Cây Mộc Hồ Điệp (hay còn gọi là cây Núc Nác) là loại cây thân gỗ, thường mọc trong tự nhiên. Với tính mát, vị đắng, có tác dụng giải nhiệt, sát trùng, từ xa xưa người dân đã sử dụng hoa, quả, làm thực phẩm trong gia đình. Cây thường ra hoa từ tháng 5 đến tháng 7 và ra quả từ tháng 8 đến tháng 10. 

Nhận thấy giá trị cây dược liệu từ tự nhiên, tháng 6/2023, Hợp tác xã (HTX) Nông Lâm nghiệp Nà Làng, thị trấn Bình Gia, huyện Bình Gia do chị Lý Phương Hiền là Giám đốc, đã nghiên cứu, sản xuất và bán ra thị trường sản phẩm Trà Mộc Hồ Điệp được nhiều người tiêu dùng ưa chuộng.

Chị Lý Phương Hiền, cho biết: Khi thấy trên địa bàn huyện Bình Gia và một số huyện lân cận có nhiều cây Mộc Hồ Điệp mọc tự nhiên, đồng thời hoa, quả của cây Mộc Hồ Điệp có tính mát, tốt cho sức khoẻ nên tôi đã có ý tưởng sản xuất trà từ hoa và quả của cây.

"Từ tháng 6/2023 tôi đã bắt tay vào nghiên cứu, sản xuất trà. Ban đầu tôi chỉ thu mua quả của cây, tuy nhiên nhận thấy hoa Mộc Hồ Điệp cũng có nhiều công dụng tốt cho sức khoẻ nên tôi thu mua cả hoa để làm trà", chị Hiền cho hay.

Để có nguồn nguyên liệu sản xuất trà, HTX đã thu mua hoa và quả cây Mộc Hồ Điệp của người dân tại các xã Thiện Thuật, Minh Khai… huyện Bình Gia và một số huyện lân cận như: Bắc Sơn, Văn Quan. 

Theo đó, HTX thu mua hoa và quả dạng tươi của người dân với giá 20.000 đồng/kg. Riêng đối với hoa Mộc Hồ Điệp dạng khô, HTX thu mua của người dân với giá 200.000/kg. Năm 2023, HTX thu mua của người dân được gần 1 tấn quả và trên 500 kg hoa Mộc Hồ Điệp để làm nguyên liệu sản xuất trà. Từ đầu năm 2024 đến nay, HTX đã thu mua khoảng 500kg hoa Mộc Hồ Điệp từ người dân.

Theo chị Lý Thị Hiền, hoa và quả cây Mộc Hồ Điệp sử dụng trong chế biến thực phẩm đều có vị đắng, không phải ai cũng ăn được. Nhưng hoa và quả cây Mộc Hồ Điệp sau khi qua sơ chế, phơi khô, kết hợp cùng với các dược liệu khác như: rễ cỏ tranh, cam thảo, lá nếp… lại cho vị ngọt mát, rất dễ uống.

Hiện nay, sản phẩm Trà Mộc Hồ Điệp được HTX sản xuất dạng túi lọc, quy cách đóng hộp 30 gói, bán với giá 60.000 đồng/hộp. Ngoài bán tại cửa hàng, tại các hội chợ, sản phẩm Trà Mộc Hồ Điệp còn được HTX quảng bá, bán trên các trang mạng xã hội như: zalo, facebook... Từ khi xuất bán ra thị trường đến nay, HTX đã bán được trên 3.000 sản phẩm. Khách hàng chủ yếu là người dân trong huyện, trong tỉnh và một số tỉnh, thành phố như: Hà Nội, Bắc Giang…

Được biết, hiện nay sản phẩm trà Mộc Hồ Điệp có dán tem truy xuất nguồn gốc, có bao bì đóng gói phù hợp, đẹp mắt; đáp ứng điều kiện và đảm bảo các chỉ tiêu an toàn thực phẩm, tiêu chuẩn sản phẩm theo quy định. Do đó, sản phẩm được nhiều người tiêu dùng tin tưởng lựa chọn, sử dụng.

Với sản phẩm đặc trưng của địa phương cùng với việc chú trọng đầu tư mẫu mã, sản phẩm đáp ứng được các tiêu chí, tiêu chuẩn, tháng 11/2024 vừa qua, sản phẩm Trà Mộc Hồ Điệp của HTX Nông Lâm nghiệp Nà Làng được đánh giá đạt tiêu chuẩn OCOP 3 sao. Đây là tiền đề quan trọng giúp HTX tiếp tục xây dựng, phát triển thương hiệu, từ đó mở rộng thị trường tiêu thụ, tạo việc làm và nâng cao thu nhập cho người dân trên địa bàn.