Di tích lịch sử cách mạng Chiến thắng Kon Braih tọa lạc trên tuyến đường số 5 - tuyến đường huyết mạch nối liền Nam Trung Bộ với Bắc Tây Nguyên. Nơi đây từng là cứ điểm quân sự trọng yếu của thực dân Pháp, khống chế toàn vùng phía Đông Bắc tỉnh Kon Tum cũ (nay là tỉnh Quảng Ngãi). Với vị trí "án ngữ", đồn Kon Braih trở thành mục tiêu quan trọng trong chiến lược phản công của quân đội ta, nhằm phá vỡ tuyến phòng thủ kiên cố của địch.

Theo sử liệu, vào đêm 27/1/1954, dưới sự chỉ huy trực tiếp của Tiểu đoàn trưởng Nguyễn Lựu, Tiểu đoàn 59 - Trung đoàn 803 đã bất ngờ tấn công đồn Kon Braih. Trận đánh diễn ra quyết liệt suốt đêm và đến 6 giờ 30 phút sáng ngày 28/1/1954, ta hoàn toàn làm chủ trận địa. Lá cờ "quyết chiến, quyết thắng" tung bay trên đỉnh đồn, đánh dấu một chiến thắng vang dội, cổ vũ tinh thần quân dân ta trên toàn mặt trận Tây Nguyên.

Chiến thắng Kon Braih có ý nghĩa to lớn, không chỉ giải phóng một vùng rộng lớn phía Đông Bắc tỉnh Kon Tum (cũ), mà còn phá vỡ hoàn toàn tuyến phòng thủ chiến lược của địch trên trục đường số 5. Qua đó, tạo bàn đạp vững chắc cho quân ta tiến công giải phóng các huyện Kon Plông, Đăk Tô, Đăk Glei và toàn bộ tỉnh Kon Tum (cũ), góp phần quan trọng vào thắng lợi chung của chiến dịch Đông - Xuân 1953 - 1954.

Anh Nguyễn Văn Long, thôn 3, xã Kon Braih chia sẻ: Đứng giữa Di tích lịch sử cách mạng Chiến thắng Kon Braih, nơi từng diễn ra những trận đánh ác liệt năm xưa, tôi cảm nhận rất rõ không khí thiêng liêng của một vùng đất lịch sử. Qua đó, càng thêm trân trọng cuộc sống độc lập hôm nay và thấy rõ trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ những giá trị truyền thống và quyết tâm góp sức để xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp.

Xã Kon Braih có tích tự nhiên hơn 25.088 ha; dân số hơn 18.000 người, trong đó, DTTS chiếm hơn 65%. Sau ngày đất nước thống nhất, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc xã Kon Braih luôn phát huy truyền thống cách mạng, đoàn kết, thống nhất, nỗ lực lao động, sản xuất, xây dựng quê hương đổi mới.

 Đến nay, xã đã xây dựng được một số cánh đồng lớn phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; mở rộng diện tích các loại cây trồng có giá trị kinh tế như: Cao su, cà phê, mắc ca, cây ăn quả; xây dựng, phát triển được 08 sản phẩm OCOP. Năm 2025, thu nhập bình quân đầu người đạt 55,79 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 2,48%.

Ông A Hiang, già làng, Người có uy tín làng Kon Biêu, xã Kon Braih chia sẻ: Các chương trình mục tiêu quốc gia được xã triển khai đồng bộ, phát huy hiệu quả, góp phần cải thiện diện mạo hạ tầng nông thôn vùng đồng bào DTTS. 

Hầu hết người dân đã thay đổi các tập tục lạc hậu sang cuộc sống văn minh và tiến bộ, đưa các cây con giống cho năng xuất cao vào trồng trọt và chăn nuôi. Nhờ vậy, đời sống bà con ngày một nâng cao, không còn khó khăn như trước.

Với tinh thần đoàn kết, chủ động và đổi mới, xã Kon Braih xác định mục tiêu cho nhiệm kỳ 2025 - 2030 là phát huy khát vọng phát triển, xây dựng địa phương đạt mức khá về kinh tế, xã hội, giữ vững quốc phòng, an ninh và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của Nhân dân.

Ông Võ Văn Lương, Bí thư Đảng ủy xã Kon Braih cho biết: Xã tập trung phát triển nông nghiệp theo hướng bền vững, gắn với xây dựng nông thôn mới nâng cao; phát huy thế mạnh của địa phương về chăn nuôi, trồng trọt và lâm nghiệp.

 Đẩy mạnh đào tạo nghề, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân, đặc biệt là đồng bào DTTS. Tăng cường ứng dụng khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, khuyến khích phát triển kinh tế hợp tác, kinh tế tập thể và mô hình liên kết chuỗi giá trị. Phát triển toàn diện các lĩnh vực văn hóa - xã hội, trong đó chú trọng nâng cao chất lượng giáo dục, chăm sóc sức khỏe Nhân dân và bảo đảm an sinh xã hội.

Từ những mục tiêu đã đặt ra, xã Kon Braih sẽ tập trung cụ thể hóa bằng những phương án, đề án, lộ trình thực hiện theo từng năm, huy động nguồn lực, phát huy tiềm năng lợi thế xây dựng quê hương Kon Braih ngày càng phát triển bền vững, góp phần tích cực vào sự nghiệp phát triển chung của tỉnh Quảng Ngãi.