Kính thưa đồng chí Đỗ Văn Chiến - Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam!

Kính thưa đồng chí Trần Hồng Hà - Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ!

Kính thưa đồng chí Y Thanh Hà Niê Kđăm - Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban thường vụ Quốc hội, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc của Quốc hội!

Kính thưa các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, các đồng chí lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành cơ quan Trung ương, các đồng chí lãnh đạo UBND các tỉnh vùng đồng bào DTTS.

Kính thưa các đại biểu Người có uy tín của 53 tỉnh

Kính thưa các vị đại biểu - khách quý!

Thực hiện Kết luận số 65 ngày 30/10/2019 của bộ chính trị về tiếp tục thực hiện nghị quyết 24 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa 9 về công tác dân tộc trong tình hình mới và Nghị quyết 88 ngày 18/11/2019 của Quốc hội khóa 14 về Phê duyệt Đề án tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, hôm nay, tại Thủ đô Hà Nội, Ủy ban Dân tộc phối hợp với các Ban Thường trực, Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam và các Bộ, ngành, cơ quan Trung ương liên quan tổ chức Hội nghị Biểu dương, tôn vinh điển hình tiên tiến là Người có uy tín trong đồng bào DTTS toàn quốc năm 2023.

Đây là một sự kiện có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, một biểu tượng sinh động nhất về đoàn kết các dân tộc, nhằm góp phần thúc đẩy sự phát triển vùng DTTS và miền núi; tạo sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng các dân tộc Việt Nam và bạn bè quốc tế.

Thay mặt Ban cán sự Đảng, Lãnh đạo Ủy ban Dân tộc và Ban Tổ chức Hội nghị, tôi trân trọng gửi lời kính chúc sức khỏe tới đồng chí Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, các đồng chí Lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành, cơ quan Trung ương và địa phương. Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc về sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước đối với đồng bào các DTTS. Xin gửi tới các Quý vị đại biểu và đồng bào các dân tộc cả nước tình cảm chân thành và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Kính thưa toàn thể Hội nghị!

Tại Hội nghị hôm nay, hội tụ 497 tấm gương tiêu biểu, đại diện cho Người có uy tín trong cả nước, được cộng đồng bình chọn, với 45/54 dân tộc. Trong đó, có 78 đại biểu nữ; 419 đại biểu nam; có 75 đại biểu trên 70 tuổi (chiếm 15%); 421 đại biểu từ 31 - 70 tuổi (chiếm 84,7%). Độ tuổi bình quân của các đại biểu là 61,8 tuổi.

Trong không khí phấn khởi, đoàn kết, thống nhất của Hội nghị Biểu dương, chúng ta bày tỏ lòng thành kính và biết ơn vô hạn đối với Bác Hồ kính yêu, Người đã cùng Đảng ta dày công vun đắp cho khối Đại đoàn kết dân tộc. Đảng ta đã chỉ rõ: “Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc, phát huy ý chí và sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc kết hợp vói sức mạnh thời đại”. Đồng bào các dân tộc giữ trọn một lời thề sắt son theo Đảng; quyết tâm thực hiện bằng được lời dạy thiêng liêng của Bác Hồ muôn vàn kính yêu.

Nước ta có 54 dân tộc anh em, trong đó có 53 DTTS với khoảng 14,2 triệu người (chiếm 14,7% dân số cả nước), do đặc điểm về địa chính trị, đồng bào các DTTS cư trú thành cộng đồng ở vùng miền núi và biên giới, là những địa bàn có vị trí đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, quốc phòng, an ninh, môi trường sinh thái và đối ngoại.

Trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng và Nhà nước ta luôn đặc biệt quan tâm xây dựng khối Đại đoàn kết toàn dân tộc. Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: “Bảo đảm các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng, giúp nhau cùng phát triển… Có cơ chế thúc đẩy tính tích cực, ý chí tự lực, tự cường của đồng bào các DTTS phát triển kinh tế - xã hội, thực hiện giảm nghèo đa chiều, bền vững. Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, Người có uy tín tiêu biểu trong vùng đồng bào DTTS. Nghiêm trị mọi âm mưu chia rẽ, phá hoại khối Đại đoàn kết toàn dân tộc”.

