Năm nào cũng vậy, cứ mỗi dịp Tết đến Xuân về tôi lại ngược miền Tây Nghệ An để trải nghiệm cùng đồng bào các dân tộc khu vực biên giới chuẩn bị đón Tết. Hình như Tết đã về đâu đây ở các bản làng người Mông ở xã Keng Đu, huyện Kỳ Sơn. Không khí chuẩn bị đón Tết của đồng bào nơi đây tấp nập và khẩn trương hơn nhiều so với các năm trước.

Niềm vui lớn nhất có lẽ là những cặp vợ chồng vừa được Nhà nước Việt Nam nhập quốc tịch cho vợ. Đang loay hoay sửa lại chái bếp và dọn dẹp nhà cửa chuẩn bị đón Tết, anh Và Chá Xồng chồng chị Lương Thị Xôm, SN 1989 ở bản Kèo Cơn, xã Keng Đu (Kỳ Sơn) cho biết: Vợ chồng về ở với nhau hơn 5 năm nay rồi đã có hai đứa con rồi mà vẫn chưa được tổ chức làm đám cưới, không đăng ký kết hôn được vì vợ vẫn đang mang quốc tịch Lào. Vì thế mọi quyền lợi ở địa phương cũng như những chính sách hỗ trợ của Nhà nước đều không được hưởng. Vợ chồng thật nhưng như sống tạm vậy, cuộc sống khó khăn nên con cái học hành cũng không đến nơi đến chốn.

Bởi vậy, tháng 6/2019 vừa qua, thật may mắn, hạnh phúc khi Nhà nước có quyết định nhập quốc tịch Việt Nam cho 70 chị em phụ nữ người Lào lấy chồng Việt Nam trong danh sách đó có tên vợ là chị Lương Thị Xôm. Niềm vui không sao kể hết được, đây là thủ tục để vợ chồng đủ điều kiện đăng ký kết hôn để được hưởng niềm vui chung như mọi người. Rồi đây vợ chồng sẽ được vay vốn để mua trâu, mua bò, chăn nuôi lợn, gà phát triển kinh tế để đuổi cái nghèo đi… Tết năm nay cùng với niềm vui chung của dân tộc, vợ chồng mình sẽ sắm thêm nhiều bánh chưng, thịt cá để vợ chồng con cái, anh em đón Tết được sung túc đầm ấm và đầy đủ. Ít hôm nữa vợ chồng sẽ xuôi thị trấn mua sắm quần áo cho con, cho vợ tiện thể mua một ít thực phẩm khô mà trong bản không có để dùng 3 ngày Tết…

Cũng như chị Lương Thị Xôm và anh Và Chá Xồng, bà Học Mẹ Thò vợ của ông Học Phò Tho, ở bản Huồi Phuôn 2, xã Keng Đu cho biết: Hai ông bà cưới nhau đến bây giờ đã hơn 15 năm nay con cái đã lớn cả rồi mà ông bà vẫn chưa được đăng ký kết hôn bởi bà Thò vẫn chưa có quốc tịch Việt Nam. Sống không có quốc tịch cảm giác như sống chui mặc dù mọi người trong bản ai cũng hiểu ông bà là vợ chồng nhưng về pháp luật thì không đúng. Vợ có quốc tịch rồi hai vợ chồng sẽ lên UBND xã để làm đăng ký kết hôn thôi. Ông Tho cũng cho biết thêm là từ trước đến giờ các chính sách hỗ trợ như vay vốn sản xuất, làm nhà ở… gia đình không được xét để hỗ trợ nhưng nếu vợ là người Việt Nam rồi có đăng ký kết hôn sẽ được hỗ trợ các chính sách này. “Thời gian tới vợ chồng sẽ làm hồ sơ vay Ngân hàng chính sách huyện 50 triệu đồng để mua hai con bò giống cùng ít lợn cái sinh sản nữa… cùng với nỗ lực lao động tin rằng gia đình sẽ thoát nghèo trong năm sau”.

Ông Hoàng Văn Hiếu, Trưởng phòng Tư pháp huyện Kỳ Sơn cho biết: Trên địa bàn huyện Kỳ Sơn, đến nay đã tiến hành thực hiện đơn giản hóa thủ tục nhập quốc tịch Việt Nam cho 70/83 trường hợp người Lào cư trú trên địa bàn huyện Kỳ Sơn nằm trong danh sách được phép ở lại cư trú do Trưởng đoàn đại biểu biên giới Việt Nam phê duyệt. Còn lại 13 trường hợp chưa thực hiện thủ tục nhập quốc tịch, trong đó có: 4 trường hợp đã trở về Lào; 9 trường hợp đi làm ăn xa không về được để thực hiện thủ tục nhập quốc tịch Việt Nam. Huyện sẽ chỉ đạo các địa phương tập trung tuyên truyền để những hộ đi làm ăn xa trở về để thực hiện việc nhập quốc tịch nhằm đảm bảo quyền lợi cho công dân. Quan điểm của ngành Tư pháp huyện là sẽ hoàn tất việc thủ tục nhập quốc tịch cho các đối tượng đủ điều kiện trong thời gian tới. Cũng theo ông Hiếu thì để động viên những đối tượng được nhập quốc tịch vừa rồi huyện cũng đã trích một phần kinh phí để mua các suất quà tặng nhằm động viên các gia đình đón một cái Tết vui vẻ đoàn kết và đầm ấm…

Tết đã đến, Xuân đã về, niềm vui mới lại về với những người vừa được nhập quốc tịch Việt Nam. Niềm vui của sự đoàn kết, đoàn viên sum vầy đã gõ cửa từng nhà. Mặc dù đang còn những khó khăn nhất định nhưng tin rằng được nhập quốc tịch trở thành công dân Việt Nam là động lực để các gia đình phấn đấu trong lao động sản xuất tiến tới thoát nghèo để mỗi khi Xuân về họ lại được đón những cái Tết vui vẻ đầm ấm và hạnh phúc.