Ngày 23/6/1967, trong bức điện gửi Quốc vương Campuchia Norodom Sihanouk, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nêu rõ: "Việc đặt quan hệ ngoại giao giữa hai nước chúng ta là biểu tượng rực rỡ của mối tình hữu nghị, thân thiết, đoàn kết chiến đấu. Đó là một sự kiện lịch sử quan trọng giữa Việt Nam và Campuchia, một nhân tố tích cực trong việc gìn giữ hòa bình ở Đông Dương và Đông Nam Á."

Chỉ một ngày sau đó, ngày 24/6/1967, nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa và Vương quốc Campuchia đã chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao, mở ra một chương mới trong lịch sử hai nước.

Những năm tháng sau đó, nhân dân hai nước Việt Nam và Campuchia tiếp tục kề vai sát cánh trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, dành cho nhau sự ủng hộ quý báu, cùng giành thắng lợi lịch sử vào mùa Xuân năm 1975.

Khi dân tộc Campuchia đứng trước thảm họa diệt chủng Pol Pot, Việt Nam tiếp tục sát cánh cùng các lực lượng yêu nước,nhân dân Campuchia, làm nên chiến thắng ngày 7/1/1979, giải phóng đất nước và nhân dân Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt vong, mang lại hồi sinh cho đất nước chùa tháp.

Tiếp nối thành tựu to lớn trong thời kỳ hợp tác cùng đấu tranh giành độc lập trong lịch sử, những năm gần đây, quan hệ hai nước tiếp tục phát triển ổn định. Với phương châm phát triển quan hệ song phương: "Láng giềng tốt đẹp, hữu nghị truyền thống, hợp tác toàn diện, bền vững lâu dài", những năm qua, quan hệ Việt Nam-Campuchia không ngừng được củng cố và phát triển trên mọi lĩnh vực, mang lại lợi ích thiết thực cho nhân dân hai nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định, hợp tác trong khu vực, trên thế giới.

Quan hệ chính trị giữa hai nước tiếp tục phát triển tốt đẹp. Lãnh đạo cấp cao hai nước duy trì các chuyến thăm, tiếp xúc và trao đổi dưới nhiều hình thức, kể cả khi dịch COVID-19 còn diễn biến phức tạp. Hợp tác giữa các bộ, ngành, địa phương với cơ chế thiết thực được triển khai ngày càng hiệu quả, đi vào chiều sâu.

Các hoạt động ngoại giao nhân dân, nhất là tại các tỉnh biên giới diễn ra sôi nổi, rộng khắp, góp phần nâng cao hiểu biết của nhân dân, nhất là thế hệ trẻ về truyền thống đoàn kết, hữu nghị, hợp tác và giúp đỡ lẫn nhau giữa hai nước, hai dân tộc.

Khi hai nước mở cửa trở lại sau đại dịch COVID-19; Campuchia tổ chức thành công bầu cử xã, phường khóa V, trao đổi đoàn cấp cao và các cấp tăng mạnh. Hai bên phối hợp tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa trong khuôn khổ Năm Hữu nghị Việt Nam – Campuchia năm 2022 và kỷ niệm 55 năm Ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (24/6/1967- 24/6/2022), nhất là Lễ kỷ niệm 45 năm "Hành trình hướng tới lật đổ chế độ diệt chủng Pol Pot" của Thủ tướng Hun Sen do hai Thủ tướng đồng chủ trì tại khu vực biên giới tỉnh Bình Phước - Tbong Khmum ngày 20/6; Lễ kỷ niệm 55 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Campuchia với sự tham dự của Phó Thủ tướng Campuchia, Chủ tịch Hội Hữu nghị Campuchia - Việt Nam Men Sam An tại Hà Nội ngày 24/6. Việt Nam đã đón Đại tướng Hun Manet, Phó Tổng Tư lệnh kiêm Tư lệnh Lục quân, Quân đội Hoàng gia Campuchia thăm, làm việc từ ngày 7-9/8.

