Tại xã Yên Hóa, vào cánh đồng lúa ở thôn Yên Bình, hàng chục thửa ruộng lúa khô khốc, nứt nẻ, nằm phơi mình héo vàng dưới nắng. Gặp mấy người dân đi thăm đồng, ai cũng kêu sự khắc nghiệt của thời tiết. Trao đổi với chúng tôi, ông Đinh Minh Nam, Chủ tịch UBND xã Yên Hóa cho biết: Toàn xã gieo cấy được 44ha lúa Hè - Thu, gần 2 tháng nay nắng nóng kéo dài, có thời điểm ngoài trời hơn 40 độ, trong khi đó những cơn mưa chỉ đếm trên đầu ngón tay, lượng mưa lại quá ít nên các hồ đập trên địa bàn xã đã xuống ở mức thấp. Toàn xã có 6 hồ đập lớn nhỏ, thì nay các đập như Khe Nắp, Khe Hương, Hói Cụ phục vụ tưới tiêu cho vùng Yên Định và đập Khe Tọn tưới tiêu vùng Tân Sơn hầu như cạn không còn khả năng tưới tiêu, xã còn duy nhất đập Cha Rơm ở thôn Tân Tiến còn nước. Do đó đã có hơn 22ha lúa của xã Yên Hóa có nguy cơ mất trắng vì không có nước tưới.

Ông Đinh Minh Nam, Chủ tịch UBND xã Yên Hóa cho biết, giờ cây lúa chỉ chờ mưa xuống, chứ dùng giải pháp bơm nước vào cũng chỉ tạm thời, hơn nữa muốn bơm nước cũng không biết tìm nguồn nước đâu ra mà bơm.

Chúng tôi về xã Hóa Hợp, nơi cũng có nhiều diện tích lúa đang thiếu nước trầm trọng. Những thửa ruộng đã bắt đầu nứt nẻ, nhìn từ xa cánh đồng lúa đã ngả màu vàng. Ông Nguyễn Thanh Quyết, Chủ tịch UBND xã cho biết: Xã Hóa Hợp có trên 58ha lúa, nay hơn một nửa diện tích lúa đang bị thiếu nước trầm trọng, xã có 4 đập cung cấp nước tưới thì nay chỉ còn đập Cơn Rồng còn nước, nhưng cũng đang cạn dần. Con đập này cung cấp nước tưới cho hơn 10ha lúa, nếu nắng tiếp tục kéo dài thì cũng sẽ cạn. Các đập khác như Hoa Sen, Eo Xiêm đã cạn nước hơn nửa tháng nay.

Với quyết tâm nỗ lực cứu lúa, gia đình anh Cao Long ở thôn Tân Tiến đã đầu tư hơn 3 triệu đồng, trong đó mua máy bơm gần 2 triệu đồng và hơn 500m ống nhựa để bơm nước ở suối về tưới cho lúa. Cả gia đình trông chờ vào 3 sào lúa. Với phương châm còn nước còn tát, vợ chồng anh Long thay nhau canh máy bơm, ngày 2 lần bơm nước vào ruộng. Anh sợ nhất là không còn nước để bơm. Chỉ tay về những đám ruộng ngả sang màu vàng, anh Long cho biết: Nếu cấp trên hỗ trợ máy bơm công suất lớn, thì may ra mới cứu được lúa cho bà con. Không thì giờ mấy chục hécta lúa của xã Hóa Hợp cũng chỉ biết nằm chờ mưa.

Anh Đinh Gia Tuyết, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Minh Hóa cho biết: Toàn huyện có trên 450ha lúa Hè - Thu, từ tháng Tư đến nay trên địa bàn huyện không có mưa, do nắng nóng kéo dài, nay nước ở các hồ đập trên địa bàn huyện Minh Hóa đã xuống ở mức thấp, một số hồ chỉ còn 25 - 40% nước. Mặc dù đã lường trước tình hình và huyện Minh Hóa đã có sự chỉ đạo về lịch thời vụ, cơ cấu giống, sửa chữa hệ thống kênh mương, lên lịch tưới tiêu phù hợp, nhưng thời tiết khắc nghiệt quá nên hiện nay toàn huyện có trên 140ha lúa đã bị ảnh hưởng do thiếu nước tưới. Nếu trong thời gian tới không có mưa thì hồ đập sẽ cạn kiệt, diện tích lúa thiếu nước sẽ còn tăng.