Nguy cơ “gãy gánh giữa đường”

Ngày 9/10/2019, UBND tỉnh Quảng Bình đã có Quyết định số 3838/QĐ-UBND về việc phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng công trình Bố trí sắp xếp dân cư vùng ảnh hưởng thiên tai huyện Lệ Thủy. Công trình do UBND huyện Lệ Thủy làm chủ đầu tư có tổng mức đầu tư dự án là 80 tỷ đồng. 

Dự án được phân thành 2 kỳ đầu tư, trong đó, giai đoạn I được đầu tư 65 tỷ đồng. Dự án được chia thành 2 địa điểm và thực hiện là tại 2 xã Ngân Thủy và Kim Thủy, với mục tiêu di dời 130 hộ đồng bào DTTS ở 2 xã sinh sống trong vùng nguy cơ thiên tai đến nơi ở an toàn.

Theo quyết định phê duyệt dự án, tại Khu tái định cư bản Đá Còi-Khe Sung, xã Ngân Thủy được thiết kế gồm: Xây dựng hệ thống cơ sở hạ tầng khu vực tái định cư với diện tích 507.180 m2 bao gồm các hạng mục: San lấp mặt bằng, hệ thống cấp nước sinh hoạt, hệ thống tiêu thoát nước, hệ thống điện – thông tin liên lạc, hệ thống đường giao thông; xây dựng 1 trường mầm non, 1 trường tiểu học, 1 nhà văn hóa thôn, 1 trạm xá để đảm bảo phục vụ được cuộc sống, sinh hoạt, học tập của hơn 60 hộ đồng bào DTTS di dời từ các vùng ảnh hưởng thiên tai, lũ quét, ngập lụt của xóm Hang Còi, bản Đá Còi, bản Khe Sum và các điểm dân cư khác trong xã; xây dựng hạ tầng sản xuất bền vững để người dân định canh nơi định cư mới. 

Trong đó, quy mô đầu tư giai đoạn 1 sẽ thực hiện các hạng mục như: San đắp mặt bằng khu đất ở và các công trình công cộng với tổng diện tích 6,019ha. Đường giao thông: Xây dựng tuyến đường bao xung quanh khu tái định cư, tổng chiều dài 1.466,23m. Xây dựng hệ thống đường giao thông nội vùng nối các khu chức năng trong nội bộ khu tái định cư, tổng chiều dài các tuyến 2,029,93m. 

Công trình trên tuyến gồm xây dựng 1 cầu thiết kế vĩnh cửu bằng bê tông cốt thép. Bố trí hệ thống thoát nước, xây dựng các giếng khoan phục vụ cấp nước sinh hoạt cho các hộ gia đình. Xây dựng đường dây trung thế 22kV và trạm biến áp phục vụ cấp điện. Xây dựng 1 Trường Mầm non.

Tuy nhiên, đến nay tại Khu tái định cư bản Đá Còi - Khe Sung, xã Ngân Thủy chỉ mới hoàn thiện mặt bằng, đường giao thông. Phần còn lại như, trường mầm non, hệ thống cấp nước sinh hoạt chưa được triển khai xây dựng.

Trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Ngô Văn Ninh,Trưởng Ban quản lý Dự án đầu tư xây dựng và Phát triển triển quỹ đất huyện Lệ Thủy cho biết: “Đến nay dự án này đã đầu tư và giải ngân được khoảng 19 tỷ đồng. Hiện nay, còn thiếu phần cấp nước, nhà văn hóa, trường mầm non với kinh phí khoảng 7 tỷ đồng”. Ông Ninh cũng cho biết thêm, do không có kinh phí nên những hạng mục còn thiếu chưa thể triển khai xây dựng.

Người dân tiếp tục trông ngóng...

