Chúng tôi đã vượt qua con đường núi gập ghềnh và quanh co chừng 6 cây số từ trung tâm xã Lũng Cao, huyện Bá Thước đến thôn Cao Hoong, hỏi thăm đến nhà Trưởng thôn Hà Thị Tự, dân làng ai cũng sẵn lòng nhiệt tình dẫn đường; bởi bao năm qua, bà Tự luôn được bà con trong thôn dành sự tin tưởng và niềm yêu mến xem như người thân trong gia đình của họ.

Ngôi làng nhỏ được bao bọc bởi bốn bề là núi, nằm trong vùng lõi của Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Luông. Đây là một trong những thôn bản khó khăn nhất của huyện miền núi Bá Thước, chưa có điện lưới, cũng không có sóng điện thoại.

Bà Tự bảo, năm 2008, bà được dân làng tín nhiệm bầu làm trưởng thôn tham gia các khóa HĐND xã Lũng Cao từ giai đoạn 2011 - 2021. Năm 2019, bà được bầu làm Bí thư Chi bộ kiêm Trưởng thôn Cao Hoong.

Từ khi đảm nhận việc của thôn, khối lượng công việc tăng gấp đôi, gấp ba. Một tháng 30 ngày thì chủ yếu thời gian bà dành cho việc thôn, việc xóm. Nhiệm vụ không chỉ là phổ biến chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các phong trào hoạt động của địa phương đến với từng người dân, mà còn phải làm sao để người tin tưởng và ủng hộ thực hiện .

Ví như ở thôn Cao Hoong, nhiệm vụ bảo vệ rừng thuộc Khu bảo tồn thiên nhiên vô cùng quan trọng. Thật không dễ để người nào cũng hiểu và ủng hộ chủ trương bảo vệ rừng, không xâm lấn vi phạm. Tuy nhiên, từ sự tận tụy, gần gũi để tuyên truyền và dân vận  khéo của nữ trưởng thôn, các hộ dân dần ủng hộ và chấp hành việc bảo vệ rừng.

Thôn Cao Hoong có 23 hộ dân, đời sống các hộ còn nghèo, nên việc vận động bà con tham gia đóng góp xây dựng các công trình thiết yếu, là điều không thể. Thế nên, bà Tự đã linh hoạt vận động bà con góp đất, góp công, dành dụm số tiền khen thưởng bảo vệ rừng hàng năm của tập thể để dành xây dựng các công trình phục vụ đời sống.

Năm 2019, từ nguồn quỹ bảo vệ rừng được Nhà nước chi trả, thôn Cao Hoong đã thống nhất gom góp lại để xây dựng đập tràn Nặm Oong và tuyến mương dài 200m, phục vụ nước tưới cho 4,8 ha diện tích trồng lúa 2 vụ của người dân. Năm 2020, thôn đã vận động Nhân dân hiến đất vườn, hiến công lao động để đào đắp đất thành đường sân bóng dài 500m và hai tuyến đường nội đồng dài 310m... Những việc làm tưởng nhỏ, nhưng đang từng ngày góp sức xây dựng thôn Cao Hoong ngày một đổi thay, và người dân sung túc hơn.

“Trong mọi việc, cần phải đặt lợi ích chung của cộng đồng lên trên hết thì mới bền được. Và người dân cũng mới tin tưởng ủng hộ mình”, bà Tự bày tỏ.

Trong suốt 10 năm làm trưởng thôn, bà Tự tự hào và nhớ nhất chuyến đi Ấn Độ cách đây 6 năm. Thông qua một dự án của tổ chức Phi Chính phủ Pháp (GRET), thôn Cao Hoong là một trong những thôn của tỉnh Thanh Hóa được tài trợ các bộ thiết bị năng lượng mặt trời dùng để thắp sáng.

Dự án chọn 4 phụ nữ người dân tộc thiểu số từ các thôn, bản khó khăn trên địa bàn tỉnh để tham dự khóa học về năng lượng mặt trời, từ tháng 3 đến tháng 9/2015 tại Trường Barefoot ở Tilonia, Ấn Độ. Bà Tự là một trong số những người phụ nữ được lựa chọn gửi đi đào tạo.

Lần đầu tiên xa nhà, đặt chân đến một đất nước khác mà không biết ngoại ngữ, bà đã lo lắng và bỡ ngỡ. Nhưng với sự quyết tâm đem ánh sáng về cho bản làng, sau 6 tháng, được chỉ bảo tận tay, vừa học vừa làm, bà đã có thể lắp nối các mạch điện của đèn xách tay, vận hành bộ điều khiển sạc và máy kích điện, lắp ráp các bộ phận hoàn chỉnh.

Khi những bộ đèn năng lượng mặt trời được chuyển đến, bà Tự lắp đặt các bộ đèn cho các hộ dân thôn Cao Hoong và cả 2 thôn Kịt, Pốn. Ngày ấy, đèn nhà ai hỏng thì lại gọi bà Tự đến sửa. Đến bây giờ, bà con vẫn nhớ những việc làm của bà Tự đối với bà con.

“Hiện những bộ năng lượng đã hết hạn sử dụng nên phần lớn xuống cấp nhiều. Hôm nào trời nắng cũng chỉ đủ sáng cho gia đình ăn bữa cơm lúc chập choạng tối. Bà con nơi đây đang mong ước, một ngày gần đây thôn có điện lưới để đời sống văn minh hơn”, bà Tự chia sẻ nỗi lòng.

Những nỗ lực của trưởng thôn Hà Thị Tự được Đảng ủy, chính quyền, Nhân dân trong xã đánh giá cao. Ông Hà Văn Tuấn, Phó Chủ tịch UBND xã Lũng Cao khẳng định, bà Tự là một đảng viên, trưởng thôn rất đặc biệt ở địa phương. Những việc làm của bà 10 năm qua đã giúp thôn nghèo vươn lên, người dân cũng vơi bớt phần nào khó khăn...