Trong đời sống văn hóa của đồng bào Mông tỉnh Sơn La, Tết Độc lập từ lâu đã trở thành sự kiện quan trọng.

Đã tham gia hơn 50 cái Tết, ông Mùa Văn Chừ (63 tuổi) ở xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ vẫn còn nguyên cảm xúc hồ hởi, náo nức trong ngày vui của dân tộc mình. Theo lời kể của ông Chừ, từ khi còn bé cứ đến ngày 2/9, ông lại thấy người lớn sắm sửa đi chơi Tết, nhưng vì lúc đó đường sá đi lại còn khó khăn, phải mất cả ngày mới tới Mộc Châu nên đám trẻ con không được đi theo. Cứ thế, trong tâm thức của ông Chừ cũng như đồng bào dân tộc Mông tỉnh Sơn La, ngày Bác Hồ đọc bản Tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (2/9/1945) đã trở thành ngày Tết của dân tộc. Ông Chừ còn cho biết, cứ đến ngày này, con cháu trong gia đình đi làm ăn xa cũng luôn sắp xếp công việc để về với gia đình. Bởi một năm chỉ có ngày Tết Độc lập mới có thời gian để đi chơi và gặp lại những người thân, người bạn của mình.

Đồi chè Mộc Châu.

Tết Độc lập của người Mông kéo dài từ 30/8 đến ngày 2/9 nhưng đông vui nhất là ngày 1/9. Để đi chơi Tết, bà con người Mông phải chuẩn bị từ nhiều ngày trước đó. Họ chọn cho mình những bộ trang phục đẹp nhất, rực rỡ nhất. Trai thì đầu quấn khăn, cổ đeo vòng, vai vác khèn. Gái thì rực rỡ áo váy, tay cầm đàn môi, leng keng nhạc ngựa xuống thị trấn. Với những chàng trai, cô gái Mông, đây còn là dịp để họ tìm hiểu, hò hẹn và trao cho nhau những lời yêu thương.

Cũng như bao người khác, gia đình chị Mùa Thị Cải đã tất bật chuẩn bị từ mấy ngày trước để đi chơi Tết Độc lập. Gia đình chị Cải ở xã Tân Lập, cách thị trấn Mộc Châu không xa, nhưng cả gia đình đã đến trước ngày hội chính một ngày để đi chơi. Chị Cải cho biết: “Cứ đến ngày Tết Độc lập không biết trong nhà nhiều tiền hay ít tiền nhưng nhất định phải sắm cho cả nhà mỗi người một bộ quần áo mới”.

Theo quan niệm của người Mông, mặc quần áo mới vào những ngày lễ tết sẽ mang lại điều may mắn”. Hòa cùng sắc màu rực rỡ từ trang phục của đồng bào Mông với sắc cờ đỏ thắm kỷ niệm ngày Tết độc lập 2/9 đã vẽ nên bức tranh nhiều màu sắc sống động.

Tết Độc lập còn là dịp để những chàng trai, cô gái Mông tìm hiểu, hò hẹn và trao cho nhau những lời yêu thương.

Khác với những năm trước, năm nay Tết Độc lập được tổ chức với quy mô cấp tỉnh. Vì thế đồng bào sẽ có cơ hội tham gia nhiều hoạt động văn hóa, thể thao truyền thống như: Thi trình diễn trang phục dân tộc; trình diễn văn hóa cộng đồng các dân tộc; thi ẩm thực dân tộc; triển lãm ảnh; chợ thổ cẩm, cùng các hoạt động văn hóa, thể thao diễn ra tại bản Áng, xã Đông Sang và cửa khẩu Lóng Sập. Đặc biệt, điểm nhấn là Chương trình nghệ thuật đặc sắc trong đêm khai mạc được tổ chức vào tối ngày 1/9 tại Quảng trường Trung tâm hành chính huyện Mộc Châu.

Có lẽ, phải đến với Mộc Châu mới thấy không ở đâu có sự tụ hội để mừng ngày Tết Độc lập vui như vậy. Mộc Châu giờ đây không chỉ là điểm để đồng bào các dân tộc trong tỉnh Sơn La, các tỉnh lân cận mà còn là nơi để đồng bào dân tộc nước bạn Lào tìm đến chung vui.

HỒNG MINH