Đây là cuộc làm việc thứ hai trong hơn 3 tháng qua của Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc với lãnh đạo các cơ quan tư pháp Trung ương về tình hình giải quyết hồ sơ án tử hình và ân giảm án tử hình theo thẩm quyền của Chủ tịch nước được quy định trong Hiến pháp năm 2013 và Bộ Luật Tố tụng hình sự năm 2015.

Với sự chỉ đạo quyết liệt, sâu sát của Chủ tịch nước tại cuộc làm việc vào đầu tháng 6 vừa qua, các cơ quan đã ban hành Kế hoạch Liên ngành Trung ương. Trong đó, Tòa án Nhân dân Tối cao là cơ quan thường trực đã tăng cường nhân lực để tập trung giải quyết một số lượng lớn hồ sơ án tử hình theo Kết luận của Chủ tịch nước. Bộ Công an đã khắc phục khó khăn về cơ sở vật chất và dịch bệnh COVID-19 để đảm bảo an ninh, an toàn các cơ sở giam giữ. Một số khó khăn, vướng mắc khác cũng đã được liên ngành Trung ương giải quyết dứt điểm, tạo chuyển biến rõ ràng, không để tồn đọng như trước đây.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh hồ sơ án tử hình là vấn đề được nhân dân và Quốc hội rất quan tâm. Vì thế, Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao, Bộ Công an và Văn phòng Chủ tịch nước cần tiếp tục phối hợp thực hiện hiệu quả Kế hoạch của liên ngành Trung ương cụ thể và hiệu quả hơn nữa; tăng cường phối hợp chặt chẽ trong quá trình rà soát các hồ sơ, không để xảy ra sai sót khi ban hành quyết định gây khó khăn trong quá trình thi hành án.

Chủ tịch nước đề nghị Bộ Công an tăng cường công tác quản lý giam giữ, đảm bảo an ninh, an toàn các cơ sở giam giữ, không để lây lan dịch bệnh COVID-19 trong các cơ sở giam giữ, đảm bảo quyền con người của các phạm nhân. Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ được giao, các cơ quan cần tổng kết, đánh giá và xác định nguyên nhân để từ đó có biện pháp ngăn chặn, phòng ngừa các loại tội phạm, nhất là tội phạm sản xuất và buôn bán ma túy, cũng như xem xét kiến nghị sửa đổi quy định pháp luật có liên quan, đồng thời đưa ra hệ thống các giải pháp giải quyết vấn đề này, định kỳ hằng quý báo cáo Chủ tịch nước.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc nhắc lại yêu cầu các cơ quan tiếp tục thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả Kết luận của Chủ tịch nước tại cuộc họp đầu tháng 6 vừa qua về công tác tham mưu, trình Chủ tịch nước xét đơn xin ân giảm án tử hình, để vừa đảm bảo tính nghiêm minh của pháp luật, đúng trách nhiệm và quyền hạn của Chủ tịch nước theo quy định của Hiến pháp và pháp luật, đồng thời thể hiện tính nhân văn và truyền thống nhân đạo của dân tộc.

Trên tinh thần đó, Chủ tịch nước giao Văn phòng Chủ tịch nước khẩn trương nghiên cứu, sửa đổi Quy chế phối hợp công tác với Tòa án Nhân dân tối cao và Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao về trình tự, thủ tục trình Chủ tịch nước xem xét đơn xin ân giảm án tử hình. Quy trình này phải bảo đảm minh bạch, chặt chẽ, chính xác, kỹ lưỡng, thống nhất, khách quan và có sự kiểm soát chặt chẽ.

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao Tòa án Nhân dân tối cao, Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Bộ Công an, Văn phòng Chủ tịch nước cùng hệ thống các trại giam, trại tạm giam trong cả nước đã thực hiện tốt Quyết định của Chủ tịch nước về đặc xá tha tù trước thời hạn nhân dịp Quốc khánh năm nay.

Trong bối cảnh dịch bệnh nặng nề ở nhiều tỉnh, thành nhưng các cơ quan có liên quan đã nỗ lực, cố gắng hết sức mình để thực hiện công tác đặc xá đúng pháp luật, chặt chẽ, công khai, minh bạch và trình Chủ tịch nước quyết định đặc xá trên 3.000 người vào ngày 1 tháng 9 vừa qua. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đề nghị Bộ Công an tổng kết đánh giá và đề nghị cấp có thẩm quyền khen thưởng kịp thời các đơn vị và cá nhân làm tốt công tác đặc xá năm nay. Từ kết quả và kinh nghiệm này, công tác đặc xá sẽ tiếp tục được thực hiện theo đúng quy định của pháp luật.