Kim ngạch thương mại hai nước năm 2021 đạt 9,54 tỷ USD, tăng 79,1% so với năm 2020; riêng trong 7 tháng của năm 2022 đạt 7,08 tỷ USD, tăng 17,8% so với cùng kỳ năm 2021. Đến nay, Việt Nam có 188 dự án đầu tư còn hiệu lực ở Campuchia với tổng vốn đăng ký đạt 2,8 tỷ USD, duy trì vị trí đứng đầu ASEAN và trong nhóm 5 nước có đầu tư trực tiếp lớn hàng đầu tại Campuchia. Các cơ chế hợp tác song phương quan trọng (Ủy ban Hỗn hợp, Hội nghị Hợp tác và Phát triển các tỉnh biên giới…) tiếp tục phát huy hiệu quả tốt.

Hợp tác quốc phòng, an ninh, biên giới, giáo dục đào tạo, khoa học công nghệ, du lịch, giao lưu nhân dân tiếp tục được quan tâm thúc đẩy; quan hệ hợp tác giữa các tỉnh có chung biên giới được coi trọng. Du khách Việt Nam tới Campuchia trong 3 tháng đầu của năm 2022 đạt 46.303 lượt người, đứng đầu nhóm 3 các nước có khách du lịch tới Campuchia. Viện trợ của Việt Nam cho Campuchia tiếp tục được triển khai tương đối hiệu quả.

Thúc đẩy hợp tác hai Quốc hội Việt Nam và Campuchia

Quan hệ giữa cơ quan lập pháp hai nước, những năm qua được phát triển tốt đẹp trên cả bình diện song phương và đa phương; hai bên đã duy trì, thực hiện tốt Thỏa thuận hợp tác giữa hai Quốc hội đã ký kết vào tháng 5/2019.

Trong khuôn khổ song phương, hai bên đã hợp tác đồng bộ, hiệu quả; duy trì trao đổi đoàn cấp cao, trao đổi kinh nghiệm công tác, giao lưu cấp Ủy ban, giữa các Nhóm Nghị sĩ hữu nghị hai nước để trao đổi chuyên môn nghiệp vụ trong lĩnh vực lập pháp, giám sát và quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia; đồng thời thống nhất cùng tăng cường phối hợp, kiểm tra, đôn đốc, thúc đẩy, giám sát các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp trong việc thực hiện các Hiệp định, thỏa thuận đã được ký giữa hai nước; làm sâu sắc, thực chất và hiệu quả hơn quan hệ hợp tác toàn diện giữa Việt Nam-Campuchia.

Về hợp tác giữa các cơ quan tham mưu, Văn phòng Quốc hội Việt Nam đang tiếp tục đào tạo nâng cao chuyên sâu về công nghệ thông tin và phiên dịch tại Việt Nam cho cán bộ Ban Thư ký Quốc hội Campuchia theo thoả thuận hợp tác đã ký.

Tại nhiều diễn đàn liên nghị viện khu vực và thế giới (IPU, AIPA, APF, APPF, ASEP...), các đoàn đại biểu Quốc hội hai nước tăng cường trao đổi và tham vấn, phối hợp lập trường về những vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.

Hiện nay, Ủy ban Đối ngoại, Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội Việt Nam đã có cơ chế phối hợp với các Ủy ban tương ứng của Quốc hội và Thượng viện Campuchia, Quốc hội Lào tổ chức các cuộc họp chuyên đề định kỳ về Khu vực Tam giác phát triển (CLV); Ủy ban Tài chính, Ngân sách của Quốc hội Việt Nam đã có cơ chế phối hợp với các Ủy ban tương ứng của Quốc hội và Thượng viện Campuchia và Quốc hội Lào và Myanmar về hợp tác CLMV.

Tiếp nối cuộc trao đổi đoàn cấp cao giữa hai bên trong Năm Hữu nghị Việt Nam – Campuchia 2022, chuyến thăm Việt Nam sắp tới của Chủ tịch Quốc hội Vương quốc Campuchia Samdech Heng Samrin, Phu nhân và Đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Vương quốc Campuchia là dịp để hai bên trao đổi về phương hướng, các biện pháp thúc đẩy quan hệ hợp tác nghị viện trong khuôn khổ song phương và đa phương; trao đổi ý kiến về những vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm, đặc biệt là góp phần quan trọng vào thành công của Năm Hữu nghị Việt Nam – Campuchia, nhân dịp hai nước kỷ niệm 55 quan hệ ngoại giao.

Đây cũng là hoạt động trao đổi đoàn lãnh đạo cấp cao Quốc hội hai nước đầu tiên sau đại dịch COVID-19, đồng thời là hoạt động tiếp xúc trực tiếp đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội Campuchia Heng Samrin với Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ./.