồng Văn, Mèo Vạc; tham gia hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao và các sự kiện lớn của tỉnh: Giải đua thuyền Súp; giải đua xe “Tinh thần đá”; lễ hội làng nghề thêu, dệt vải lanh truyền thống dân tộc Mông; Ngày hội Văn hóa, Thể thao và Du lịch các dân tộc huyện Quản Bạ… từ các hoạt động trên đã thu hút du khách, góp phần bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của địa phương...

Ông Sèn Thăng Long, Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Quản Bạ cho biết: Để phát triển bền vững, huyện Quản Bạ xác định loại hình du lịch khám phá, du lịch cộng đồng là hướng phát triển trọng tâm. Thời gian tới, cùng với việc tiếp tục thực hiện công tác đào tạo phát triển nguồn nhân lực du lịch; đa dạng hóa, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ du lịch… huyện sẽ lồng ghép các nguồn lực hỗ trợ từ các Chương trình dự án chính sách dân tộc, đặc biệt là nguồn lực từ Dự án 6, chương trình MTQG 1719. Từ đó, tập trung hỗ trợ đồng bào DTTS trên địa bàn bảo tồn, phát huy hiệu quả văn hóa truyền thống, biến văn hóa thành sản phẩm du lịch hấp dẫn, tạo sinh kế, nâng cao thu nhập theo hướng bền vững.