Chiều 9/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính làm việc với Ban Thường vụ Tỉnh ủy Cà Mau về tình hình thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế-xã hội từ đầu nhiệm kỳ Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIV đến nay và đề ra phương hướng, nhiệm vụ thời gian tới; giải quyết một số kiến nghị của tỉnh.

Cùng dự cuộc làm việc có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Cà Mau Nguyễn Tiến Hải; lãnh đạo các bộ ngành, cơ quan Trung ương, tỉnh Cà Mau.

Đây là lần thứ 3 trong hơn 2 năm qua, Thủ tướng làm việc tại Cà Mau.

Trước đó, cùng ngày, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã dự lễ công bố Quy hoạch tỉnh Cà Mau thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 và xúc tiến đầu tư vào Cà Mau; khảo sát việc nâng cấp, cải tạo đường băng sân bay Cà Mau, tiến độ triển khai dự án cao tốc Bắc-Nam đoạn qua tỉnh Cà Mau và cụm dự án Khí-điện-đạm Cà Mau; thăm một số gian hàng tại Festival tôm Cà Mau và Diễn đàn kết nối sản phẩm OCOP đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) 2023.

Hoàn thành 18/19 chỉ tiêu Nghị quyết

Báo cáo của tỉnh Cà Mau và các ý kiến tại cuộc làm việc đánh giá thời gian qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Cà Mau đã nỗ lực phấn đấu và đạt được những kết quả tích cực, khá toàn diện trên các lĩnh vực.

Tỉnh thực hiện hoàn thành 18/19 chỉ tiêu Nghị quyết, 1 chỉ tiêu xấp xỉ đạt (chi ngân sách Nhà nước đạt 98,2%).

Sản xuất, kinh doanh phục hồi, có chuyển biến tích cực, GRDP 2023 ước tăng 7,83%, vượt kế hoạch đề ra (7%); GRDP bình quân đầu người ước đạt 69,8 triệu đồng, tăng 13% so cùng kỳ.

Lĩnh vực công nghiệp và xây dựng tiếp tục phục hồi, phát triển tốt. Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 6,5% so cùng kỳ. Khu vực thương mại, dịch vụ phục hồi nhanh, tăng 8,5% so cùng kỳ. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng vượt 10% kế hoạch, tăng 4,2% so cùng kỳ. Thu hút khoảng 2 triệu lượt khách tham quan du lịch, vượt 13,5% kế hoạch, tăng 18% so cùng kỳ.

Giải ngân vốn đầu tư công được tập trung chỉ đạo quyết liệt: Đến ngày 7/12/2023, đã giải ngân đạt 3.447 tỷ đồng, bằng 72% kế hoạch vốn; ước đến ngày 31/1/2024, giải ngân đạt 95% kế hoạch.

Các lĩnh vực văn hoá, xã hội, y tế, giáo dục, đào tạo có nhiều tiến bộ, đời sống của nhân dân được nâng lên. Quốc phòng-an ninh được củng cố; trật tự an toàn xã hội được giữ vững. Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được đẩy mạnh.

Công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị được chú trọng; năng lực lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chỉ đạo, điều hành của chính quyền các cấp được nâng lên.

Vị trí đặc biệt của Cà Mau với cả nước

Phát biểu kết luận cuộc làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản đồng tình với các báo cáo và ý kiến; ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao nỗ lực và kết quả đạt được của Đảng bộ, chính quyền, quân và dân tỉnh Cà Mau, góp phần vào thành tựu chung của ĐBSCL và của cả nước.

Nhắc lại câu thơ "Tổ quốc tôi như một con tàu/Mũi thuyền ta đó - mũi Cà Mau" - cho thấy tình cảm của cả nước với Cà Mau và cũng khẳng định thương hiệu của Cà Mau, Thủ tướng một lần nữa nhấn mạnh vị trí đặc biệt của Cà Mau – nơi chịu sóng, chịu gió, tiên phong trong ứng phó biến đổi khí hậu.

