Tỉnh Quảng Nam có 9 huyện miền núi, trong đó, đồng bào DTTS có khoảng hơn 128.500 người. Nhiều năm qua, cấp ủy, chính quyền và đoàn thể các cấp phối hợp hiện Đề án và hôn nhân cận huyết thống trong vùng DTTS giai đoạn 2015 - 2025 đạt những kết quả tích cực. Tuy nhiên, tại các huyện miền núi tỉnh Quảng Nam vẫn còn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Ngoài các nguyên nhân chung như hạn chế về hiểu biết và nhận thức của người dân, các hủ tục lạc hậu thì còn có nguyên nhân kinh tế khó khăn, ảnh hưởng tiêu cực từ mạng xã hội đối với trẻ em, thiếu kỹ năng sống ở trẻ em, sự vào cuộc của địa phương để ngăn chặn tình trạng này chưa mạnh mẽ, quyết liệt.

Tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống không chỉ vi phạm pháp luật, mà còn để lại nhiều hệ lụy cho gia đình và xã hội; ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe bà mẹ và trẻ em; làm suy giảm chất lượng dân số và nuôi dạy trẻ em trong tương lai.

Những năm gần đây, nhiều chương trình, dự án phát triển kinh tế - xã hội tập trung cho miền núi, đồng bào DTTS được triển khai hiệu quả; diện mạo và đời sống của bà con ngày càng khởi sắc. Tuy nhiên, tỷ lệ hộ nghèo, cận nghèo vùng DTTS vẫn còn khá cao; các hủ tục trong cộng đồng về hôn nhân và gia đình như tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống vẫn còn xảy ra ở nhiều vùng. Điều này gây ra nhiều hệ lụy cho gia đình, ảnh hưởng đến năng suất lao động và sức khỏe bà mẹ, trẻ em.

Bà Đặng Thị Lệ Thủy - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Quảng Nam cho biết: Theo Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống xảy ra chủ yếu ở các nước châu Á, châu Phi, tập trung nhiều nhất ở một số cộng đồng các nước Nam Á và Trung Đông, trong đó, có Việt Nam. Kết quả Điều tra thực trạng kinh tế - xã hội 53 DTTS năm 2019 của Ủy ban Dân tộc cho thấy, nạn tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống xảy ra ở 63 tỉnh, thành phố; có xu hướng tăng, nhiều nhất ở các tỉnh miền núi, vùng đồng bào DTTS.

Để góp phần giảm thiểu, ngăn chặn tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh Quảng Nam phát động công tác phòng chống tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống năm 2023, nhằm vận động người dân phát huy các giá trị truyền thống tốt đẹp của các dân tộc mình; xóa bỏ các hủ tục, có hại về hôn nhân và gia đình; tạo sự chuyển biến căn bản về nhận thức trong xã hội, về ý thức chấp hành pháp luật.

“Các giải pháp giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống gồm tuyên truyền nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi; phát huy vai trò của phụ nữ trong gia đình và ngoài xã hội; bảo vệ, chăm sóc phụ nữ và trẻ em nhằm thực hiện mục tiêu bình đẳng giới; phòng ngừa, phát hiện, ngăn chặn, xử lý kịp thời các hành vi xâm hại, tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống, bảo vệ phụ nữ và trẻ em; nhóm đối tượng được quan tâm, hỗ trợ là phụ nữ và trẻ em gái vùng đặc biệt khó khăn; vùng đồng bào DTTS; nạn nhân bị mua bán, bị bạo lực gia đình, bị xâm hại tình dục, di cư lao động không an toàn, người khuyết tật...”, bà Thủy chia sẻ thêm.