Sẽ chỉnh lại màu sơn

Trong những ngày gần đây, công trình trùng tu Chùa Cầu (La Viễn Kiều) ở TP. Hội An đã hoàn thiện, những tấm tôn bao quanh sử dụng cho việc triển khai thi công cũng đã được tháo dỡ. Nhiều du khách trong và ngoài nước đã bắt đầu check-in Chùa Cầu sau những ngày tháng mong đợi.

Cũng từ đây, dư luận xuất phát hai luồng ý kiến trái chiều khi tham quan Chùa Cầu: Một số người cho rằng Chùa Cầu sau khi trùng tu quá lạ lẫm, không quen mắt như trước đó. Một số khác cho rằng, việc trùng tu, khôi phục lại Chùa Cầu đã cũ mục, dễ hư hỏng là nỗ lực rất lớn của các đơn vị chức năng và cả những chuyên gia.

Theo một số du khách, một số chi tiết như hoa văn trên đỉnh ngói, màu hoa văn, ngói mới, màu sơn tường… tạo cảm giác khập khiễng, không ăn nhằm với kiến trúc trước đây đã quen nhìn. Hơn nữa, mái ngói được thay bằng chất liệu mới, nhìn quá… hiện đại, làm mất đi vẻ cổ kính của di tích Chùa Cầu.

“Cuối tuần chúng tôi ra Hội An tham quan, nhìn ở xa, Chùa Cầu quá mới, như một công trình hiện đại, không như trước. Màu sơn quá sáng, màu ngói cũng khác, chúng tôi thấy lạ lẫm quá” anh Mai Đại Chí (ngụ TP. Tam Kỳ, Quảng Nam) cho biết.

Trong khi đó, ông Nguyễn Quang Trung (ngụ ở khối phố Ang Bàn, TP. Hội An), cho rằng việc Chùa Cầu được trùng tu sẽ giúp giữ cho di tích này được lâu hơn, đáp ứng tốt cho nhu cầu du khách tham quan. Việc trùng tu giữ nguyên bản sắc của Chùa Cầu cũ, chỉ là nhìn hơi mới, sáng hơn. Theo thời gian, người dân quen mắt, thì thấy bình thường. Nhìn chung, Chùa Cầu vẫn giữ được kết cấu như cũ, không có gì thay đổi.

Ông Nguyễn Văn Sơn, Chủ tịch UBND TP. Hội An, cho biết: Phía UBND Thành phố đã lắng nghe, tiếp nhận nhiều ý kiến khác nhau từ phía người dân cũng như du khách sau quá trình trùng tu Chùa Cầu. 

Cũng theo ông Sơn, màu sắc của tất cả cấu kiện gỗ, bao gồm cả những chi tiết chạm khắc trang trí, hoành phi, liễn đối, không sơn vẽ gì thêm, giữ nguyên màu; cấu kiện thay mới hoặc thành phần gia cố cũng chỉ quét phủ chất bảo quản không màu. Tương tự phần thân mố, trụ cầu cũng hoàn toàn giữ nguyên không can thiệp về màu sắc. Riêng đối với phần tường và chi tiết trang trí trên mái gần như đã phai màu hoàn toàn, trong khi cấu trúc vật liệu của chúng đều được làm từ gạch ngói, vữa vôi phần lớn đã bị mục mủn, mất liên kết nên đã được thay thế hoặc gia cố chắp vá để tận dụng...

Tuy nhiên, màu sơn tường hiện nay hơi đậm, gây cảm giác khác lạ với hình ảnh rêu phong, cũ kỹ trước đây, chính quyền đã bàn với các ngành chức năng liên quan để cho sơn lại cho phù hợp, sát với màu của Chùa Cầu trước kia hơn.

“Không có công trình nào đại trùng tu mà không có sự thay đổi ít nhiều, quan trọng là yếu tố gốc phải giữ được và đảm bảo công trình có tính vững bền. Tức là, một mặt phải bảo đảm tính nguyên gốc của nó, tất cả những phần kiến trúc còn có thể sử dụng được như gỗ, sàn, lan can… nếu đảm bảo thì giữ lại. Mặt khác, những cấu kiện đã mục rỗng, hư hỏng nặng thì phải thay thế để đảm bảo tính vững chắc”, ông Sơn nói.

Giữ tối đa kiến trúc gốc

Cũng theo lãnh đạo UBND TP. Hội An, di tích Chùa Cầu đã trải qua 400 năm tồn tại, mặc dù được các thế hệ cư dân Hội An trân trọng, gìn giữ cẩn thận nhưng dưới tác động khắc nghiệt của điều kiện tự nhiên và thời gian, di tích vẫn không tránh khỏi những hư hại. Tính đến nay, di tích này đã trải qua 7 lần trùng tu, mới nhất là vào năm 1986.

Tuy nhiên, trước sự xuống cấp ngày càng nghiêm trọng, năm 2016, Hội An tổ chức Hội thảo quốc tế về trùng tu Chùa Cầu được tổ chức quy mô với sự tham dự của nhiều nhà khoa học, chuyên gia hàng đầu về tu bổ di tích kiến trúc gỗ trong nước và Nhật Bản. 

Hội thảo đi đến thống nhất Chùa Cầu cần thiết và cấp thiết phải được xây dựng một dự án trùng tu tổng thể, căn cơ vì mục tiêu gìn giữ nguyên vẹn và lâu dài giá trị di tích. Sau thời gian chuẩn bị, cuối tháng 12/2022, Chùa Cầu được khởi công tu bổ.

“Việc tu bổ Chùa Cầu được thực hiện trên tinh thần như một cuộc “giải phẫu - chữa bệnh” nên mọi hoạt động đều cẩn trọng, tỉ mỉ, bài bản, khoa học từ khâu chuẩn bị dự án đến các giải pháp tổ chức và kỹ thuật thi công tu bổ di tích. Nhất là việc tiếp tục thu thập, nghiên cứu thông tin, tư liệu; thám sát địa tầng, phân tích dấu vết kiến trúc qua các thời kỳ; tham vấn chuyên gia, nhà nghiên cứu, nghệ nhân đối với những vấn đề phát hiện mới, vướng mắc nảy sinh;… luôn được chú trọng thực hiện thường xuyên, liên tục trong suốt quá trình thi công tu bổ”,  ông Sơn cho biết.

“Sau hơn 19 tháng triển khai thi công tu bổ, cuối tháng 7/2024, công tác tu bổ Chùa Cầu đã hoàn thành một cách bài bản, khoa học, vừa giữ gìn được yếu tố nguyên gốc, vừa đảm bảo ổn định được kết cấu lâu dài cho di tích, đáp ứng sự mong mỏi của Nhân dân và những người yêu mến và trân quý công trình kiến trúc có giá trị đặc biệt này”, ông Sơn nói thêm.