Ngày 24/12, tại tỉnh An Giang, Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã tổ chức Hội nghị tiếp xúc với đồng bào các DTTS và miền núi vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) năm 2025. Hội nghị do ông Hoàng Công Thủy - Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam chủ trì, với sự tham dự của đại diện các bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo địa phương và 200 Người có uy tín, chức sắc tôn giáo trong vùng đồng bào DTTS trong khu vực.

Nền tảng thúc đẩy phát triển bền vững vùng DTTS

Tại Hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam Hoàng Công Thủy nhấn mạnh, trong những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL. Xác định các nhóm nhiệm vụ, giải pháp tập trung vào hoàn thiện thể chế, đẩy mạnh liên kết vùng, phát triển kinh tế nhanh và bền vững, đồng thời nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân.

Theo ông Hoàng Công Thủy, đối với vùng đồng bào DTTS, nhiều chính sách an sinh xã hội, xóa đói giảm nghèo đã được triển khai đồng bộ, trong đó nổi bật là 3 Chương trình mục tiêu quốc gia: Xây dựng nông thôn mới, Giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030 (Chương trình MTQG 1719).

 Đây được xem là những trụ cột chính sách quan trọng, tạo động lực mạnh mẽ để vùng đồng bào DTTS từng bước thu hẹp khoảng cách phát triển.

Đặc biệt, Chương trình MTQG 1719 được triển khai với 10 dự án thành phần, bao phủ hầu hết các nhu cầu thiết yếu của đồng bào như hỗ trợ nhà ở, đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt; hỗ trợ vốn vay ưu đãi, máy móc, giống cây trồng - vật nuôi; đào tạo nghề, giải quyết việc làm; đầu tư thiết chế y tế, văn hóa, giáo dục và an sinh xã hội. Đây là sự đầu tư nguồn lực lớn, có tính chất đột phá, gắn trực tiếp với đời sống, sinh kế và tương lai phát triển của bà con.

Ông Trần Thanh Đoài, Phó Vụ trưởng Vụ Chính sách, Bộ Dân tộc và Tôn giáo, cho biết: Chương trình MTQG 1719 hiện đang triển khai tại 222 xã thuộc vùng DTTS và miền núi khu vực ĐBSCL, trong đó có 37 xã khu vực III, 2 xã khu vực II, 183 xã khu vực I và 310 thôn đặc biệt khó khăn vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Sau gần 5 năm triển khai với nhiều khó khăn, vướng mắc cần tiếp tục giải quyết, nhưng Chương trình MTQG 1719 đã góp phần quan trọng vào việc thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương, nhiều chỉ tiêu hoàn thành sớm hoặc vượt kế hoạch.

Cụ thể đến nay, tỷ lệ xã có đường ô tô đến trung tâm xã được nhựa hóa hoặc bê tông hóa đạt 100%; tỷ lệ trường học và trạm y tế kiên cố đạt trên 99%; gần 100% hộ dân được sử dụng điện lưới quốc gia; trên 97% đồng bào DTTS được sử dụng nước sinh hoạt hợp vệ sinh... Đặc biệt, tỷ lệ giảm nghèo bình quân vùng đồng bào DTTS đạt từ 2,5 - 3% mỗi năm, góp phần cải thiện rõ rệt đời sống người dân.

Những tâm tư, kiến nghị từ thực tiễn đời sống đồng bào

Báo cáo tại Hội nghị, ông Nguyễn Văn Thanh, Trưởng ban Dân tộc và Tôn giáo, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, cho biết: Nhìn chung năm 2025, tình hình vùng đồng bào DTTS và miền núi khu vực ĐBSCL cơ bản ổn định; an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững; đồng bào tích cực tham gia các phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động do MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội phát động.

Tuy nhiên, Người có uy tín, chức sắc tôn giáo đại diện cho đồng bào DTTS trong vùng đã nêu ra nhiều vấn đề thực tiễn cần tiếp tục được quan tâm giải quyết.

Cụ thể, Hòa thượng Danh Đổng, Chứng minh Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh An Giang, Chủ tịch Hội Đoàn kết Sư sãi yêu nước tỉnh, cho rằng, cần phát huy vai trò của các thiết chế văn hóa - tôn giáo, đặc biệt là chùa Phật giáo Nam tông Khmer, như trung tâm gìn giữ, truyền dạy văn hóa, đạo đức và lối sống tốt đẹp cho thế hệ trẻ.

 Đồng thời, cần chú trọng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, trí thức, chức sắc người DTTS, vừa am hiểu văn hóa truyền thống, vừa đáp ứng yêu cầu công tác trong giai đoạn mới.

Từ góc độ phát triển kinh tế, bà Sity Hara - thành viên ban đại diện cộng đồng Hồi giáo (Islam) tỉnh An Giang, kiến nghị cần phát huy mạnh mẽ nguồn lực trong Nhân dân, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng văn hóa khởi nghiệp.

Tương tự, bà Lý Thị Sẩm (dân tộc Khmer, TP. Cần Thơ) nhấn mạnh sự cần thiết của việc hình thành các vùng sản xuất tập trung, tổ hợp tác, hợp tác xã gắn với sản phẩm chủ lực từng địa phương, kết hợp phát triển chương trình OCOP và thương mại điện tử để mở rộng đầu ra cho sản phẩm.

Đồng thời, mở rộng các mô hình sản xuất gắn với du lịch cộng đồng, quan tâm hơn đến vai trò của phụ nữ DTTS trong phát triển sinh kế, khởi nghiệp và bảo tồn văn hóa; xem xét chính sách tiền lương, việc làm tại các khu công nghiệp nhằm giữ chân lao động tại địa phương, bảo đảm an sinh xã hội bền vững.

Nhiều ý kiến cũng đề xuất đẩy mạnh số hóa di sản văn hóa, sưu tầm, lưu giữ và quảng bá các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể của đồng bào DTTS vùng ĐBSCL. Nâng cao chất lượng dịch vụ, an sinh xã hội, lấy người dân làm trung tâm, phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, hướng tới mục tiêu phát triển nhanh, bền vững và bao trùm cho vùng ĐBSCL trong giai đoạn mới.