Pắc Nặm có điều kiện kinh tế - xã hội còn nhiều khó khăn; việc triển khai hiệu quả Chương trình 1719 là “đòn bẩy” để nâng cao đời sống của đồng bào các DTTS trên địa bàn. (Trong ảnh: Một góc thôn Khâu Đấng, xã Bộc Bố , huyện Pắc Nặm – Nguồn ảnh: https://pacnam.gov.vn)HĐND huyện Pác Nặm vừa tổ chức kỳ họp giải quyết công việc phát sinh đột xuất. Tại kỳ họp, các đại biểu HĐND huyện được nghe, xem xét và cho ý kiến Tờ trình và dự thảo nghị quyết đề nghị thành lập, tổ chức lại các cơ quan chuyên môn thuộc UBND huyện.
Dân số huyện Pắc Nặm có khoảng 33,8 nghìn người, trong đó DTTS chiếm 98,65%. Giai đoạn 2021 – 2025, 10/10 xã của huyện đều thuộc khu vực III theo Quyết định số 861/QĐ-TTg.
Một trong những cơ quan chuyên môn được HĐND huyện Pắc Nặm thông qua là thành lập Phòng Dân tộc và Tôn giáo huyện trên cơ sở tiếp nhận chức năng, nhiệm vụ lĩnh vực dân tộc từ Văn phòng HĐND và UBND huyện và lĩnh vực tín ngưỡng, tôn giáo từ Phòng Nội vụ huyện.
Như vậy, sau hơn 08 năm, Phòng Dân tộc huyện được tái thành lập và bổ sung thêm nhiệm vụ mới, với tên gọi mới.
Từ năm 2017, thực hiện Đề án số 03-ĐA/TU ngày 10/5/2017 của Tỉnh ủy Bắc Kạn về sắp xếp bộ máy và tinh giản biên chế nâng cao hiệu quả hoạt động công vụ trong hệ thống chính trị giai đoạn 2016 – 2021 (gọi tắt là Đề án 03), Phòng Dân tộc huyện Pắc Nặm giải thể.
Lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách chuyển về Văn phòng HĐND – UBND huyện, giao cho 1 cán bộ công chức văn phòng có nhiệm vụ chuyên trách. Từ năm 2021, để đáp ứng yêu cầu triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719, UBND các huyện giao nhiệm vụ cho thêm 1 lãnh đạo Văn phòng theo dõi mảng dân tộc.
Theo đánh giá của chính quyền địa phương, do không có Phòng Dân tộc nên viêc triển khai các chương trình, chính sách đầu tư, hỗ trợ vùng đồng bào DTTS trên địa bàn gặp nhiều khó khăn. Từ năm 2021 đến nay, kết quả giải ngân vốn các Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG), nhất là Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 – 2030 (Chương trình MTQG 1719) chưa đạt mục tiêu.
Theo Báo cáo thẩm tra số 107/BC-HĐND ngày 11/12/2024 của HĐND huyện Pắc Nặm, tổng vốn đầu tư công thực hiện 03 Chương trình MTQG năm 2024 (bao gồm nguồn vốn chuyển tiếp từ năm 2022, năm 2023 sang 2024) là hơn 224,641 tỷ đồng. Ước tính hết năm 2024 toàn huyện giải ngân được hơn 85,402 tỷ đồng, đạt 38% kế hoạch (năm 2023 toàn huyện giải ngân được 55% kế hoạch). Trong đó, nguồn vốn Chương trình MTQG 1719 (bao gồm nguồn vốn chuyển tiếp từ năm 2022, năm 2023 sang 2024) là hơn 63,845 tỷ đồng. Ước tính hết năm 2024 giải ngân được hơn 24.723 tỷ đồng, đạt 38,7% kế hoạch.
Từ năm 2017 đến tháng 2/2025, do không có Phòng Dân tộc nên viêc triển khai các chương trình, chính sách đầu tư, hỗ trợ vùng đồng bào DTTS trên địa bàn huyện Pắc Nặm gặp nhiều khó khăn. (Trong ảnh Người uy tín thôn Khuổi Bốc, xã Xuân La, huyện Pắc Nặm hướng dẫn bà con kỹ thuật canh tác – Nguồn ảnh: https://pacnam.gov.vn)Giải ngân vốn sự nghiệp các Chương trình MTQG của huyện Pắc Nặm cũng không mấy khả quan. Năm 2024, vốn sự nghiệp 03 Chương trình MTQG toàn huyện giải ngân 20,760/107,967 tỷ đồng, đạt 19% dự toán giao. Trong đó, giải ngân vốn sự nghiệp Chương trình MTQG 1719 được 8,816/70,233 tỷ đồng (đạt 13%); Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững được 11,902/36,719 tỷ đồng (đạt 32%); Chương trình MTQG xây dựng nông thôn mới, được 42 triệu đồng/1,015 tỷ đồng (đạt 4%).
Không riêng Pắc Nặm, với việc thực hiện Đề án 03 của tỉnh, các địa phương trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đã tiến hành giải thể Phòng Dân tộc. Theo báo cáo của các địa phương gửi về Ban Dân tộc (nay là Sở Dân tộc và Tôn giáo) tỉnh Bắc Kạn, do không có Phòng Dân tộc nên việc thưc hiện chính sách dân tộc trên địa bàn, nhất là Chương trình MTQG 1719 bị hạn chế, không đáp ứng theo mục tiêu, đảm bảo theo kế hoạch.
Một điểm chung được các địa phương lý giải là không có phòng chuyên môn làm nhiệm vụ; lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc giao cán bộ kiêm nhiệm theo dõi mảng dân tộc, nhưng khối lượng công việc lớn, tính chất công việc phức tạp, liên quan đến tài chính... Vì vậy, với việc thành lập Sở Dân tộc và Tôn giáo (cấp tỉnh), Phòng Dân tộc và Tôn giáo (cấp huyện) được kỳ vọng tạo động lực mới cho lĩnh vực công tác dân tộc, thực hiện chính sách dân tộc và công tác quản lý Nhà nước về tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn, nhất là triển khai thực hiện Chương trình MTQG 1719 trong thời gian tới.
Theo Báo cáo số 878/BC-UBND ngày 20/12/2024 của UBND tỉnh Bắc Kạn, giải ngân vốn đầu tư công các Chương trình MTQG trên địa bàn tính đến ngày 20/12/2024 đạt 453 tỷ đồng, đạt 68,9% kế hoạch; giải ngân vốn sự nghiệp tính đến tháng 11/2024 đạt trên 130 tỷ đồng, đạt trên 15% kế hoạch.