Toàn tỉnh Đồng Nai có 50 thành phần dân tộc sinh sống, với dân số trên 3 triệu người, trong đó đồng bào DTTS có trên 198 nghìn người, chiếm 6,42% dân số toàn tỉnh. Đồng bào các DTTS ở Đồng Nai sống rải rác, xen kẽ trên địa bàn các huyện, TP. Long Khánh, TP. Biên Hòa và sống tập trung đông ở khu vực nông thôn, rừng phòng hộ và rừng sản xuất. Một số ít các dân tộc Chơ ro, Mạ, X'tiêng, Chăm, Tày, Nùng... sống tập trung thành làng. Đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh sống gắn bó đoàn kết, mỗi dân tộc đều có văn hóa truyền thống riêng về ngôn ngữ, tập quán, lễ hội, phong tục... tạo nên bản sắc đặc trưng của từng dân tộc.

Với nhiều thành phần dân tộc đang sinh sống trên địa bàn tỉnh, việc giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa của từng dân tộc luôn được các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương quan tâm. Nhiều lễ, tết truyền thống của đồng bào các dân tộc trong tỉnh được phục dựng lại. Hiện nay, tỉnh Đồng Nai có 14 nhà văn hóa dân tộc, tỉnh đã mua sắm trang bị các loại nhạc cụ dân tộc truyền thống cho đồng bào các dân tộc: Chơ ro, Châu Mạ, X’tiêng, Cơ ho, Tày, Nùng, Hoa, Khmer… nhằm tạo thuận lợi trong các hoạt động văn hóa.

Bên cạnh đó, tỉnh phát huy vai trò của Người có uy tín trong việc đi đầu thực hiện và tuyên truyền, vận động Nhân dân thực hiện các phong trào thi đua, các chương trình, mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ gìn an ninh trật tự...ở địa phương.

 Nổi bật là việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc, thông qua duy trì tổ chức lễ, tết truyền thống, bảo tồn tiếng nói, chữ viết và văn hóa phi vật thể của đồng bào. Đồng thời, Người có uy tín tích cực vận động đồng bào tham gia Ngày hội Văn hóa - Thể thao các DTTS được tổ chức ở cấp huyện, cấp tỉnh và tham gia hội thi thể thao toàn quốc; tham gia tuyên truyền, vận động bà con đồng bào DTTS thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, thực hiện nếp sống văn hóa trong việc cưới, việc tang, lễ hội; tuyên truyền loại bỏ những hủ tục, tập quán lạc hậu, vận động hỗ trợ các gia đình gặp khó khăn.

Những đóng góp của Người có uy tín, đã góp phần để Đồng Nai hoàn thành 100% xã, huyện, thành phố đều đạt chuẩn nông thôn mới và từng bước hoàn thiện xã nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu.

Đơn cử như ông ông Chềnh Cún Pẩu (52 tuổi) ở ấp Hòa Hiệp, xã Ngọc Định (huyện Định Quán). Với vai trò là Người có uy tín, ông Pẩu đã cùng với chính quyền địa phương tham gia vận động Nhân dân trong ấp, chung sức xây dựng quê hương, chấp hành chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, giúp đỡ bà con lối xóm xây dựng đời sống văn hóa ở khu, ấp.

Đặc biệt, ông là người gương mẫu thực hiện phong trào xây dựng nông thôn mới. Năm 2017, UBND xã có chủ trương xây nhà văn hóa ấp để bà con có nơi sinh hoạt, nhưng lại không có đất công để thực hiện, ông Chềnh Cún Pẩu đã chủ động hiến phần diện tích đất của gia đình để xây dựng nhà văn hoá.

Ngoài ra, ông Pẩu còn hiến đất xây dựng phân hiệu trường mầm non và làm đường giao thông nông thôn. “Những phần đất, tôi hiến là công sức sau nhiều năm lao động của gia đình mà có được. Nhưng có thể góp sức vì cộng đồng, quê hương thì tôi luôn sẵn sàng thực hiện”, ông Chềnh Cún Pẩu nói.

Ông Chềnh Cún Pẩu còn là nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi nhiều lần được tuyên dương khen thưởng vì biết ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng có giá trị kinh tế cao để nâng cao thu nhập.

Ấp Lý Lịch 1 (xã Phú Lý, huyện Vĩnh Cửu) có ông Huỳnh Công Danh, Người có uy tín của ấp luôn tích cực vận động đồng bào dân tộc Chơ ro, chấp hành chủ trương của Đảng và chính sách pháp luật của Nhà nước. Qua đó, góp phần cùng địa phương thực hiện tốt các phong trào phát triển kinh tế-xã hội, xây dựng nông thôn mới.

Tại Hội thảo “Thực trạng và giải phápnâng cao hiệu quả thực hiện chính sách và phát huy vai trò của Người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số khu vực Đông Nam bộ” ngày 21/4/2022, ông Nguyễn Sơn Hùng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai khẳng định: Người có uy tín trong đồng bào DTTS tỉnh Đồng có vai trò, vị trí rất quan trọng trên các lĩnh vực đời sống, kinh tế - xã hội; là lực lượng nòng cốt, cầu nối quan trọng giữa cấp ủy Đảng, Chính quyền với người dân; có ảnh hưởng lớn trong công tác tuyên truyền, vận động đồng bào DTTS xây dựng Đảng, Chính quyền, hệ thống chính trị ở địa phương; tuyên truyền, vận động đồng bào các DTTS chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và đại đoàn kết các dân tộc.

Hàng năm Người có uy tín được cấp uỷ, chính quyền địa phương mời tham dự các buổi phổ biến pháp luật, kiểm tra, giám sát việc thực hiện các chương trình, dự án đầu tư tại địa phương; các buổi hội nghị, họp dân để tuyên truyền, cung cấp thông tin thời sự về tình hình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương; được cấp đầy đủ các loại báo như: Báo Dân tộc và Phát triển và Báo Đồng Nai và được tham quan học tập kinh nghiệm trong và ngoài tỉnh...

Ghi nhận những đóng góp của Người có uy tín, trong giai đoạn 2011-2021, đã có 746 lượt Người có uy tín được Ủy ban Dân tộc và các cấp chính quyền địa phương khen thưởng có thành tích tiêu biểu xuất sắc góp phần xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS.