Làng chài không rác

Đã gần hai năm nay, ngày nào ông Lê Văn Tám ở thôn Bá Hà 1 (phường Ninh Thủy, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa) cũng dành mấy tiếng để thu gom rác quanh khu vực nhà ở. Ông Tám chia sẻ: Ở đây hầu như nhà nào cũng rất ý thức trong việc giữ gìn cảnh quan môi trường sạch đẹp nên Thôn Bá Hà 1 được mệnh danh là “Làng chài không rác thải”.

Cả thôn Bá Hà 1 làm nghề ngư nghiệp, người dân xem biển như "người mẹ lớn" bao bọc và mang lại nhiều ân huệ với những vụ mùa bội thu tôm, cá. Vì vậy, nếu vô tình để một mẩu rác thải rơi xuống biển, người dân cũng áy náy không yên.

Nhìn những bãi cát nối tiếp nhau sạch đẹp trong nắng chiều, ngư dân Nguyễn Thành bộc bạch: Trước kia vẫn có người xả rác, chất thải ra biển. Rồi khi biển động hay có bão, sóng đánh vào bờ, nước dâng cao mang theo chất thải, rác thải trôi dạt về các thôn lân cận. Nguy cơ bệnh tật phát sinh khi biển ô nhiễm. Từ đó, người nọ nhắc người kia giữ cho biển sạch đẹp. Ai có nhiều thời gian thì dọn rác nhiều, ai có ít thì dọn ít, không phân bua, tị nạnh. Đó cũng là nét tính cách phóng khoáng, đặc trưng của những ngư dân làng chài ở Ninh Hòa.

Như thói quen tập rèn sức khỏe và trả ơn biển, chiều nào chị Nguyễn Thị Lệ cũng cần mẫn phân loại các chất thải và hướng dẫn con em trong làng bỏ rác vào những thùng nhựa, để lực lượng thu gom rác đến mang đi. Chị Lệ đúc rút kinh nghiệm: “Làm sạch biển cũng phải có kinh nghiệm. Dọn rác thải ở biển khác với rác thông thường vì có khi vùi trong cát, mình phải có cào, nĩa sắt xốc cát lên mới lấy ra được”. Có những mùa bão tố, mưa dầm, rác khắp nơi dạt về đen kín cả một dải dài. Vậy là người dân làng chài lại gọi nhau ra cật lực dọn dẹp, thu gom. Chẳng mấy chốc bãi biển lại sạch đẹp, dân làng ai cũng phấn khởi.

Để nhắc nhở nhau, ở con đường chính từ thôn Bá Hà 1 dẫn ra biển còn được dựng tấm biển lớn ghi rõ các quy định cấm đánh bắt hủy diệt, cấm xâm hại biển, cấm làm biển ô nhiễm.

Bảo vệ biển là bảo vệ cuộc sống của mình

Như mạch chảy tốt lành, phong trào thu gom rác, làm sạch bờ biển ở thôn Bá Hà 1 lan tỏa ra nhiều thôn khác của phường Ninh Thủy. Giờ đây, thôn Ngân Hà cũng trở thành “làng không rác”. Mỗi ngư dân như một công nhân nghiệp dư thu gom rác. Cùng với đó, nhiều Câu lạc bộ, tổ, đội tình nguyện thu gom rác cũng hình thành và hoạt động có hiệu quả.

AnhTrần Anh Tuấn, cán bộ Đoàn phường Ninh Thủy chia sẻ: Sau mỗi trận bão, những đợt nước dâng cao, rác dạt vào bờ như núi. Nếu để lực lượng môi trường đô thị thu gom thì không xuể. Địa phương liền kêu gọi tổng lực gồm: Đoàn viên, thanh niên, chiến sĩ biên phòng, lao động trong thôn… cùng ra làm sạch môi trường biển. Sau những đợt như vậy, Đoàn Thanh niên phường Ninh Thủy quyết định thành lập Câu lạc bộ “Thanh niên vì môi trường, chống rác thải nhựa”.

Hàng tuần, Câu lạc bộ đều tổng dọn vệ sinh ven biển, tuyên truyền, vận động các ngư dân bảo vệ biển như bảo vệ đời sống của mình. Phong trào lan tỏa, nhiều ngư dân cũng thành lập các nhóm vệ sinh làm sạch môi trường biển. Bà Hồ Thị Dưng (thôn Ngân Hà) vui mừng chia sẻ: “Ban đầu, Câu lạc bộ rất ít người nhưng rồi quân số cứ tăng dần lên. Giờ rất hùng hậu. Trong thôn, ngoài biển đều không có một cọng rác, người dân đều cảm nhận rõ đời sống thoải mái, sảng khoái hơn trước đây".

Ông Nguyễn Duy Hiệu, khách du lịch thường xuyên đến Ngân Hà chia sẻ: Thấy biển sạch đẹp, ngư dân mến khách nên mỗi lần đến đây, chúng tôi còn tổ chức cho các nhóm khách hòa mình cùng ngư dân trải nghiệm công tác dọn vệ sinh biển. Trong tương lai kết nối được các “Làng chài không bóng rác” với các Tuor du lịch sẽ kích thích thêm sự phát triển kinh tế cho địa phương.

Không chỉ các làng chài ở Ninh Hòa, nhiều nhóm khách du lịch người nước ngoài, các đội thanh niên từ nhiều trường học ở TP. Nha Trang cũng thường xuyên xuống biển gom rác tập kết về các điểm tập trung để công ty môi trường đô thị thu dọn.