Khi triển khai dự án, ở xã Ngân Thủy đã có 61 hộ đăng ký ra khu tái định cư. Nhưng sau gần 5 năm triển khai dự án, Tuy nhiên cho đến nay, do hạng mục cấp nước sinh hoạt chưa được thi công nên các hộ đồng bào DTTS ở Ngân Thủy, vẫn ngày đêm trông chờ dự án hoàn thành để chuyển đến nơi ở an toàn. Trong khi đó, giai đoạn II của dự án chưa biết đến bao giờ mới thực hiện.

Ông Hồ Ngọc Thọ, Bí thư Chi bộ bản Khe Sung, xã Ngân Thủy cho biết: Bản có 44 hộ Bru Vân Kiều sinh sống. Khi họp dân để triển khai dự án tái định cư, trong đó có nhiều hộ đăng ký di dời về nơi ở mới an toàn hơn. Thế nhưng cho đến nay, dự án chưa hoàn thiện nên dân chưa thể chuyển ra nơi ở mới”. 

Cùng với nhiều hạng mục chưa được triển khai xây dựng, tại khu tái định cư nói trên đã có nhiều hạng mục có biểu hiện xuống cấp. Cụ thể, nhiều đoạn trong hệ thống đường giao thông nội khu bị xói mòn, cột điện xiêu vẹo.... Nếu không khẩn trương hoàn thiện sẽ gây lãng phí nguồn vốn đầu tư.

 Mặt khác, đồng bào DTTS thuộc diện di dời cũng đang phải đối mặt với nguy cơ thiệt hại do thiên tai gây ra. Mục tiêu ban đầu, là dưa 60 hộ dân ra nơi ở mới an toàn không đạt được như mong đợi. Thiết nghĩ các cơ quan chức năng ở tỉnh Quảng Bình cần sớm có giải pháp phù hợp.

Đáng nói hơn, đối với khu tái định cư bản Mít - Ho Rum tại xã Kim Thủy, trải qua 5 năm triển khai dự án, đến nay còn chưa xác định được vị trí xây dựng. Theo đó, 70 hộ đồng bào DTTS ở xã Kim thủy vẫn chưa thấy hình hài nơi ở mới của mình

Chia sẻ với phóng viên, ông Hoàng Văn Lình, Chủ tịch UBND xã Kim Thủy, cho biết: “Đến nay dự án Khu tái định cư bản Mít - Ho Rum chưa được triển khai. Thời điểm năm 2020 triển khai, thì địa điểm xây dựng dự án còn một số vướng, với lại thiếu vốn nên đến nay dự vẫn chưa tìm được vị trí mới. Sắp tới, địa phương sẽ đề xuất để tìm vị trí mới nhưng không biết đến bao giờ mới triển khai, vì cũng không có nguồn vốn”.

Theo tìm hiểu của phóng viên, vị trí trước đây chọn để thực hiện dự án tại xã Kim Thủy, nay đã được quy hoạch vào rừng phòng hộ nên không thể chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Liên quan đến dự án ổn cư, nhưng đến nay vẫn các hộ đồng bào DTTS vẫn chưa ổn định, trao đổi với phóng viên Báo Dân tộc và Phát triển, ông Đặng Đại Tình, Chủ tịch UBND huyện Lệ Thủy cho biết: “Hiện dự án này chưa có kế hoạch triển khai xây dựng giai đoạn II. Tuy nhiên, huyện sẽ sớm trình các cấp có thẩm quyền để xin cấp nguồn tiếp tục thực hiện dự án”.

Dự án Bố trí sắp xếp khu dân cư vùng ảnh hưởng thiên tai huyện Lệ Thủy, đã được UBND tỉnh Quảng Bình quyết định phê duyệt có ý nghĩa an sinh rất lớn. Trước thực tế sau gần 5 năm triển khai, dự án đứng trước nguy cơ “đứt gánh giữa đường”, thiết nghĩ, các cơ quan chức năng ở huyện Lệ Thủy và tỉnh Quảng Bình cần có giải pháp sớm tiếp tục dự án để tránh lãng phí nguồn vốn đã đầu tư, đáp ứng mong mỏi chính đáng của các hộ đồng bào DTTS thuộc diện di dời là sớm được về nơi ở mới an toàn, ổn định.