Tỉnh Gia Lai hiện có 283 hồ chứa, với tổng dung tích khoảng 1.275 triệu m3, cùng 486 đập dâng và 53 hồ thủy điện với tổng công suất gần 2.700 MW, cung cấp nước tưới cho hơn 270 nghìn ha đất nông nghiệp mỗi năm. Đồng thời, phục vụ cấp nước sinh hoạt, phát điện, nuôi trồng thủy sản và đáp ứng nhu cầu sản xuất công nghiệp.

Tuy nhiên, nhiều công trình đã được xây dựng từ lâu, nên hiện trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng. Một số hạng mục như mái đập bị sạt lở, tràn xả lũ và cống lấy nước hư hỏng, gây nhiều khó khăn cho công tác vận hành, đặc biệt vào mùa mưa lũ. 

Bên cạnh đó, nhiều hồ đập nhỏ do địa phương quản lý lại không có hồ sơ thiết kế, gây trở ngại cho việc bảo trì, sửa chữa và xây dựng cơ sở dữ liệu. Ngoài ra, năng lực quản lý, vận hành ở cấp cơ sở còn hạn chế, dẫn đến việc khai thác chưa đúng quy trình kỹ thuật, tiềm ẩn rủi ro mất an toàn.

Trước thực trạng trên, tỉnh Gia Lai xác định, đây là vùng trọng điểm cần ưu tiên đầu tư trong giai đoạn 2026 - 2030. Một số dự án thủy lợi lớn đã được quy hoạch, như: Công trình Ea Thul, hệ thống chuyển nước Ayun Thượng-Đăk Pờ Tó, cùng nhiều hạng mục sửa chữa, chống sạt lở, hiện đại hóa hệ thống tưới.

Ngoài ra, tỉnh cũng thúc đẩy ứng dụng công nghệ tưới tiết kiệm, tăng cường liên kết hồ chứa, đầu tư kênh mương phù hợp địa hình. Mục tiêu là từng bước thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, bảo đảm cấp nước ổn định phục vụ sản xuất và sinh hoạt.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường, tỉnh sẽ rà soát, đánh giá hiện trạng toàn bộ công trình để lập danh mục ưu tiên sửa chữa theo mức độ khẩn cấp và khả năng huy động vốn. Nguồn lực thực hiện được kết hợp từ ngân sách địa phương, Trung ương, chương trình mục tiêu quốc gia, vốn ứng phó biến đổi khí hậu và xã hội hóa. 

Bên cạnh đó, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ quan trắc, dự báo khí tượng thủy văn, điều tiết hồ chứa; tăng cường đào tạo đội ngũ vận hành, bảo trì định kỳ và tuyên truyền cộng đồng nhằm đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão; ngành Nông nghiệp chủ động tiếp cận đa dạng nguồn vốn cho các dự án hồ chứa, tưới tiết kiệm, kênh mương; khuyến khích xã hội hóa đầu tư thủy lợi.

Đồng thời, đối với những công trình xuống cấp nghiêm trọng, tỉnh Gia Lai sẽ kiến nghị Chính phủ và các bộ, ngành Trung ương hỗ trợ kinh phí để sửa chữa, nâng cấp, bảo trì, duy tu hồ đập trọng điểm, nhất là công trình bảo vệ vùng hạ du. nhằm bảo đảm an toàn cho người dân và sản xuất hiệu quả, an toàn.