Việc tổ chức Hội nghị Biểu dương tôn vinh Người có uy tín đã trở thành truyền thống của ngành công tác dân tộc hướng tới mỗi bản làng, thôn xóm, phum, sóc, từng gia đình và mỗi người dân. Người có uy tín tiêu biểu được cộng đồng bình chọn, suy tôn, gắn bó mật thiết với Nhân dân.

Năm 2023, cả nước có 28.538 Người có uy tín, trong đó có: 3.548 cán bộ hưu trí, 3.178 người là Trưởng thôn bản, 2.635 già làng, 1.526 Bí thư chi bộ thôn, 1.015 trưởng dòng họ hoặc tộc trưởng, 500 chức sắc trong các tôn giáo, 774 người tham gia thực hiện các nghi lễ tín ngưỡng; 114 người là thầy thuốc, nhà giáo, nhân sĩ; 808 người làm kinh tế giỏi, 92 nghệ nhân dân gian, 10.497 người là đảng viên và khoảng 10.000 người là các thành phần khác…

Hội nghị Biểu dương, tôn vinh Người có uy tín hôm nay sẽ tiếp tục khẳng định vai trò và ghi nhận, biểu dương công lao, trí tuệ của đội ngũ Người có uy tín; tạo sức lan tỏa giá trị tinh thần to lớn, làm giàu thêm ý chí cách mạng, tôn vinh sức mạnh cộng đồng, góp phần thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa xã hội từ mỗi thôn xóm, bản làng, phum, sóc, tổ dân phố, cụm dân cư vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Kính thưa các Quý vị đại biểu - khách quý!

Thưa toàn thể Hội nghị!

Nhiều năm qua, Đảng và Nhà nước ta đã ưu tiên nguồn lực đầu tư, chăm lo phát triển kinh tế - xã hội vùng DTTS và miền núi. Từ Kết luận số 65-KL/TW của Bộ Chính trị về tiếp tục thực hiện Nghị quyết 24-NQ/TW về công tác dân tộc trong tình hình mới, đến Nghị quyết 88; Nghị quyết 120 của Quốc hội khóa XIV và Quyết định 1719/QĐ-TTg ngày 14/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ về phê duyệt Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030. Qua 3 năm triển khai, đến nay có 4 nhóm mục tiêu cơ bản hoàn thành:

Thứ nhất: Nhóm mục tiêu về giảm nghèo, công tác xóa đói, giảm nghèo được Đảng, Nhà nước, Quốc hội chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả, được cả xã hội quan tâm, đồng lòng ủng hộ, đạt được kết quả nổi bật. Bình quân hàng năm tỷ lệ hộ nghèo vùng DTTS và miền núi giảm 2 - 3%; các xã, thôn đặc biệt khó khăn giảm 3 - 4%; có những nơi giảm trên 4%.

Thứ hai: Nhóm mục tiêu về giáo dục và nhóm mục tiêu lao động trong độ tuổi được đào tạo nghề phù hợp với nhu cầu, điều kiện của người DTTS và đặc thù vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Thứ ba: Nhóm mục tiêu bảo tồn và phát triển các giá trị, bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của dân tộc được các cấp các ngành và các địa phương quan tâm, chăm lo. Thành tích đó, là có sự đóng góp quan trọng của 28.538 Người có uy tín trên địa bàn 52 tỉnh.

Trong giai đoạn 2018 - 2022, kể từ khi có Quyết định 12/2018/QĐ-TTg ngày 06/3/2018 của Thủ tướng Chính phủ, các địa phương đã tổ chức hội nghị tập huấn, phổ biến, cung cấp thông tin, hỗ trợ tặng quà, chăm lo cho Người có uy tín. Đó là: Tổ chức hội nghị tập huấn, phổ biến, cung cấp thông tin cho gần 90.000 lượt Người có uy tín về đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.

Các đơn vị, địa phương đã tổ chức 3.600 cuộc thăm hỏi, tặng quà cho 149.000 lượt Người có uy tín nhân dịp Tết Nguyên đán; 1.600 cuộc với hơn 29.000 lượt Người có uy tín nhân dịp Tết của các DTTS; 10.359 cuộc thăm hỏi, hỗ trợ cho trên 13.000 lượt Người có uy tín ốm đau; 2.315 cuộc thăm hỏi, trợ cấp cho 5.860 trường hợp gia đình Người có uy tín gặp khó khăn, hoạn nạn; 3.100 cuộc thăm viếng Người có uy tín và thân nhân qua đời; 433 cuộc thăm hỏi, hỗ trợ khác cho hơn 6.000 lượt Người có uy tín.

