Đất ruộng bỗng chốc trở thành đất hoang

Dịp sau tết Nguyên đán Giáp Thìn, bà con nông dân xã Liên Vị, thị xã Quảng Yên không thể ra đồng để cấy lúa xuân như mọi năm. Gần 30 hecta hoang tàn, do đất bị nhiễm mặn khiến cho bà con có gieo mạ bao lần thì đều bị chết khô, chết cháy. Theo phán ánh của người dân, từ tháng 3/2023 đến nay đã 3 lần gieo mạ nhưng đều bị chết khô, chết cháy.

Trồng lúa vốn là sinh kế chính của gia đình nay không làm được nữa, gia đình chỉ còn biết trông chờ vào ít rau muống ở khu ruộng nhỏ còn lại của gia đình, bà Nguyễn Thị Bí (83 tuổi, ở thôn Hàn, xã Liên Vị) xót xa chỉ vào cánh đồng của gia đình và bà con bị bỏ hoang vì mặn, không thể gieo cấy được.

"Từ bao đời nay, bà con chưa gặp cảnh này bao giờ. Xót mạ, xót đất, ngày nào tôi cũng đi qua ruộng nhà mình vài lượt. Cuộc sống càng ngày càng khó khăn hơn", bà Bí chia sẻ.

Cùng có ruộng trên cánh đồng ở Vị Khê, chị Nguyễn Thị Nguyện (ở thôn Vị Khê, xã Liên Vị) chia sẻ mọi năm, cánh đồng này cho thu hoạch đạt khoảng 2,5 đến 3 tạ thóc/sào, thường cho năng suất cao nhất khu vực. Nhưng vụ xuân năm nay, sau 2 lần gieo mạ đều chết nên nếm thử nước tại đồng thì có vị mặn chát.

Chị trải lòng: “Hết vụ này vụ khác gieo mạ chết thế này, giờ người dân chúng tôi quanh năm làm ruộng cũng chẳng biết làm gì để trang trải cuộc sống. Gạo đợt này cũng phải đi mua về ăn. Chính quyền và các cơ quan chức năng cũng xuống xem, nhưng chưa rõ sẽ giải quyết thế nào giúp người dân nữa”.

Có dấu hiệu vi phạm của chủ đầu tư khu công nghiệp Bắc Tiền Phong?

Theo nhiều người dân xã Liên Vị, TX Quảng Yên thì "thủ phạm" gây ra cảnh "bức tử" cánh đồng lúa màu mỡ nơi này chính là do việc bơm cát san lấp mặt bằng khu công nghiệp Bắc Tiền Phong ngay cạnh đó. Nhiều hộ dân cho rằng, với thực trạng như hiện nay, có thể hàng chục héc ta đất trồng lúa ở những vùng phụ cận thôn Vị Khê, xã Liên Vị cũng bị ảnh hưởng do nước nhiễm mặn theo kênh nước tràn đi khắp nơi.

Được biết, Dự án phát triển tổ hợp cảng biển và khu công nghiệp tại khu vực Đầm Nhà Mạc, thị xã Quảng Yên do Công ty CP khu công nghiệp Bắc Tiền Phong làm chủ đầu tư. Dự án triển khai trên địa bàn các xã Tiền Phong, Liên Hoà, Liên Vị và Phong Cốc có diện tích mặt đất, mặt nước là 1.192,9 ha. Thời hạn hoạt động của dự án là 50 năm kể từ ngày cấp giấy chứng nhận đăng ký đầu tư lần đầu ngày 23/9/2016.

Dự án được thực hiện theo 3 giai đoạn, gồm: Giai đoạn I từ năm 2017-2021 là hoàn thành việc san lấp mặt bằng và xây dựng trên diện tích 318,8 ha của khu đất; Giai đoạn II là từ năm 2022-2031, sẽ hoàn thành việc san lấp mặt bằng và xây dựng trên diện tích 874,1 ha của khu đất và giai đoạn III sẽ được tiến hành từ năm 2032 -2036 sẽ hoàn thiện toàn bộ cơ sở hạ tầng khu công nghiệp.

Trao đổi với phóng viên, Phó chủ tịch UBND thị xã Quảng Yên Nguyễn Văn Bắc nhìn nhận, khoảng hơn 20ha đất trồng lúa ở xã Liên Vị hiện nay bị nhiễm mặn là do việc triển khai dự án khu công nghiệp Bắc Tiền Phong gây ra.

"Ngay sau khi nhận được kiến nghị của người dân, chính quyền địa phương đã báo cáo cơ quan có thẩm quyền của tỉnh thành lập đoàn kiểm tra và xác định được căn nguyên là do quá trình thi công khu công nghiệp Bắc Tiền Phong đã không tuân thủ các quy định, nên đã làm đất bị nhiễm mặn", ông Bắc chia sẻ.

Theo biên bản làm việc 12/3/2024, do Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ninh chủ trì với các bên liên quan đã chỉ ra hàng loạt vi phạm của chủ đầu tư khu công nghiệp Bắc Tiền Phong. Diện tích khu vực bị nhiễm mặn khoảng 25 ha ở xã Liên Vị. Nước nhiễm mặn từ mương thoát nước của dự án có nguy cơ thẩm thấu theo 3 mương nước hiện có từ tuyến đường đất đắp của dự án dẫn về kênh tiêu.

"Hiện nay, chính quyền địa phương đang yêu cầu chủ đầu tư có trách nhiệm phải thau chua, rửa mặn hệ thống kênh dẫn nước và có biện pháp hỗ trợ cho bà con. Đặc biệt, mới đây, chính quyền đã ban hành quyết định về chủ trương thu hồi đất khu vực này để phục vụ dự án", ông Bắc cho biết thêm.

Hy vọng chính quyền thị xã Quảng Yên và các cơ quan chức năng kịp thời đưa ra giải pháp cụ thể hỗ trợ người dân khắc phục tình trạng trên, ổn định cuộc sống.