Hiện nay, vào dịp đầu năm, người Trung Quốc đi lễ chùa cũng không dâng vàng mã mà chỉ thắp những nén nhang thơm với tấm lòng thành kính, cầu mong một năm mới bình an. Ông Trương Gia Thành, một người dân Bắc Kinh, cho rằng đốt vàng mã là một tập tục lạc hậu; bản thân ông và những người trong gia đình đã bỏ thói quen này từ rất lâu rồi. Trong khi đó, bà Viên Quân, một người dân Bắc Kinh khác thì tin rằng Phật ở trong tâm mỗi người, chỉ cần đừng làm trái những điều Phật dạy, chứ không cần phải đốt vàng mã.

Tục đốt vàng mã đang dần vắng bóng tại Trung Quốc, Singapore.

Những năm gần đây, chính quyền nhiều thành phố tại Trung Quốc đã ban hành các quy định cấm đốt vàng mã tại nơi công cộng, khu dân cư, danh lam thắng cảnh; cấm sản xuất, tiêu thụ, vận chuyển vàng mã và các đồ tế lễ mang tính mê tín; khuyến khích các hình thức tế lễ văn minh như sử dụng hoa tươi, tế lễ qua nhà tang lễ “ảo” trên các trang web; đồng thời xử phạt nghiêm những người vi phạm... Do đó, đốt vàng mã hiện không chỉ vắng bóng ở những địa điểm thờ tự, mà còn ngày càng hiếm gặp tại nhiều khu dân cư ở các tỉnh, thành phố lớn của Trung Quốc.

Trong khi đó, với đặc thù người Hoa chiếm hơn 70% trong cấu trúc dân số, tục đốt vàng mã là một trong những hoạt động quan trọng trong đời sống tâm linh và tín ngưỡng của người dân Singapore. Tuy nhiên, chính phủ nước này đã áp dụng các biện pháp quản lý một cách chặt chẽ để phòng tránh những hệ lụy bắt nguồn từ tập tục trên như lãng phí, hỏa hoạn và ô nhiễm môi trường.

Trong những ngày đầu năm mới Mậu Tuất 2018, nhiều người dân Singapore từ khắp mọi nơi đã tụ hội về ngôi chùa Quan Âm tại khu Bugis để lễ Phật cầu may nhưng không có hiện tượng đốt vàng mã hoặc trưng bày những mâm lễ vật cầu kỳ và lãng phí. Mỗi người dân thường chỉ mua một thẻ hương cùng hoa được bày bán ngay tại cổng chùa để mang vào hành lễ với tấm lòng thành. Các hàng quán bày bán đồ lễ tại cổng chùa cũng chỉ có hương, hoa và nến, tuyệt nhiên không có các đồ vàng mã.

Tại chùa Buddha Tooth, ngôi chùa lớn nhất tại Singapore, người đi lễ cũng chỉ dâng hương, hoa và nến. Ông Peter Low, một người dân, cho biết do một lần xảy ra hỏa hoạn khoảng 15 năm trước đây, Chính phủ Singapore đã ban hành quy định cấm đốt pháo nổ và hạn chế đốt vàng mã để phòng chống hỏa hoạn, bảo vệ môi trường và sức khỏe người dân.

Vì thế, hiện nay tại các ngôi chùa, người đi lễ chỉ được phép đốt 3 nén nhang và tuyệt đối không được đốt tiền giấy và vàng mã. Thống kê của các cơ quan chức năng cho hay những năm trước đây, trung bình mỗi năm Singapore nhập khẩu hơn 20 triệu SGD (khoảng 16 triệu USD) giấy vàng mã. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, con số này đã giảm xuống do các quy định hạn chế việc đốt vàng mã.

THÙY DƯƠNG