Việc làm, thu nhập của người lao động chuyển biến tích cực

Theo nhận định của Đoàn giám sát, trong thời điểm hiện nay, nguồn nhân lực của nước ta cơ bản đáp ứng được yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Nguồn nhân lực, nhân lực chất lượng cao tăng cả về số lượng và chất lượng, cơ cấu ngày càng phù hợp hơn; trình độ, kỹ năng của lực lượng lao động được nâng lên; năng suất lao động, việc làm, thu nhập của người lao động có chuyển biến tích cực.

Báo cáo tóm tắt kết quả giám sát chuyên đề, Đoàn giám sát cho rằng, đối với khu vực công lập, đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức phần lớn có trình độ từ đại học trở lên.

Cùng với đó, công tác tuyển dụng, sử dụng, quản lý và phát triển nguồn nhân lực được thực hiện nghiêm túc, bảo đảm công khai, minh bạch theo quy định, chất lượng, trình độ đội ngũ nhìn chung đáp ứng yêu cầu.

Chất lượng giáo dục, đào tạo ngày càng được nâng lên, đáp ứng tốt hơn nhu cầu phát triển nguồn nhân lực. Quy mô đào tạo đại học và nghề nghiệp nhìn chung ổn định trong giai đoạn giám sát.

Đào tạo nhân lực chất lượng cao bước đầu được quan tâm với hệ thống trường chuyên, các chương trình đào tạo nghề trọng điểm quốc tế, chương trình đào tạo kỹ sư và cử nhân tài năng, đào tạo có yếu tố nước ngoài...

Tuy nhiên, trong báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Đoàn giám sát cũng chỉ rõ, Chính phủ, một số bộ, ngành và hầu hết các địa phương chưa ban hành văn bản tổng thể, định hướng chiến lược dài hạn về phát triển nguồn nhân lực, nhân lực chất lượng cao.

“Bước vào kỷ nguyên mới, yêu cầu về nhân lực chất lượng cao ngày càng cấp thiết. Bởi theo lý giải, hiện nước ta đang đứng trước nguy cơ thiếu hụt nguồn nhân lực chất lượng cao. Cơ chế, chính sách tài chính cho giáo dục còn bất cập, cơ cấu lao động chuyển dịch chậm”, đại diện Đoàn giám sát thông tin.

Đặc biệt, cơ chế, chính sách đặc biệt để thu hút, đào tạo, bồi dưỡng, trọng dụng nhân lực chất lượng cao, nhân tài chậm đổi mới. Chính sách tuyển dụng, đãi ngộ, tạo môi trường làm việc chưa thực sự hấp dẫn. Số lượng, cơ cấu nhân lực chất lượng cao chưa đáp ứng được yêu cầu.

Cần thiết phải ban hành quy định về nhân lực chất lượng cao 

Tại phiên họp, Đoàn giám sát kiến nghị, Chính phủ khẩn trương ban hành Chiến lược phát triển nguồn nhân lực đến năm 2030, tầm nhìn 2050 và bố trí đầy đủ nguồn lực bảo đảm để thực hiện, nâng cao năng lực sáng tạo của nhân lực gắn với sử dụng hợp lý trí tuệ nhân tạo và các công cụ khoa học công nghệ mới; xây dựng và trình Quốc hội xem xét, sửa đổi bổ sung Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học và Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Dân số, Luật Viên chức, Chương trình mục tiêu quốc gia về giáo dục và đào tạo, Chương trình mục tiêu quốc gia về dân số và phát triển.

Cùng với đó, cần thiết phải ban hành quy định về nhân lực chất lượng cao, trong đó quy định rõ khái niệm, tiêu chí, thẩm quyền xác định nhân lực chất lượng cao trong tổng thể nguồn nhân lực...

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh, đây là chuyên đề giám sát hết sức quan trọng. Vừa qua, 4 nghị quyết “bộ tứ trụ cột” của Bộ Chính trị đã được ban hành đều có những nội dung liên quan đến việc nâng cao chất lượng dạy và học, nhất là chất lượng nguồn nhân lực chất lượng cao.

Bộ Chính trị cũng đã cho ý kiến và theo kết luận của Tổng Bí thư Tô Lâm, trước ngày 15/8 tới sẽ ban hành nghị quyết về giáo dục toàn dân, nghị quyết về lĩnh vực chăm sóc sức khỏe Nhân dân. 

Chủ tịch Quốc hội đề nghị, sau khi các nghị quyết này được ban hành, Đoàn giám sát cần cập nhật thêm để có sự đánh giá, kiến nghị một cách phù hợp để Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương, nhất là Bộ Giáo dục và Đào tạo có thể triển khai được trong thời gian tới.