Những nhân tố mới

Những năm qua, người tiêu dùng trong tỉnh không còn xa lạ với các thương hiệu như: Trà túi lọc đậu đen xanh lòng của HTX Nông nghiệp hữu cơ Hồng Phát, xã Kim Bình, huyện Chiêm Hóa; hay Chuối sấy An Quang của HTX An Quang, thị trấn Sơn Dương, huyện Sơn Dương; Mít sấy khô Minh Phát của HTX Sản xuất Thương mại Minh Phát, xã Phù Lưu, huyện Hàm Yên)… Đây đều là những HTX do các giám đốc 8X và 9X khởi nghiệp và thực hiện thành công.

Tháng 5/2020, HTX Nông nghiệp Thanh niên Tân An (HTX Tân AN), huyện Chiêm Hóa được thành lập, với 7 thành viên là Bí thư Chi đoàn các thôn trên địa bàn. Giám đốc HTX Hà Quang Tự cho biết, khi ý tưởng thành lập một HTX đa ngành nghề, đa dịch vụ được manh nha hình thành, Tự đã kết nối với Bí thư Chi đoàn các thôn để cùng tìm kiếm sự hưởng ứng. Rất may lúc đó, hầu hết đoàn viên, thanh niên đang loay hoay với câu hỏi làm gì để bám quê, bám làng nên đều đồng tình, sẵn sàng cùng Tự “chung lưng đấu cật”. Không trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ từ phía chính quyền, 7 thành viên cùng nhau góp vốn để hoạt động. 2 tỷ đồng là con số không nhỏ với một HTX non trẻ cả về nghĩa đen lẫn nghĩa bóng như HTX Tân An.

Giám đốc Hà Quang Tự cho biết, rút kinh nghiệm từ chính các HTX trong và ngoài huyện, HTX Tân An hoạt động trên nhiều lĩnh vực: Chăn nuôi trâu bò, kinh doanh du lịch, dịch vụ, xây dựng các công trình dân dụng và cả trồng rừng... Tháng 4/2021, mô hình Homestay và kinh doanh các dịch vụ du lịch của HTX bắt đầu khởi động tại thôn An Thịnh. 

Tự cho biết, mình là người trẻ, lại hoạt động Đoàn, nên luôn muốn khai thác tối đa lợi thế của quê hương mình. Ngay khi xây dựng Homestay và hình thành các điểm Check-in là cánh đồng hoa ở An Thịnh, HTX Tân An cũng dự định thành lập một CLB hát Then mà thành viên là các đoàn viên, thanh niên trong xã. Mục đích vừa để bảo tồn, lưu giữ những giá trị văn hóa truyền thống, vừa giữ chân lao động trẻ ở lại quê hương.

Thời điểm này, dịch bệnh diễn biến phức tạp, du lịch chưa có cơ hội phục hồi, HTX không vì thế mà “đóng băng” hoạt động. Số vốn 2 tỷ đồng các thành viên đầu tư mua máy móc để thi công các công trình dân dụng trên địa bàn. Đổ bê tông các tuyến đường thôn, xã, đường nội đồng, xây dựng các công trình nhỏ... có tiền, lại quay trở lại đầu tư cho du lịch, dịch vụ. Giám đốc Hà Quang Tự tự tin, đây là con đường dài mà tất cả các thành viên đã tính toán kỹ lưỡng, để việc thành lập HTX thanh niên nông thôn không phải chạy theo “xu thế”, mà có thể tồn tại và phát triển mạnh về lâu dài.

Hà Quang Tự là một trong số gần hàng chục giám đốc HTX dưới 35 tuổi trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang. Ông Cao Hùng Dũng - Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang cho biết, đây là một tín hiệu tốt đối với hoạt động kinh tế tập thể trên địa bàn tỉnh. Ưu điểm của những người trẻ là khả năng ứng dụng công nghệ thông tin, tận dụng sức mạnh của cuộc cách mạng 4.0 phục vụ cho hoạt động của mình. Họ năng động, nhạy bén, tiếp cận thông tin nhanh; nhanh nhạy trong việc ứng dụng công nghệ thông tin, áp dụng khoa học kỹ thuật vào hoạt động sản xuất, kinh doanh.

Đến thời điểm này, có thể kể đến sự thành công của nhiều HTX trẻ như HTX Dịch vụ sản xuất, chế biến nông lâm nghiệp Hợp Hòa (huyện Sơn Dương), HTX Nông nghiệp Thanh niên Năng Khả, HTX Nông nghiệp Đà Vị (huyện Na Hang), HTX Nhật Minh (huyện Lâm Bình)...

Còn nhiều việc phải làm

Việc trẻ hóa HTX là việc cần thiết khi nông nghiệp nông thôn đang dần bước vào cuộc đua thị trường, thay vì sản xuất những gì có lợi thế như trước đây.

Tuyên Quang với mục tiêu có trên 500 HTX vào năm 2025, trong đó, số HTX hoạt động tốt, khá chiếm trên 60% và đạt ít nhất 20% cán bộ quản lý HTX có trình độ cao đẳng, đại học... thì việc thu hút, tạo điều kiện để người trẻ tham gia vào lĩnh vực này đang được quan tâm hơn bao giờ hết.

Một loạt các chính sách, cơ chế hỗ trợ HTX được HĐND tỉnh ban hành để từng bước thu hút lao động trẻ, lao động có trình độ về làm việc tại các HTX. Như Nghị quyết 05 của HĐND tỉnh về chính sách khuyến khích phát triển HTX nông, lâm nghiệp, thủy sản; Nghị quyết 03 của HĐND tỉnh về chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản hàng hóa; sản phẩm OCOP và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang giai đoạn 2021 - 2025...

Giai đoạn 2018 - 2020, Kế hoạch triển khai thí điểm mô hình đưa cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, cao đẳng về làm việc có thời hạn ở HTX nông nghiệp theo Quyết định 1231 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn được triển khai ở tỉnh. 3 HTX được hỗ trợ là HTX Tiến Quang (huyện Chiêm Hóa), HTX Tam Đa (huyện Sơn Dương) và HTX Làng Bát (huyện Hàm Yên). 

Tuy nhiên, theo Chi cục Phát triển nông thôn, đến thời điểm này, chỉ còn 1 cán bộ ở lại làm việc tại HTX, còn lại đều đã nghỉ việc. Lý do là hầu hết các cán bộ trẻ có trình độ được đưa về làm việc tại các HTX ở vị trí kế toán. Đây là một hạn chế, vì theo ông Lê Hải Nam, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn, để người trẻ có trình độ gắn bó lâu dài với HTX, cần để họ giữ những chức vụ nhất định và có vai trò, tiếng nói trong việc tham gia hoạch định chiến lược phát triển kinh doanh của HTX.

Đối với những HTX có khả năng đi đường dài, có chiến lược phát triển bài bản nhưng gặp khó về vốn, cần nhận được sự hỗ trợ kịp thời từ phía các cơ quan liên quan. Ông Cao Hùng Dũng - Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Tuyên Quang cho biết, hàng năm, Liên minh HTX tỉnh đã phối hợp với Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh triển khai các dự án quay hỗ trợ các HTX trẻ. Bên cạnh đó, để hỗ trợ các HTX tiếp cận với công nghệ, làm quen với chuyển đổi số, Liên minh HTX tỉnh đang hỗ trợ thành lập một HTX chuyên về chuyển đổi số, qua đó có các giải pháp giúp đỡ, hướng dẫn các HTX nông lâm nghiệp đưa sản phẩm của mình lên các nền tảng số, tiếp cận thị trường theo hướng chuyên nghiệp và nhanh nhạy hơn.