Cùng dự buổi Lễ có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Văn Hùng, Bí thư Tỉnh ủy Hải Dương Trần Đức Thắng; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương và tỉnh Hải Dương.

Hải Dương là 1 trong 5 tỉnh đầu tiên trong cả nước được công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2010 - 2020 theo Quyết định số 358/QĐ-TTg ngày 16/3/2022 của Thủ tướng Chính phủ.

Bộ mặt nông thôn khởi sắc rõ rệt

Ông Triệu Thế Hùng - Chủ tịch UBND tỉnh Hải Dương cho biết, sau hơn 10 năm triển khai, Chương trình đã đạt được những kết quả quan trọng, bộ mặt nông thôn đã có những khởi sắc rõ rệt, hạ tầng kinh tế - xã hội được cải thiện, cơ cấu lại ngành Nông nghiệp đã phát huy hiệu quả, kinh tế nông thôn đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao thu nhập và cải thiện đời sống của người dân nông thôn.

Năm 2011, khi bắt đầu triển khai thực hiện Chương trình, toàn tỉnh đạt bình quân 6,7 tiêu chí/xã, xã đạt tiêu chí cao nhất là 14 tiêu chí; thu nhập bình quân/người khu vực nông thôn năm 2010 14,2 triệu đồng; tỷ lệ hộ nghèo khu vực nông thôn năm 2010 là 12,2%.

Đến nay, 100% các xã đã đạt chuẩn NTM; 43/178 xã đạt chuẩn NTM nâng cao; 4 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Trong giai đoạn 2011 - 2021, tổng kinh phí để thực hiện Chương trình trên địa bàn tỉnh là 58.400 tỷ đồng, kinh phí hỗ trợ từ nguồn ngân sách chỉ chiếm 20,1%, còn lại là nguồn vốn đóng góp của nhân dân và hỗ trợ của doanh nghiệp.

Hạ tầng kinh tế, xã hội nông thôn đã có những đổi thay vượt bậc, ngày càng đồng bộ, khang trang. Tỷ lệ hộ sử dụng điện từ nguồn điện lưới quốc gia đạt 100%.

Sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng hàng hóa tập trung ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch và nông nghiệp hữu cơ; tốc độ cơ giới hóa sản xuất tăng nhanh, giúp giảm tổn thất và chi phí trong sản xuất. Nhiều mô hình liên kết trong sản xuất được hình thành, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất. Chương trình OCOP được triển khai sâu rộng và đạt nhiều kết quả tích cực, hiện toàn tỉnh đã có 234 sản phẩm OCOP được chứng nhận, dự kiến đến năm 2025 có thêm 250 - 300 sản phẩm được công nhận.

Các chương trình, đề án phát triển sản xuất nông nghiệp được triển khai hiệu quả và được người dân, doanh nghiệp hưởng ứng tích cực, đã góp phần giải quyết việc làm cho lao động, nâng cao thu nhập cho người dân nông thôn.  Năm 2022, thu nhập người dân nông thôn tăng 3,77 lần so với năm 2010; tỉ lệ hộ nghèo năm 2022 đạt 1,69% (năm 2010 là 12,2%).

Công tác bảo vệ môi trường nông thôn đã có bước đột phá lớn, nhất là vấn đề xử lý rác thải khu dân cư và cải tạo cảnh quan nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp. Đến nay 100% hộ dân được sử dụng nước nước sạch theo quy định; 99,6% hộ gia đình có nhà vệ sinh, nhà tắm đạt tiêu chuẩn; tỷ lệ chất thải nguy hại được xử lý đạt 99,8%. Tỷ lệ thu gom chất thải rắn sinh hoạt tại  khu vực nông thôn đạt khoảng 85%...

Hải Dương đặt mục tiêu đến năm 2025, có 107 xã, chiếm 60% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao; có 36 xã, chiếm 20% xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Xây dựng 3 huyện đạt chuẩn NTM nâng cao và thu nhập hình quân người dân nông thôn đạt từ 76 - 80 triệu đồng/người/năm. Tiếp tục duy trì và nâng cao chất lượng các tiêu chí, bảo đảm sau khi rà soát 100% số xã đạt các chỉ tiêu, tiêu chí xã NTM kiểu mẫu giai đoạn 2021 - 2025 và hướng tới xây dựng NTM thông minh. Đối với những xã đạt chuẩn NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu có đủ điều kiện nâng cấp lên đô thị, đồng thời nằm trong chương trình phát triển đô thị, tiếp tục triển khai, thực hiện xây dựng xã NTM gắn với quá trình công nghiệp hóa, đô thị hóa.

