Tại quyết định 514 ngày 13/10/2023, UBND huyện Quế Phong đã phê duyệt kế hoạch phân bổ, giao nhiệm vụ thực hiện tiểu dự án 2, Dự án 3 nguồn vốn sự nghiệp về hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, vùng trồng dược liệu quý, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào DTTS&MN theo Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021-2025 (Chương trình MTQG 1719).

Căn cứ theo chức năng nhiệm vụ, huyện Quế Phong giao Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện chủ trì, thực hiện hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng chăn nuôi bò cái địa phương, bò cái lai sind, trâu cái sinh sản, trồng quế bản địa, trồng mét.

Theo đó, gói hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng chăn nuôi bò cái địa phương, được thực hiện tại các xã Nậm Giải, Hạnh Dịch, Đồng Văn, Thông Thụ, Châu Kim, Tri Lễ; gói hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng chăn nuôi bò cái lai sind, được thực hiện tại xã Tiền Phong, Châu Thôn; gói hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng chăn nuôi trâu cái sinh sản được thực hiện tại các xã Thông Thụ, Quang Phong, Căm Muộn; gói hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng trồng cây quế được thực hiện tại các xã Châu Kim, Đồng Văn, Thông Thụ; gói hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng trồng cây mét được thực hiện tại xã Đồng Văn. 

Tổng kinh phí thực hiện hỗ trợ sản xuất chăn nuôi và trồng trọt kể trên là 8 tỷ 984 triệu đồng.

Trước đó, UBND huyện Quế Phong cũng đã có quyết định 395 ngày 28/8/2023 về việc điều chỉnh danh mục tiểu dự án 2, dự án 3 nguồn vốn sự nghiệp về hỗ trợ phát triển sản xuất theo chuỗi giá trị, vùng trồng dược liệu quý, thúc đẩy khởi sự kinh doanh, khởi nghiệp và thu hút đầu tư vùng đồng bào DTTS&MN theo chương trình MTQG 1719. 

Tổng vốn bố trí năm 2022 kéo dài sang năm 2023, là 3 tỷ 031 triệu đồng để thực hiện dự án hỗ trợ bò giống địa phương sinh sản cho các xã Tri Lễ và Nậm Nhoóng; thực hiện hỗ trợ nuôi trồng thủy sản tại xã Thông Thụ và Đồng Văn; thực hiện hỗ trợ phát triển vịt bầu quỳ cho xã Cắm Muộn. Phương thức thực hiện là hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng.

Đối với nguồn vốn sự nghiệp thuộc Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững, tại quyết định 411 ngày 11/9/2023, UBND huyện Quế Phong đã phân bổ, giao hơn 5 tỷ 777 triệu đồng để thực hiện hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng giống lợn đen địa phương tại các xã Nậm Giải, Châu Kim, Nậm Nhoóng, Tri Lễ; hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng giống vịt bầu quỳ tại các xã Quang Phong, Cắm Muộn, Châu Thôn; hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng giống cây quế tại các xã Nậm Giải, Hạnh Dịch, Nậm Nhoóng; hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng giống đẳng sâm ở xã Thông Thụ; hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng giống bò cái địa phương sinh sản tại các xã Mường Nọc, Tiền Phong, thị trấn Kim Sơn, Cắm Muộn, Quang Phong; hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng giống bò cái lai sind sinh sản tại xã Châu Thôn.

Qua tìm hiểu của chúng tôi, hiện nay các địa phương đang thẩm định, khảo sát, phê duyệt đối tượng hỗ trợ để lập danh sách phân bổ cây, con giống. Ông Nông Văn Huấn, Chủ tịch UBND xã Châu Thôn cho biết: trong việc hỗ trợ sinh kế, địa phương được hỗ trợ 56 con bò cái lai sind sinh sản theo Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững và 49 con bò cái lai sind theo Chương trình MTQG 1719.

Còn Chủ tịch UBND xã Nậm Nhoóng Lữ Trung Thành nói thêm: Hiện nay, địa phương đang làm hồ sơ cấp bò giống bản địa với số lượng 54 con; dự kiến một thời gian ngắn nữa sẽ cấp. Còn hỗ trợ cây quế và lợn thì phải sang năm mới cấp được.

Liên quan đến việc hỗ trợ sinh kế cho đồng bào, Trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Quế Phong xác nhận, đang hoàn thiện hồ sơ, chờ phê duyệt kết quả. Phương án là sẽ giao cho ban quản lý cộng đồng thôn bản triển khai thực hiện. Theo đó, cộng động tự lựa chọn và tự chịu trách nhiệm về con giống, loại giống, phương thức thực hiện để đẩy nhanh tiến độ. Trong khi phương án đấu thầu thì mất rất nhiều thời gian, sợ không kịp giao cây, con giống cho bà con trong năm nay.

Tại sao huyện không chọn thời điểm thích hợp, ít ra là trách mùa đông giá rét để giao cây, con giống cho bà con, phòng trường hợp có thể chưa thích nghi thời tiết và bị chết? – chúng tôi hỏi và ông Phạm Hoàng Mai, Giám đốc trung tâm dịch vụ nông nghiệp huyện Quế Phong nói: Chúng tôi cũng không muốn triển khai vào vụ đông, vì sợ thời tiết bất lợi ảnh hưởng đến cây, con giống khi cấp. Nếu mua cây, con giống bản địa thì đỡ hơn, trường hợp phải mua ngoài thì cũng rất lo. Nếu không triển khai chương trình hỗ trợ sinh kế này thì quyền lợi người dân bị mất.

Cũng theo ông Mai, do Nghị quyết của HĐND tỉnh Nghệ An quy định về nội dung, mức hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc Chương trình MTQG 1719 ban hành muộn. Cụ thể, đến 11/9/2023, HĐND tỉnh Nghệ An mới ban hành Nghị quyết số 13 quy định nội dung này. Thành ra, căn cứ để các địa phương triển khai chậm.

Cách đây chừng mươi năm, cũng ở huyện Quế Phong, khi tiến hành hỗ trợ cấp con giống gia cầm cho bà con các xã TĐC thủy điện Hủa Na. Do cấp vào thời điểm vụ đông giá rét nên nhiều con giống đã bị chết, gây thiệt hại nặng nề, làm mất niềm tin trong nhân dân.

Từ thực tế trên, huyện Quế Phong cần tính toán thời điểm để thực hiện hỗ trợ sinh kế là cây, con giống cho bà con một cách hợp lý. Để làm sao hiệu quả của sinh kế phát huy ở mức cao nhất.