Thời gian gần đây, giá xăng bán lẻ trong nước liên tục tăng cao và chưa có dấu hiệu hạ nhiệt. Gần nhất, hôm 21/6, mỗi lít xăng RON 95-III tăng lên mức cao nhất lịch sử, là 32.870 đồng.

Mỗi lít xăng đến tay người tiêu dùng được cấu thành từ giá CIF nhập khẩu xăng dầu thành phẩm, thuế tiêu thụ đặc biệt (10% với xăng RON95, xăng sinh học E5 RON92 là 8%), thuế nhập khẩu 10%, thuế giá trị gia tăng 10%, thuế bảo vệ môi trường 1.900 - 2.000 đồng (sau khi được giảm 50% từ 1/4 năm nay). Tức là ngoài giá nhập khẩu về cảng, ước tính tỷ trọng thuế trong cơ cấu tính giá xăng dầu khoảng 30%. Ngoài ra, còn các khoản lợi nhuận định mức, chi phí định mức, chi phí vận chuyển... khoảng 4 - 5%.

Tuy nhiên, trong cơ cấu tính thuế giá bán lẻ xăng dầu vẫn có hiện tượng tính thuế chồng thuế. Chẳng hạn, thuế VAT được đánh 10% trên giá bán ra, và cơ cấu giá bán đã gồm các loại thuế nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt, bảo vệ môi trường.

Thuế VAT = (giá CIF nhập khẩu + thuế nhập khẩu 10% + thuế tiêu thụ đặc biệt + thuế bảo vệ môi trường + chi phí định mức + lợi nhuận định mức) * 10%.

Tiếp đến, giá để tính thuế tiêu thụ đặc biệt là giá CIF và thuế nhập khẩu.

Vài kỳ điều hành gần đây, nhà chức trách đã ngừng trích 300 đồng một lít xăng vào Quỹ bình ổn xăng dầu, nên trong cơ cấu tính thuế VAT hiện không gồm số tiền này.

Theo tính toán, mỗi lít xăng hiện nay "gánh" khoảng 9.500 - 10.000 đồng các loại thuế nhập khẩu, tiêu thụ đặc biệt, giá trị gia tăng và bảo vệ môi trường, tương ứng tỷ trọng hơn 30%. Nếu cộng thêm các loại chi phí định mức kinh doanh xăng dầu, lợi nhuận định mức thì tỷ trọng thuế, các chi phí trong mỗi lít xăng loại này khoảng 35%.