Thực sự trở thành phong trào mạnh mẽ, rộng khắp trong cả nước

Phát biểu tại Lễ công bố, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, là cơ sở và lực lượng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội bền vững, giữ vững ổn định chính trị, bảo đảm an ninh, quốc phòng; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hoá dân tộc và bảo vệ môi trường sinh thái của đất nước.

Đảng, Nhà nước luôn nhất quán quan điểm và đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách quan trọng, chiến lược, khẳng định vai trò, vị thế của nông nghiệp, nông thôn, nông dân trong tiến trình phát triển đất nước. Trong đó, xây dựng NTM là một nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên và lâu dài nhằm góp phần thực hiện mục tiêu "dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh". Chính phủ luôn chú trọng đến xây dựng NTM với trọng tâm là hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách và triển khai nhiều đề án, dự án, chiến lược lớn, quan trọng, tổ chức thực hiện có hiệu quả.

Đến hết năm 2022, cả nước đã có 18 tỉnh có 100% số xã đạt chuẩn NTM, có 5 tỉnh là Đồng Nai, Nam Định, Hà Nam, Hưng Yên và Hải Dương đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Cả nước có 255 đơn vị cấp huyện thuộc 58 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận đạt chuẩn hoặc hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM và đã có 73,08% số xã đạt chuẩn NTM.

Bộ mặt nông thôn ngày càng khang trang, xanh, sạch, đẹp với hạ tầng giao thông, thủy lợi, văn hóa, y tế, giáo dục được quan tâm đầu tư, nâng cấp; sản xuất nông nghiệp phát triển nhiều mô hình liên kết sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học công nghệ đem lại hiệu quả kinh tế cao; số hộ nghèo giảm nhanh, đời sống vật chất và tinh thần của người dân được cải thiện.

Xây dựng NTM đã thực sự trở thành phong trào mạnh mẽ, rộng khắp trong cả nước, được cả hệ thống chính trị và đông đảo Nhân dân nhiệt tình hưởng ứng, tích cực tham gia.

Nằm trong vùng Đồng bằng sông Hồng - một trung tâm sản xuất nông nghiệp quan trọng của đất nước, nhiều năm qua, Hải Dương đã có nhiều cố gắng, nỗ lực và đạt được thành tích đáng tự hào, đóng góp quan trọng vào thành tích chung của cả nước trong thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM.

Khi bắt đầu thực hiện Chương trình xây dựng NTM, cũng như một số địa phương khác, Hải Dương gặp nhiều khó khăn trong việc huy động và bố trí nguồn lực thực hiện. Hải Dương đã phát huy vai trò chủ thể của Nhân dân với phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng", tạo sự đồng thuận và sự hưởng ứng tham gia của người dân; sáng tạo trong huy động nguồn lực (từ doanh nghiệp, tín dụng, đóng góp của người dân...); ưu tiên hỗ trợ đầu tư các tiêu chí, hạng mục công trình cấp bách, thiết thực nhất (nước sạch, điện, y tế, trường học...), không đầu tư dàn trải, không để nợ đọng xây dựng cơ bản trong xây dựng NTM.

Bên cạnh đó, Hải Dương là một điểm sáng trong việc tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo chuỗi giá trị, có khả năng cạnh tranh cao, với nhiều mặt hàng nông sản xuất khẩu ra thị trường thế giới như vải thiều, cà rốt, nhãn, thịt lợn sữa, rau, củ…

"Về Hải Dương, chúng ta vui mừng được thấy diện mạo nông thôn có nhiều đổi mới, kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội ngày càng đồng bộ, hoàn thiện theo hướng hiện đại. Đời sống vật chất và tinh thần của người dân không ngừng được nâng cao, cảnh quan môi trường được cải thiện ngày càng xanh - sạch - đẹp", Thủ tướng phát biểu.

Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương sự nỗ lực phấn đấu, những thành tích, kết quả rất đáng trân trọng, tự hào trong xây dựng NTM mà Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Hải Dương đã đạt được.

Thủ tướng nhấn mạnh 3 bài học kinh nghiệm từ thành công của Hải Dương trong xây dựng chương trình NTM: Chấp hành nghiêm chủ trương, đường lối, chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước; quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó; sự liên kết, phối hợp, giúp đỡ của các bộ, ngành, địa phương.

