Anh Đinh Ngọc Thanh, Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh cho biết: Rừng ở Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh khá đa dạng sinh học. Cây cối nhiều tầng, nhiều lớp. Vào phòng lưu trữ trong Khu Bảo tồn, chúng tôi chứng kiến nhiều tiêu bản về các loài động vật, thực vật được trưng bày trong các tủ kính. Các tiêu bản này, là các kết quả phối hợp nghiên cứu giữa cán bộ, nhân viên Khu Bảo tồn với các trường đại học, các trung tâm bảo tồn, các tổ chức quốc tế… đang được lưu giữ theo từng loài từ trước đến nay.

Làng đồng bào DTTS dưới chân núi Ngọc Linh.

Đặc biệt, cán bộ, viên chức khi đi tuần tra rừng cũng thường gặp các loài linh trưởng. Tuy nhiên, loài linh trưởng rất tinh ranh, chúng ta chỉ nghe tiếng hú và thấy nó chuyền nhau trên cành cây khá xa so với khoảng cách con người. Các loài linh trưởng như khỉ mặt đỏ, khỉ đột, khỉ nhệnh thường gặp trong các khu rừng tự nhiên ở xã Đăk Man, Đăk Choong, Xốp… gần nương rẫy của dân. Có khi chúng còn xuống bẻ bắp, ăn lúa của dân.

Năm 2016-2017, Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh phối hợp với Bảo tàng Đại học Kyoto, Kyushu (Nhật Bản), Trung tâm Bảo tồn sinh thái châu Á, Khoa sinh học (Đại học Đà Lạt), Viện Nghiên cứu sinh, Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam, Bảo tàng Thiên nhiên Việt Nam (Viện Hàn lâm khoa học và công nghệ Việt Nam)… điều tra, nghiên cứu động, thực vật và thu thập được 850 mẫu vật.

Các kết quả nghiên cứu từ trước đến nay cho thấy, Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh có 1.091 loài thực vật bậc cao, trong đó có 40 loài được ghi trong Sách đỏ Việt Nam và 25 loài được ghi trong Sách đỏ Thế giới, 11 loài nằm trong Nghị định 32/2006/NĐ-CP ngày 30/3/2006 về quản lý thực vật rừng, động vật rừng nguy cấp, quý, hiếm. Các loài thực vật quý hiếm có thể kể như: sâm Ngọc Linh, lan kim tuyến, trầm hương, thông Đà Lạt, đỉnh tùng, vù hương, vằng đắng...

Trong những năm qua, Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh triển khai nhiều hoạt động bảo vệ và phát triển có hiệu quả tài nguyên rừng. Bên cạnh việc hợp đồng người bảo vệ rừng, phân công cán bộ, nhân viên bám địa bàn và tăng cường tuần tra rừng, Khu Bảo tồn còn tăng cường giao khoán rừng cho người dân bảo vệ.

Trong giai đoạn từ năm 2011-2015, Ban quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh giao khoán 11.530ha rừng cho 531 hộ gia đình và 4 cộng đồng ở các xã vùng đệm. Trong giai đoạn 2016-2020, Ban Quản lý giao khoán cho 49 cộng đồng ở các xã vùng đệm quản lý bảo vệ 14.986,03ha rừng theo chính sách chi trả dịch vụ môi trường rừng; Năm 2017, Ban Quản lý Khu bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh tạm ứng cho các cộng đồng nhận khoán bảo vệ rừng 2,14 tỷ đồng.

Trao đổi về nhận khoán bảo vệ rừng, ông A Hoàng, Trưởng thôn Đăk Glây (xã Đăk Choong) kiêm tổ trưởng tổ quản lý bảo vệ rừng bộc bạch: Cộng đồng thôn nhận khoán bảo vệ 700,66ha rừng. Cũng nhờ có tiền chi trả dịch vụ rừng, đã góp phần cải thiện đời sống cho bà con quản lý, bảo vệ rừng.

“Rừng Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh có tác dụng phòng hộ, điều hòa khí hậu, bảo vệ nguồn nước, bảo vệ cuộc sống của dân làng. Bảo vệ rừng, người dân hưởng lợi nhiều từ rừng. Cộng đồng không để ai xâm hại rừng”, A Hiếu, thành viên trong cộng đồng thôn Đăk Glây chia sẻ về hiểu biết và trách nhiệm của cộng đồng.

VĂN NHIÊN