Thủ tướng đánh giá tỉnh đã đoàn kết, thống nhất, lãnh đạo tỉnh trăn trở với sự phát triển, năng động, sáng tạo, nhờ đó tỉnh đã đạt nhiều kết quả rất đáng trân trọng, đặc biệt là trong ứng phó sụt lún, sạt lở, xây dựng hạ tầng, giải phóng mặt bằng cho tuyến cao tốc Bắc Nam… Tỉnh cũng nỗ lực tổ chức nhiều sự kiện quan trọng gần đây, như tổ chức Festival tôm Cà Mau, công bố quy hoạch tỉnh và xúc tiến đầu tư…

Bên cạnh những thành tựu rất cơ bản, Thủ tướng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế, khó khăn, thách thức của Cà Mau. Hạ tầng giao thông còn hạn chế, "từ Hà Nội vào Cần Thơ mất 2 tiếng đi máy bay, nhưng từ Cần Thơ vào Cà Mau mất nhiều hơn 2 tiếng đi đường bộ". Hạ tầng xã hội, khu công nghiệp còn nhiều bất cập; hạ tầng số còn khó khăn.

Cà Mau là một trong những tỉnh bị ảnh hưởng nặng nề nhất của biến đổi khí hậu; có nền đất thấp, địa chất yếu, không có nguồn vật liệu xây dựng tại chỗ, địa hình nhiều sông ngòi, kênh rạch dẫn đến suất đầu tư xây dựng hạ tầng cao, nhất là giao thông, thủy lợi.

Hoạt động sản xuất, kinh doanh, doanh nghiệp vẫn còn khó khăn, nhất là về thị trường, nguồn vốn, tiếp cận tín dụng. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng nhưng còn chậm. Kim ngạch xuất khẩu đạt thấp so kế hoạch, giảm 8,5% so cùng kỳ, các thị trường xuất khẩu lớn, truyền thống giảm.

Tỉnh có tiềm năng lớn nhưng cơ chế, chính sách còn hạn hẹp. Môi trường kinh doanh, cải cách hành chính, chuyển đổi số của tỉnh còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu phát triển (năm 2022, Chỉ số PCI xếp 58/63, xếp 12/13 vùng ĐBSCL; Par Index xếp thứ 30/63; chuyển đổi số xếp 58/63...).

Các lĩnh vực văn hóa, y tế, giáo dục có mặt chưa đáp ứng được yêu cầu. Giảm nghèo chưa bền vững; đời sống một bộ phận nhân dân còn khó khăn. An ninh, trật tự an toàn xã hội vẫn còn tiềm ẩn yếu tố phức tạp...

3 lợi thế nổi bật về thủy sản, du lịch và năng lượng tái tạo

Thủ tướng và các đại biểu dành nhiều thời gian phân tích, làm rõ thêm về tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của Cà Mau, với 3 lĩnh vực nổi bật là thủy sản, du lịch và năng lượng tái tạo.

Theo đó, Cà Mau là tỉnh có vị trí địa kinh tế hết sức thuận lợi, giao thương phát triển kinh tế với các nước Đông Nam Á. Là tỉnh duy nhất của nước ta có 3 mặt giáp biển với chiều dài bờ biển 254 km; diện tích tự nhiên hơn 5.200 km², chiếm 13,15% diện tích vùng ĐBSCL.

Cà Mau có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển thành trung tâm chế biến thủy sản, thực phẩm của vùng và cả nước, phát triển năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái, du lịch biển, đảo, du lịch nông nghiệp, du lịch cộng đồng. Ngư trường Cà Mau khoảng 80.000 km², nguồn lợi thủy sản phong phú; khu vực nuôi trồng thủy sản hơn 300.000 ha. Rừng ngập mặn ven biển và rừng tràm U Minh Hạ đã được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới và Khu Ramsar của thế giới.

Việc kết hợp phát triển các nguồn năng lượng tái tạo, như điện gió trên bờ, gần bờ, ngoài khơi, điện mặt trời kết hợp trên đất nuôi trông thủy sản, điện sinh khối... là rất tiềm năng, cơ hội cho Cà Mau xuất khẩu điện sang nhiều nước trong khu vực.