Công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn trong giai đoạn tới

Hội nghị lần thứ 5 Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII đã ban hành Nghị quyết 19-NQ/TW về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, tiếp tục khẳng định "nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vai trò, vị trí chiến lược trong sự nghiệp đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc" và đặt ra mục tiêu "phát triển nông nghiệp sinh thái, xây dựng nông thôn hiện đại, nông dân văn minh".

Do đó, bên cạnh nhiệm vụ phát triển công nghiệp để trở thành tỉnh công nghiệp theo hướng hiện đại, Hải Dương cần phát huy kết quả đã đạt được, động viên các tầng lớp Nhân dân chung tay, góp sức để xây dựng NTM, xây dựng tỉnh Hải Dương ngày càng giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Theo đó, quán triệt Nghị quyết Đại hội toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII về phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn giai đoạn đến 2030, tầm nhìn 2045, các nghị quyết, kết luận, chỉ đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Quốc hội, Chính phủ, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Hải Dương, quán triệt các quan điểm, định hướng lớn trong xây dựng, phát triển đất nước, vận dụng sáng tạo, triển khai thực hiện hiệu quả, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của địa phương trên tinh thần phát huy tinh thần tự lực, tự cường, "nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, động lực bắt nguồn từ đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân".

Phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, bảo đảm kết nối giữa nông thôn với đô thị, giữa Trung ương với địa phương, giữa tỉnh với huyện, huyện với xã, giữa các địa phương với nhau; nâng cao chất lượng hệ thống hạ tầng cơ bản phục vụ sản xuất và dân sinh. Thực hiện tốt công tác quy hoạch trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Thúc đẩy đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn…

Đổi mới tư duy, chuyển đổi "tư duy sản xuất nông nghiệp" sang "tư duy kinh tế nông nghiệp", từ "tìm kiếm thị trường" sang "nghiên cứu thị trường" để hướng tới "nông nghiệp đặt hàng". Tiếp tục cơ cấu lại ngành nông nghiệp theo hướng nông nghiệp sạch, hữu cơ, ứng dụng công nghệ cao; xây dựng vùng nguyên liệu tập trung gắn với cấp mã vùng trồng, đáp ứng tiêu chuẩn quản lý chất lượng và truy xuất nguồn gốc; phát triển mạnh sản phẩm OCOP với 5 yếu tố (xây dựng thương hiệu; quy hoạch vùng nguyên liệu; phát triển mẫu mã, bao bì; ứng dụng khoa học - công nghệ; hỗ trợ nguồn vốn).

Chú trọng công tác bảo vệ môi trường và cải tạo cảnh quan nông thôn, nhất là quản lý rác thải, nước thải sinh hoạt, thuốc bảo vệ thực vật, phân bón vô cơ; tập trung xử lý ô nhiễm ở làng nghề, bãi tập trung chôn lấp…

Hết sức quan tâm công tác an sinh xã hội, chăm lo đời sống Nhân dân. Với những người không có khả năng thoát nghèo do điều kiện khách quan như người không có khả năng lao động…, Thủ tướng đề nghị tỉnh quan tâm, nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền thực hiện chính sách bảo trợ xã hội với tinh thần "không có ai bị bỏ lại phía sau".

Chú trọng phát triển giáo dục, y tế, văn hóa và bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống gắn với phát triển kinh tế du lịch nông thôn; bảo đảm an ninh và trật tự xã hội.

Đẩy mạnh hợp tác công - tư, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, cải cách thủ tục hành chính để thu hút đầu tư vào nông nghiệp nông thôn, hỗ trợ phát triển doanh nghiệp; chú trọng phát triển công nghiệp chế biến, dịch vụ hỗ trợ...; phát huy vai trò trụ đỡ của nông nghiệp gắn với thúc đẩy công nghiệp hóa, đô thị hóa nông thôn.

Chú trọng đầu tư cho con người, nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, xác định con người là yếu tố quyết định, là trung tâm, chủ thể, là mục tiêu, là động lực, nguồn lực phát triển.

Coi trọng công tác liên kết vùng, thực hiện hiệu quả Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển vùng Đồng bằng sông Hồng, phối hợp tốt với các bộ, ngành, trên tinh thần thực chất, hiệu quả, mang lại kết quả cân đong đo đếm được, huy động sức mạnh tổng hợp để phát triển tỉnh Hải Dương.

Thủ tướng tin tưởng rằng, với tinh thần mới, động lực mới, quyết tâm mới và khát vọng mới, Hải Dương tiếp tục phát huy truyền thống, thành quả qua các thời kỳ và tinh thần đoàn kết, thống nhất, đạt được nhiều thành tựu về phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng NTM, công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông thôn trong giai đoạn tới./.