Xã NTM không trả được "nợ" tiêu chí

Năm 2018, xã Tân Dương, huyện Bảo Yên (Lào Cai) về đích NTM; tuy nhiên,tiêu chí có một chợ trung tâm, thì hiện nay vẫn là chợ tạm do người dân tự dựng lên tại bản Khuổi Ca. Ông Cổ Tiến Định, ở thôn Khuổi Ca cho biết: "Xã Tân Dương đã về đích NTM, nhưng hiện tại chợ vẫn còn tạm bợ quá. Người dân chúng tôi chỉ mong muốn các cấp chính quyền xem xét, tạo điều kiện xây chợ xã Tân Dương được khang trang như các chợ khác, để kinh doanh thuận tiện".

Một tiêu chí khác mà xã Tân Dương đang còn nợ nữa, là tiêu chí giao thông nông thôn. Hiện toàn xã còn 3 tuyến đường chưa được đầu tư nâng cấp, gồm tuyến đường Khuổi Ca - Siêu Pang dài 4,3 km, Tỉnh lộ 160 đi Bản Cái (Bắc Hà) dài 9 km và tuyến đường của bản Sắc Phạ dài hơn 2 km. Những tuyến đường này hiện nay đi lại rất khó khăn, do mặt đường xuống cấp nghiêm trọng.

“Xã đã về đích NTM mà đường sá đi lại khó khăn quá, mùa khô còn đỡ chứ vào mùa mưa thì lầy lội, đi lại rất vất vả”, anh Lý Văn Hịu, ở thôn Bản Khoa cho biết.

Những năm qua, xã Tân Dương đã tích cực huy động nhiều nguồn lực để đầu tư cho xây dựng NTM. Trong đó, chú trọng ưu tiên những tiêu chí phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm phục vụ đời sống dân sinh. Tuy nhiên, những tiêu chí xây dựng NTM còn nợ, là những tiêu chí cần nguồn lực đầu tư lớn, đang khiến cho địa phương không thể tự khắc phục.

Ông Hoàng Đình Kiểu, Chủ tịch UBND xã Tân Dương cho biết: Qua tiếp xúc cử tri, rất nhiều lần bà con cũng có ý kiến về vấn đề chợ tạm và đường giao thông. Tuy nhiên, đây là hai tiêu chí thuộc lĩnh vực xây dựng cơ bản, cần nguồn lực lớn, nên xã rất mong các cấp quan tâm đầu tư cho Tân Dương.

Không riêng gì xã Tân Dương, thực tế hiện nay, có rất nhiều xã trên địa bàn tỉnh Lào Cai tuy đã về đích NTM, mới nhưng vẫn còn nợ tiêu chí, đặc biệt là việc không duy trì được các tiêu chí. 

Qua thống kê của Ban Chỉ đạo Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững tỉnh Lào Cai, hiện có 2 xã là Phú Nhuận và Thái Niên của huyện Bảo Thắng không duy trì được chuẩn tiêu chí môi trường. Nguyên nhân chính, là do một số cơ sở sản xuất kinh doanh chưa có phương án bảo vệ môi trường.

 Tuy nhiên, đối với tiêu chí môi trường, ở hầu khắp các địa phương cũng còn rất nhiều khó khăn, như một số bãi rác tại các xã đã được đầu tư, nhưng hiệu quả sử dụng hạn chế; Việc quy hoạch bãi rác thải có nơi chưa bảo đảm về môi trường như gần khu dân cư, gần nguồn nước; Hoặc  việc thu gom thuốc bảo vệ thực vật chưa được thực hiện triệt để..

Cùng với đó, hiện cũng còn 23 xã không duy trì được tiêu chí về y tế. Nguyên nhân là do một số Trạm y tế đã được đầu tư lâu, cơ sở hạ tầng, trang thiết bị xuống cấp, ảnh hưởng đến công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân. 

Đặc biệt, việc thực hiện Quyết định số 861/QĐ-TTg ngày 4/6/2021 của Thủ tướng Chính phủ về “Phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025”; Quyết định số 433 của Ủy ban Dân tộc về “Phê duyệt danh sách thôn ĐBKK vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, đối với các xã khu vực I, khu vực II", nhiều người dân không còn được hỗ trợ mua thẻ BHYT, dẫn đến không bảo đảm chỉ tiêu số hộ dân có thẻ BHYT theo quy định…

"Xác định phải tự chủ, tự khắc phục, tự vươn lên... ”

Mới đây, tại "Hội nghị đánh giá kết quả triển khai thực hiện nhiệm vụ xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững 6 tháng đầu năm 2021, triển khai nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2021", ông Trịnh Xuân Trường, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ đạo Chương trình xây dựng NTM và giảm nghèo bền vững tỉnh Lào Cai đã yêu cầu, việc đánh giá các xã hoàn thành NTM phải nghiêm túc, không chạy theo thành tích, nếu chưa bảo đảm thì có thể lùi thời gian để các tiêu chí bảo đảm độ “chín” rồi mới đánh giá.

Chủ tịch tỉnh Trịnh Xuân Trường cũng đề cập đến những khó khăn, 6 tháng đầu năm 2021 dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp đã ảnh hưởng đến việc huy động nhân lực tham gia xây dựng NTM, cũng như thu nhập của người dân. Nguồn vốn phục vụ Chương trình mục tiêu quốc gia năm 2021 và cả giai đoạn chưa được phê duyệt. 

Đặc biệt, Quyết định số 861 của Chính phủ về “Phê duyệt danh sách các xã khu vực III, khu vực II, khu vực I thuộc vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2025” cũng đang tác động rất lớn đến bà con DTTS đang sinh sống tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, khi một số chính sách không được ngân sách Nhà nước hỗ trợ…Bên cạnh đó, vẫn còn một số ít cấp ủy, chính quyền, một bộ phận người dân chưa nỗ lực thực hiện nhiệm vụ, còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ, đầu tư của Nhà nước.

Chủ tịch tỉnh nhấn mạnh, thời gian tới, các cấp ủy, chính quyền cần nghiên cứu, có cách làm mới, mang tính đột phá. Cần nghiên cứu cơ chế, chính sách đầu tư, hỗ cho 61 xã đã đạt chuẩn, để các xã này “không bị bỏ lại phía sau”. Ưu tiên hàng đầu là đảm bảo thu nhập cho người dân trong đó chú trọng công tác đào tạo nghề gắn với giải quyết việc làm cho lao động nông thôn. 

Tiếp tục đẩy mạnh phát động các phong trào thi đua trong xây dựng nông thôn mới. Tiếp tục đầu tư phát triển hạ tầng, trong đó tập trung vào 4 nội dung: Đường giao thông, điện lưới, viễn thông, nhà ở dân cư. 

"Về nguồn lực đầu tư, tỉnh chỉ quản lý về đầu danh mục, còn ngân sách do các huyện trực tiếp quản lý, triển khai và chịu trách nhiệm về hiệu quả đầu tư. Trong điều kiện các chính sách của Trung ương thay đổi, nguồn lực hỗ trợ bị cắt giảm, chúng ta cần xác định phải tự chủ, tự khắc phục, tự vươn lên để triển khai thực hiện”, Chủ tịch tỉnh Trịnh Xuân Trường nhấn mạnh.