Bên cạnh đó, tạo điều kiện và động viên kịp thời Người có uy tín phát huy vai trò, thực hiện tốt nhiệm vụ, trách nhiệm được giao, nhiều người là tấm gương tiêu biểu trên các lĩnh vực của đời sống xã hội, kết quả thiết thực, cụ thể trên một số lĩnh vực, đó là:

Về phát triển kinh tế: Người có uy tín đã đóng góp tích cực công sức, tiền của, ngày công lao động, hiến đất cho địa phương để xây dựng trường học, nhà văn hóa, làm đường giao thông, xây dựng nông thôn mới, mạnh dạn khai thác tiềm năng, thế mạnh của miền núi, ứng dụng khoa học công nghệ trong nông nghiệp, chuyển đổi số, tổ chức sản xuất với qui mô lớn hơn, tạo ra được sản phẩm hàng hóa đáp ứng yêu cầu của thị trường, tạo việc làm cho hàng ngàn lao động... Nhiều mô hình làm kinh tế do Người có uy tín làm chủ có thu nhập ổn định hàng năm.

Về lĩnh vực văn hóa: Người có uy tín làm gương và tích cực vận động, giáo dục con cháu, trong dòng họ, cộng đồng tham gia xây dựng nếp sống mới, bài trừ hủ tục trong việc cưới, việc tang; lễ hội, mừng thọ theo đúng quy định; ăn, ở hợp vệ sinh, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của mỗi dân tộc; xây dựng thôn, bản đoàn kết, bình yên và phát triển.

Về giữ gìn an ninh trật tự: Người có uy tín luôn giữ vai trò trung tâm đoàn kết trong cộng đồng dân cư, là cầu nối giữa cấp ủy, chính quyền địa phương với đồng bào dân tộc, tích cực tuyên truyền, giải thích, vận động đồng bào nâng cao cảnh giác, không tin, không nghe theo tà đạo, đạo lạ, lời kẻ xấu xúi giục, tạo sự đồng thuận trong cộng đồng, tham gia giải quyết nhiều vụ việc phức tạp phát sinh từ cơ sở, hoà giải mâu thuẫn trong nhân dân; hưởng ứng và thực hiện tốt các phong trào thi đua: “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới; cuộc vận động đồng bào tham gia công tác phân giới cắm mốc, bảo vệ đường biên. Từ đó làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch, nâng cao ý thức quốc gia dân tộc.

Kính thưa các Quý vị đại biểu, khách quý!

Thưa toàn thể Hội nghị!

Hiện nay vùng DTTS và miền núi vẫn còn là vùng còn gặp nhiều khó khăn. Đói nghèo, thiên tai, dịch bệnh, thiếu việc làm, tệ nạn xã hội, hủ tục vẫn đang là thách thức lớn. Một bộ phận đồng bào còn gặp nhiều khó khăn, có khó khăn đặc thù cần được hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt... Đó là những vấn đề đang làm chúng ta trăn trở, day dứt. Nhưng đồng bào tin tưởng rằng, trong thời gian tới, Đảng và Nhà nước, các cơ quan làm công tác dân tộc, các ban, bộ ngành, cơ quan Trung ương và địa phương sẽ tiếp tục dành sự quan tâm đặc biệt, có giải pháp tháo gỡ khó khăn, giúp đỡ đồng bào một cách thiết thực, hiệu quả để đời sống ngày càng tốt hơn. Dù trong hoàn cảnh khó khăn nào, chúng ta nguyện cùng nhau thực hiện tốt một số nội dung chủ yếu sau:

1.Trung thành với Tổ quốc, tuyệt đối tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước; kiên quyết đấu tranh làm thất bại âm mưu “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Tăng cường xây dựng đội ngũ Người có uy tín thật sự lớn mạnh, là hạt nhân tích cực, vận động, thuyết phục, truyền cảm hứng để đồng bào các DTTS tự lực, tự cường không trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước; khắc phục mọi khó khăn phát huy nội lực, thi đua lao động sản xuất, phát triển kinh tế, giảm nghèo nhanh, bền vững.

