Huyện Văn Lãng có 4 dân tộc chính cùng sinh sống là Tày, Nùng, Kinh, Hoa và một số ít dân tộc khác sông sen kẽ. Tỷ lệ hộ DTTS chiếm 96,54%. Trong đó, dân tộc Nùng chiếm tỷ lệ cao nhất, chiếm 62,6% dân số; dân tộc Tày chiếm 29,2%; dân tộc Kinh chiếm 7,5%; dân tộc khác 368 người (Hoa, sán chỉ...). Dân số toàn huyện có 12.534 hộ, với 50.245 nhân khẩu; toàn huyện có 1.334 hộ nghèo, chiếm 10,64%; hộ cận nghèo 958 hộ, chiếm 7,64%, trong đó có nhiều hộ nghèo có khó khăn về nhà ở.

Tại xã Bắc La, chúng tôi đến thăm gia đình anh Hứa Văn Phủ, dân tộc Nùng, thôn Nà Sòm. Trong căn nhà mới khang trang, anh Phủ mời chúng tôi thăm quan một vòng quanh căn nhà, kể cho chúng tôi về quá trình xây dựng căn nhà nhiều gian nan nhưng đầy niềm hứng khởi. Anh Phủ nói, gia đình anh có 6 người, trước kia chỉ sống trong một gian nhà sàn chật hẹp, dột nát, điều kiện sinh hoạt rất khó khăn…

“May thay, gia đình anh được Nhà nước hỗ trợ 40 triệu đồng tiền xây nhà. Anh biết rằng, với số tiền 40 triệu thì rất khó có thể xây dựng được căn nhà mới (vì chi phí vận chuyển nguyên liệu qua sông tốn kém), nhưng vì nhà dột nát quá, lại được sự động viên của anh em họ hàng, được cán bộ xã đến động viên nên anh quyết tâm xây căn nhà mới” Anh Phủ bày tỏ.

Nhìn vào căn nhà mới, anh Cười nói, qua bao cố gắng, gia đình anh đã xây được căn nhà rộng hơn 90 mét vuông, trị giá hơn 450 triệu đồng. Ngoài được hỗ trợ 40 triệu tiền xây nhà, gia đình anh còn được hỗ trợ dây dẫn nước sạch, hỗ trợ máy cưa để chuyển đổi nghề. Giờ đây, khi đã có căn nhà mới, có phương tiện mới, anh và gia đình sẽ cố gắng phát triển kinh tế để sớm thoát nghèo và làm giàu.

Cùng chung niềm vui ấy, ông Lang Văn Chứ, sinh năm 1948, dân tộc Nùng xã Thanh Long xúc động, gia đình ông thuộc hộ nghèo nhiều năm nay, ông có con trai vướng vào vòng lao lý đã chết, bản thân ông thì bị khuyết tật mắt nên khó khăn trong sinh hoạt.

Ông Chứ nói, may thay nhờ ơn Đảng, Nhà nước đã hỗ trợ 40 triệu đồng cho ông xây nhà mới. Vì tuổi đã cao mà mắt thì lại khuyết tật nên con dâu ông đứng tên vay thêm 40 triệu nữa để xây căn nhà hơn 60 mét vuông để ở. Giờ đây có căn nhà mới, không phải lo nắng mưa, giúp ông đỡ vất vả.

Ông Lang Văn Chứ và anh Hứa Văn Phủ là hai trong số hàng chục hộ nghèo huyện Văn Lãng được hỗ trợ nhà ở từ nguồn vốn Chương trình MTQG 1719. Theo báo cáo của UBND huyện Văn Lãng, thực hiện Dự án 1, Giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, UBND huyện Văn Lãng đã phê duyệt danh sách hộ được thụ hưởng chính sách hỗ trợ xây dựng mới nhà ở cho 90 hộ nghèo khó khăn về nhà ở, vốn Trung ương giao 3 tỷ 600 triệu đồng.

Trong đó năm 2022, huyện Văn Lãng đã hỗ trợ cho 30 hộ; năm 2023 là 60 hộ. Đến nay, 30 hộ được phê duyệt năm 2022 đã thanh toán, giải ngân xong trong tháng 3 năm 2023, kinh phí 1.200 triệu đồng. Năm 2023, đã thực hiện thi công xây mới nhà ở 42 hộ (đã nghiệm thu, thanh toán giải ngân cho 18 hộ gia đình kinh phí 720 triệu đồng); còn lại 18 hộ dự kiến khởi công trong tháng 11 và tháng 12 dương lịch.

Bên cạnh việc hỗ trợ nhà ở, huyện Văn Lãng còn đẩy mạnh việc hỗ trợ nước sinh hoạt tập trung, nước sinh hoạt phân tán. Theo đó, UBND huyện Văn Lãng đã phân bổ kinh phí xây dựng 6 công trình nước sinh hoạt tập trung trên địa bàn huyện. Trong đó, năm 2022 khởi công xây dựng 4 công trình, có số vốn 1 tỷ 959 triệu đồng, hiện đã thi công xong và giải ngân 100% vốn giao. Năm 2023 có vốn giao 1 tỷ 777 triệu đồng để thực hiện thanh toán khối lượng hoàn thành 04 công trình, vốn 977 triệu đồng; 2 công trình khởi công mới vốn 800 triệu đồng.

Về nội dung hỗ trợ Nước sinh hoạt phân tán, UBND huyện đã phê duyệt danh sách hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán cho 917 hộ được thụ hưởng (năm 2022 là 488 hộ, năm 2023 là 429 hộ), UBND các xã đã thực hiện hỗ trợ mua sắm téc trữ nước và vòi dẫn nước trên cơ sở nhu cầu đăng ký của người dân. 

Đến nay, các xã đã thực hiện giải ngân thanh quyết toán nguồn vốn thực hiện năm 2022 và vốn kèo dài là 1 tỷ 464 triệu đồng, đạt 100% vốn kế hoạch giao. Vốn năm 2023 đã thực hiện giải ngân 1.266 triệu đồng đạt 83,4% vốn kế hoạch giao, các hộ thiếu nước sinh hoạt hiện nay cơ bản đã được hỗ trợ….

Đặc biệt, huyện Văn Lãng tập trung về hỗ trợ chuyển đổi nghề. Theo đó, UBND huyện đã phê duyệt danh sách các hộ thiếu đất sản xuất có nhu cầu mua sắm máy móc, nông cụ để chuyển đổi nghề cho 432 hộ được thụ hưởng hỗ trợ chuyển đổi nghề (năm 2022: 223 hộ, năm 2023: 209 hộ)…

Những kết quả của công tác hỗ trợ nhà ở, hỗ trợ nước sinh hoạt tập trung, hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán, hỗ trợ chuyển đổi nghề thuộc Dự án 1, Chương trình MTQG 1719 đã góp phần ổn định cuộc sống người dân, giúp người dân yên tâm về nhà ở, tập trung phát triển sản xuất, xóa đói giảm nghèo, xây dựng cuộc sống vùng biên giới ấm no, hạnh phúc.