Tỉnh có dự trữ khoáng sản lớn, có triển vọng khai thác. Vùng biển Cà Mau với trữ lượng dầu khí khá lớn, có triển vọng khai thác và phát triển công nghiệp dầu khí. Vùng than bùn U Minh Hạ là một trong những vùng chứa than bùn lớn nhất Việt Nam, với trữ lượng khoảng 14,1 triệu tấn…

Con người Cà Mau giàu truyền thống cách mạng, đoàn kết, cần cù, đôn hậu, mến khách.

Các đại biểu cho rằng, với nhiều tiềm năng khác biệt, lợi thế so sánh, cơ hội nổi trội và nguồn lực phong phú, đa dạng, tỉnh Cà Mau hội tụ đủ các điều kiện riêng có để phát triển nhanh, xanh, bền vững, trở thành tỉnh phát triển khá của cả nước.

Cũng tại cuộc làm việc, lãnh đạo các bộ ngành, địa phương, cơ quan liên quan đã báo cáo về tiến độ một số dự án, công trình trọng điểm trên địa bàn như cao tốc Bắc-Nam đoạn qua Cần Thơ, nâng cấp, cải tạo sân bay Cà Mau... và trả lời các đề xuất, kiến nghị của tỉnh.

Tạo bước đột phá phát triển toàn diện cho Cà Mau

Định hướng thời gian tới, Thủ tướng nêu rõ một số quan điểm, định hướng, nhiệm vụ quan trọng mà Cà Mau và các bộ ngành cần tập trung thực hiện, bảo đảm trọng tâm, trọng điểm trong bối cảnh nguồn lực có hạn, lại chịu tác động mạnh bởi biến đổi khí hậu, sụt lún, sạt lở...

Theo đó, cần quán triệt, triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết Đại hội XIII, Kế hoạch 5 năm, Chiến lược 10 năm, các chủ trương, đường lối của Đảng, nhất là Nghị quyết số 13-NQ/TW của Bộ Chính trị (về phương hướng phát triển kinh tế-xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh vùng ĐBSCL), chính sách, pháp luật của Nhà nước, Quy hoạch vùng ĐBSCL và quy hoạch tỉnh Cà Mau, sự chỉ đạo điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh, tổ chức thực hiện hiệu quả, tạo bước đột phá phát triển toàn diện cho Cà Mau.

Thứ hai, tỉnh phải phát triển nhanh hơn, bền vững hơn, dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn, kinh tế tri thức, chuyển đổi xanh, chuyển đổi năng lượng.

Thứ ba, khai thác tối đa tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của tỉnh. Trong đó, tập trung phát triển năng lượng tái tạo (mở rộng khu công nghiệp khí điện đạm Cà Mau), phát triển du lịch dựa vào văn hóa, con người, thiên nhiên, thương hiệu Đất Mũi, phát triển ngành công nghiệp nuôi trồng, chế biến thủy hải sản, đặc biệt là ngành tôm.

Thứ tư, đẩy mạnh đột phá hạ tầng giao thông, cụ thể là nâng cấp sân bay Cà Mau, xây dựng các tuyến đường cao tốc và phát triển đường thủy nội địa, đường biển (cảng Hòn Khoai).

Thứ năm, tập trung cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, xây dựng hệ thống cơ quan hành chính trong sạch, vững mạnh, chú trọng đào tạo và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Thủ tướng nhấn mạnh, tỉnh tiếp tục khẳng định khát vọng mạnh mẽ, phát huy tinh thần tự lực, tự cường, vươn lên bằng sức mạnh nội sinh, đi lên từ bàn tay, khối óc, khung trời, mảnh đất, cửa biển của mình, không trông chờ, ỷ lại; tăng cường khối đại đoàn kết toàn dân tộc; phát triển hài hòa giữa kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, môi trường, bảo đảm quốc phòng, an ninh; tăng cường phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực phù hợp, cá thể hóa trách nhiệm đi đôi với kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực.