2. Đội ngũ Người có uy tín tiếp tục đem nhiệt huyết, công sức của mình, tích cực vận động đồng bào chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối của Đảng và Nhà nước, nhất là chính sách pháp luật về dân tộc, tôn giáo; không tin, không nghe, không tham gia các hoạt động tôn giáo trái pháp luật; xóa bỏ các hủ tục.Vận động đồng bào ăn ở hợp vệ sinh, phòng chống dịch bệnh; giữ gìn tiếng nói, chữ viết, trang phục, dân ca, dân vũ đặc sắc, độc đáo; phát huy nhân cách, hồn cốt của người DTTS là thật thà, tốt bụng; chịu thương, chịu khó; trọng tình, trọng nghĩa, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc, xây dựng quê hương vững mạnh về mọi mặt.

3. Tích cực bảo vệ và phát triển rừng, giữ gìn môi trường sinh thái và đa dạng sinh học; đó là việc làm thiết thực bảo vệ cuộc sống. Người có uy tín sinh sống ở vùng biên giới cần nêu cao tinh thần cảnh giác cách mạng, thực sự là chỗ dựa vững chắc của chính quyền địa phương, cùng với các lực lượng chức năng kiên quyết, kiên trì bảo vệ vững chắc từng cột mốc đường biên, từng tấc đất thiêng liêng của Tổ quốc, xây dựng tuyến biên giới hòa bình, hợp tác, hữu nghị và phát triển.

4. Nâng cao nhận thức của các cấp ủy, chính quyền, Mặt trận tổ quốc và các đoàn thể về công tác dân tộc, đặc biệt là vai trò của Người có uy tín trong sự nghiệp đổi mới. Phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của Người có uy tín; tạo điều kiện cho Người có uy tín được tham gia góp ý xây dựng các chương trình, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, giải quyết tốt những vấn đề bức thiết của nhân dân, giữ vững ổn định chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn; đảm bảo niềm tin vững chắc của đồng bào DTTS đối với sự lãnh đạo của Đảng và Nhà nước.

Kính thưa các đồng chí Lãnh đạo, các vị đại biểu - khách quý!

Đồng bào các DTTS là máu thịt của dân tộc Việt Nam, là bộ phận không thể tách rời của khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Vì vậy, không một thế lực nào có thể chia rẽ khối đại đoàn kết của chúng ta. Tại Hội nghị hôm nay, đồng bào các dân tộc nguyện một lòng, đoàn kết, đi theo Đảng, luôn tâm nguyện chỉ có Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, mới hồi sinh đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho toàn dân, trong đó có đồng bào DTTS.

Từ những kinh nghiệm, kết quả đạt được, tôi tin tưởng rằng trong thời gian tới, chúng ta sẽ đem hết sức mình để cống hiến cho Tổ quốc, với tình cảm trân trọng mà sinh thời Bác Hồ kính yêu đã dành sự quan tâm cho toàn Đảng, toàn dân, đó là: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết/ Thành công, thành công, đại thành công!” Tôi tin tưởng các cấp uỷ chính quyền địa phương trong thời gian tới sẽ chung tay cùng các cơ quan Trung ương tiếp tục chăm lo tốt hơn để phát huy tốt vai trò Người có uy tín trong thời gian tới, thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII và các Nghị quyết của hội nghị Trung ương, đặc biệt là Nghị quyết 43 của Hội nghị Trung ương 8 lần thứ XIII về chiến lược đại đoàn kết toàn dân tộc, góp phần củng cố khối Đại đoàn kết toàn dân tộc của chúng ta ngày càng tốt đẹp.

Cuối cùng, một lần nữa tôi xin gửi tới đồng chí Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, các đồng chí lãnh đạo các Ban, Bộ, ngành, cơ quan các địa phương và các đại biểu lời chúc sức khỏe, hạnh phúc và thành công!

Chúc Hội nghị của chúng ta thành công tốt đẹp!

Xin trân trọng cảm ơn!