Hơn 5 tháng trước, gia đình chị Lý Thị Lan (sinh năm 1988, thôn 2, xã Đắk Som, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông) đã gả chồng cho cô con gái lớn là Lý Thị Dung khi em này vừa tròn 15 tuổi.

Trong thời gian là học sinh của Trường THCS Đắk Nang, Dung quen biết với một thanh niên người Mông khác, sinh sống cách đó hơn 100 km. Sau khi tìm hiểu, nữ sinh này đã quyết định nghỉ học để lập gia đình dù các thầy cô giáo đã can ngăn.

Chị Lan cho biết, do dịch bệnh Covid-19, gia đình chị không tổ chức đám cưới mà chỉ làm lễ nhỏ. Sau khi lấy chồng tháng 11/2021, em Lý Thị Lan đã bỏ học và theo chồng về xã Đắk Ngo, huyện Tuy Đức sinh sống.

"Con bé đang học lớp 9 thì nghỉ học, lấy chồng. Vợ chồng tôi có ngăn cản nhưng không được. Do dịch bệnh và khoảng cách hai nhà xa nhau nên chúng tôi cũng chưa sang bên nhà chồng. Chúng tôi chỉ gọi điện để hỏi thăm cuộc sống của con gái bên đó như thế nào thôi", chị Lan bập bẹ nói bằng tiếng Kinh và cho biết mình chuẩn bị lên chức bà ngoại.

Năm học 2021-2022, để phòng chống dịch Covid-19, trong một thời gian dài, Trường THCS Đắk Nang, xã Đắk Som phải tổ chức dạy học trực tuyến. Trong thời gian này, trường có tới 6 học sinh bỏ học giữa chừng để lập gia đình. Trước đó, công tác tuyên truyền, vận động phụ huynh cho con đi học, vận động học sinh không bỏ học giữa chừng được các thầy, cô giáo trong trường thực hiện thường xuyên bằng nhiều giải pháp nhưng không hiệu quả.

Thầy giáo Võ Tùng Lâm, Hiệu trưởng Trường THCS Đắk Nang cho biết thêm, từ đầu năm học đến nay, đặc biệt là sau Tết Nguyên đán, đã có 50 học sinh của trường nghỉ học (tăng 30% so với năm học trước, chủ yếu là học sinh lớp 6 và lớp 7).

Ngoài lý do các em nghỉ học để phụ giúp việc nhà cho bố mẹ thì một số em đã lập gia đình. Chỉ có trường hợp học sinh nam sau khi kết hôn vẫn đi học tiếp, riêng học sinh nữ thì nghỉ học luôn.

Tương tự, tại Trường THCS Quảng Hòa (xã Quảng Hòa, huyện Đắk Glong), nhiều học sinh cũng đã nghỉ học để lập gia đình. Theo thống kê sơ bộ, trường này đã có hơn 40 em bỏ học, dự báo con số này sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới.

Lãnh đạo nhà trường cho biết, chuyện dựng vợ gả chồng sớm là tập tục lạc hậu của người Mông. Trách nhiệm làm cha, làm mẹ sớm đặt lên vai những đôi vợ chồng trẻ đã khiến các em phải đối mặt với nhiều khó khăn trong cuộc sống. Đông con, nghèo đói, thất học, vòng luẩn quẩn ấy cứ đeo bám dai dẳng và đè nặng lên tình hình phát triển kinh tế- xã hội địa phương.

Trước tình trạng học sinh nghỉ học, lập gia đình khi chưa đến tuổi, lãnh đạo Phòng GD-ĐT huyện Đắk Glong thông tin thêm, trên địa bàn huyện có 10 trường THCS thì đã hiện có hơn 200 em học sinh bỏ học, tập trung chủ yếu ở nhóm học sinh đồng bào dân tộc thiểu số, sinh sống ở vùng sâu vùng xa.

Ông Lê Đại Thành, Trưởng phòng GD-ĐT huyện Đắk Glong cho rằng, tất cả các trường THCS trên địa bàn đối mặt với tình trạng gia tăng tỷ lệ học sinh bỏ học.

Việc theo dõi, liên lạc nắm bắt thông tin tình hình học sinh bỏ học giữa nhà trường với phụ huynh và các em hết sức khó khăn. Đặc biệt, có những trường hợp giáo viên không thể liên lạc được với phụ huynh, học sinh thông qua điện thoại, tin nhắn được do thường xuyên vắng nhà đi làm ăn xa.

Hàng loạt giải pháp được ngành giáo dục và các trường đặt ra trong lúc này ngăn chặn trạng học sinh bỏ học. Đặc biệt, ngành giáo dục phối hợp chính quyền địa phương đẩy mạnh tuyên truyền đến học sinh và phụ huynh nâng cao ý thức chấp hành quy định pháp luật về luật hôn nhân và gia đình, không kết hợp chưa đủ tuổi, tạo điều kiện cho các em trở lại trường lớp học. Tuy nhiên, trường hợp học sinh nghỉ học, kết hôn sớm vẫn diễn ra nhiều năm nay, nhất là trong thời gian học online tại nhà.