Hoàn thành các dự án hạ tầng trọng điểm với mốc thời gian cụ thể

Chỉ rõ các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể thời gian tới, đồng thời trả lời các đề xuất, kiến nghị của tỉnh, Thủ tướng yêu cầu cần đặc biệt chú trọng phát triển kết cấu hạ tầng kinh tế-xã hội, nhất là giao thông, hạ tầng khu, cụm công nghiệp, hạ tầng du lịch, bảo đảm kết nối nội tỉnh, giữa các tỉnh trong vùng, giữa vùng với cả nước và quốc tế. Địa phương phải làm tốt công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư cho người dân.

"Phải làm bằng được tuyến cao tốc Bắc Nam, trong đó có đoạn qua Cà Mau, trong nhiệm kỳ này, không lùi tiến độ. Và dứt khoát tháng 5/2025 phải hoàn thành việc nâng cấp, cải tạo sân bay Cà Mau", Thủ tướng yêu cầu.

Đồng thời, chuẩn bị dự án cao tốc TP. Cà Mau-Đất Mũi theo hướng ngắn nhất, thẳng nhất có thể và cân nhắc việc nâng cấp phù hợp Quốc lộ 1, đường Hồ Chí Minh đoạn qua Cà Mau... Thủ tướng cũng đồng ý về nguyên tắc, đề nghị Cà Mau chủ động chuẩn bị xây dựng dự án cảng Hòn Khoai.

Cùng với đó, chú trọng phát triển hạ tầng số, hạ tầng nông nghiệp, nông thôn, hạ tầng giáo dục, y tế, văn hóa, thể thao... Thủ tướng yêu cầu tỉnh nghiên cứu, xây dựng đề án, dự án cụ thể ứng phó biến đổi khí hậu, sụt lún, sạt lở trên cơ sở những mô hình, cách làm tốt đã được tỉnh triển khai thời gian qua; vận động và hỗ trợ người dân xây nhà "3 cứng"...

Thủ tướng yêu cầu các bộ ngành, cơ quan, địa phương liên quan khẩn trương triển khai các công việc cần thiết để mở rộng cụm công nghiệp khí, điện, đạm Cà Mau bởi mọi điều kiện đã đầy đủ và sẵn sàng, nhất là sau khi những vướng mắc liên quan các chuỗi dự án khí Lô B đã được tháo gỡ.

Về đề xuất hỗ trợ tỉnh Cà Mau quy hoạch, đầu tư xây dựng và tổ chức hoạt động trung tâm đầu mối thuỷ sản vùng bán đảo Cà Mau, Thủ tướng giao Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn nghiên cứu, triển khai chung cho cả ĐBSCL.

Thủ tướng nêu rõ cần huy động tối đa mọi nguồn lực cho phát triển; nâng cao hiệu quả thu hút và sử dụng vốn đầu tư (đặc biệt vốn FDI và hình thức đối tác công tư PPP). Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Cùng với nhiệm vụ phát triển kinh tế, cần chú trọng phát triển các lĩnh vực văn hoá, xã hội, bảo vệ môi trường, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh.

Thủ tướng lưu ý tiếp tục giữ vững an ninh, quốc phòng, không lơ là, mất cảnh giác; xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc về an ninh quốc phòng và phòng tuyến hợp tác và cạnh tranh về phát triển kinh tế; bảo đảm trật tự, an toàn xã hội.

Thủ tướng yêu cầu coi trọng công tác xây dựng Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; tiếp tục nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức Đảng và đảng viên. Chú trọng công tác phòng chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí; giáo dục, rèn luyện đội nghĩ cán bộ, công chức nói không với tiêu cực, tham nhũng. Tập trung xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; xây dựng và đạo tào đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.

Nhân dịp này, Thủ tướng cũng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường sớm trình dự thảo nghị định sửa đổi quy định về cấp mỏ nguyên vật liệu xây dựng thông thường, từ đó tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các nhà thầu xây dựng đường cao tốc.