Khắc phục những vướng mắc 

Theo các điều tra viên ở các huyện, công tác điều tra dân số và nhà ở được thực hiện giữa kỳ, thời gian điều tra không dài, từ 1/4/2024-30/4/2024.

Qua báo cáo của các địa phương khu vực miền núi cho thấy, công tác tuyên truyền đến tận các hộ dân đã được Nhân dân hiểu và đồng tình ủng hộ, nhưng do trình độ dân trí còn hạn chế dẫn đến khi tiếp cận hộ để khai thác thông tin còn găp khó khăn. Thời điểm diễn ra cuộc điều tra là vào mùa mưa của miền núi, thời tiết bất thường sáng nắng chiều mưa, giao thông đi lại khó khăn. 

Bên cạnh đó, trình độ dân trí không đồng đều, điều tra viên phải mất rất nhiều thời gian di chuyển. Chương trình dùng phiếu điều tra điện tử được thiết kế trên thiết bị di động thông minh (CAPI) thay đổi liên tục và vẫn bị lỗi, bị mất thông tin trong phiếu mẫu, đồng bộ không được. Trang Web điều hành tác nghiệp, trang thông tin phiếu trực tuyến vẫn tồn tại nhiều hạn chế như, đường truyền hay bị nghẽn, phần mềm thay đổi liên tục...

Tuy nhiên, khắc phục những khó khăn, vướng mắc, công tác điều tra dân số và nhà ở tại Nghệ An nói chung, vùng DTTS nói riêng đang gần đi đến đích. 

Cục Thống kê Nghệ An cho biết: Mục đích của việc điều tra nhằm thu thập thông tin về dân số, nhà ở làm cơ sở để đánh giá tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2021-2025. Đồng thời, xây dựng chính sách, lập kế hoạch dân số và nhà ở phục vụ lập kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội thời kỳ 2026-2030, giám sát việc thực hiện các mục tiêu phát triển bền vững của Liên hợp quốc mà Chính phủ đã cam kết, phục vụ cho công tác thống kê dân số trên phạm vi cả nước và từng địa phương.

Trong cuộc điều tra lần này, đối tượng được điều tra là các hộ dân cư, thông tin về nhà ở của hộ dân cư. Đáng lưu ý, lần điều tra này đã điều tra nhân khẩu thực tế thường trú của hộ dân cư, bao gồm cả những người thuộc lực lượng vũ trang, người có quốc tịch nước ngoài hiện đang ăn, ở tại các hộ. 

Các thông tin chính thu thập trong lần điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ gồm: Thông tin về nhân khẩu học của các thành viên hộ, thông tin về di cư, thông tin về giáo dục, thông tin về hôn nhân, thông tin về lịch sử sinh của nữ giới từ 10-49 tuổi, thông tin về người chết của các hộ, thông tin về nhà ở và điều kiện sống của hộ.

Dẫu có sự hỗ trợ tối đa về công nghệ và máy móc, nhưng đó chỉ là công cụ hỗ trợ, để đảm bảo chất lượng điều tra, yếu tố quan trọng nhất vẫn là kiến thức, kỹ năng và sự tuân thủ nghiêm túc quy trình điều tra của điều tra viên thống kê. Điều tra dân số giữa kỳ 2024 áp dụng phương pháp phỏng vấn trực tiếp. Theo đó, điều tra viên đến từng hộ để hỏi người cung cấp thông tin và ghi đầy đủ các câu trả lời vào phiếu điều tra điện tử được thiết kế trên thiết bị di động thông minh (CAPI).

Dự kiến 25/4 sẽ hoàn thành công tác điều tra

Quế Phong là huyện 30a ở Nghệ An với tỷ lệ đồng bào DTTS chiếm hơn 80%. Thực hiện công tác điều tra, thống kê tình hình dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024, địa phương chọn 38 địa bàn trên tổng số 13 xã, thị; mỗi địa bàn sẽ được chọn 30 hộ điều tra. Đáng chú ý, trong tổng số 38 địa bàn được chọn, thì có 31 địa bàn điều tra phiếu ngắn với 930 hộ điều tra và 7 địa bàn điều tra phiếu dài, với 210 hộ điều tra.

Tính đến ngày 8/4, Quế Phong đã điều tra được 275 hộ phiếu ngắn và 63 hộ phiếu dài. Chủ tịch UBND huyện Quế Phong Dương Hoàng Vũ cho biết: Tiến độ điều tra đang đáp ứng theo kế hoạch đề ra. Công tác điều tra nhận được sự quan tâm của lãnh đạo các cấp từ tỉnh đến cơ sở nên rất thuận lợi trong chỉ đạo, điều hành.

Để việc điều tra đạt kết quả cao, công tác tuyên truyền đã có sự chuẩn bị tốt, nhất là hình thức tuyên truyền trực tiếp đến mỗi người dân của các xã, nhờ vậy mà hầu hết Nhân dân đều nắm được mục đích, ý nghĩa cuộc điều tra.

Huyện Kỳ Sơn cũng đang đẩy nhanh tiến độ điều tra theo kế hoạch của tỉnh Nghệ An. Trong đợt điều tra giữa kỳ này, địa phương lựa chọn 39 địa bàn, trong đó có 8 địa bàn phiếu dài, với nhiều câu hỏi và 27 địa bàn phiếu ngắn với số câu hỏi ít hơn. Đây là những địa bàn mẫu, sau khi điều tra sẽ suy rộng ra các vùng khác. Theo kế hoạch và với tiến độ như hiện nay, Kỳ Sơn phấn đấu hết ngày 20/4 sẽ điều tra xong.

Qua thống kê của Cục thống kê tỉnh Nghệ An, toàn tỉnh có 1.222 địa bàn được chọn điều tra. Vùng DTTS Nghệ An trải dài trên phạm vi 11 xã thị. Toàn tỉnh có 21 huyện, thành, thị; như vậy, số địa bàn được chọn điều tra của vùng DTTS sẽ tương ứng khoảng 50%.

Ngay sau khi có kế hoạch triển khai của Trung ương, toàn tỉnh Nghệ An đã tổ chức tập huấn hàng chục lớp cho các đối tượng làm nhiệm vụ điều tra, thống kê. Gắn với đó, công tác giám sát, kiểm tra quá trình điều tra, thống kê về nhà ở cũng được thực hiện nghiêm túc, khẩn trương.

Trên phạm vi vùng DTTS Nghệ An, công tác điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 đã bắt đầu triển khai từ ngày 1/4/2024 gắn với công tác tuyên truyền, vận động sâu rộng trong Nhân dân.

 Ông Nguyễn Trung Kiên - Phó cục trưởng Cục Thống kê Nghệ An cho biết: Qua giám sát trực tuyến trên phần mềm, các huyện đã triển khai tốt cuộc điều tra, hầu hết các địa bàn đã sửa hết lỗi đỏ, mỗi huyện chỉ còn 5-10 hộ có cảnh báo thông tin cần xác minh lại. Dự kiến đến 25/4/2024, Nghệ An sẽ hoàn thành 100% kế hoạch về điều tra dân số và nhà ở trên phạm vi toàn tỉnh./.