Theo báo cáo của Thanh tra tỉnh Bình Định, trong năm 2017, toàn ngành đã tiến hành 18 cuộc thanh tra tại 32 đơn vị trên lĩnh vực quản lý, sử dụng đất đai. Qua đó, phát hiện 13 đơn vị có vi phạm với gần 1,5 triệu m2 các loại đất. Các đoàn thanh tra đã kiến nghị thu hồi về cho Nhà nước 2,51 tỷ đồng và 12.170m2 đất, xử lý khác 1.409.303m2 đất; kiến nghị kiểm điểm, xử lý hành chính 8 tập thể, 18 cá nhân.

Diện tích đất tại làng Kà Bưng, xã Canh Thuận (Vân Canh), trước đây là đất nông nghiệp nay đã trở thành rừng keo không đúng quy định của Nhà nước.

Điển hình như tiến hành thanh tra công tác quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông lâm trường quốc doanh tại Công ty TNHH Lâm nghiệp Hà Thanh, Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn và Tổng Công ty PISICO-Công ty cổ phần.

Qua đó, Thanh tra phát hiện Công ty TNHH Lâm nghiệp Hà Thanh và Công ty TNHH Lâm nghiệp Sông Kôn nhận bàn giao đất từ các lâm trường, nhưng chưa làm thủ tục cấp lại quyền sử dụng đất, quản lý chưa chặt chẽ để xảy ra tình trạng lấn chiếm kéo dài, chưa thực hiện việc kê khai và nộp tiền thuê đất, với tổng số tiền trên 1,7 tỷ đồng.

Vấn đề sử dụng đất rừng tại huyện Vân Canh cũng có nhiều bất cập. Cụ thể đối với việc giao đất sản xuất, khâu lập phương án và triển khai giao đất cho nhân dân tại xã Canh Hiển, huyện Vân Canh còn chậm, chưa có biện pháp xử lý kịp thời dẫn đến các hộ dân tự ý chuyển đổi đất sản xuất nông nghiệp sang trồng cây lâm nghiệp và trồng cây keo lai. Như tại làng Suối Đá, xã Canh Hiệp, người dân đã tự lấn chiếm hơn 50ha đất.

Trong năm 2017, chính quyền xã Canh Vinh, huyện Vân Canh cũng đã tự ý lập phương án, rồi tiến hành tổ chức đấu giá hợp đồng thuê đất sản xuất nông nghiệp đối với diện tích 10,4ha. Sau đó, xã đã giao đất cho 5 hộ trúng đấu giá. Sau khi trúng đấu giá, các hộ này chuyển toàn bộ 10,4ha đất nông nghiệp sang trồng cây keo. Việc làm này là không đúng với chủ trương giao đất của UBND tỉnh và huyện Vân Canh.

Bên cạnh những bất cập trong quản lý đất rừng, việc quản lý sử dụng các loại đất khác cũng có nhiều lỗ hổng. Tại TP. Quy Nhơn, Thanh tra tỉnh Bình Định cũng đã chỉ ra nhiều thiếu sót trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đấu giá trên địa bàn trong thời gian qua. Từ năm 2014 đến nay, chính quyền không thu tiền phạt nộp chậm của người sử dụng đất (với số tiền gần 554 triệu đồng)... Vì vậy, Ðoàn thanh tra đã kiến nghị kiểm điểm, xử lý trách nhiệm các tập thể, cá nhân có liên quan; kiến nghị xử lý, thu hồi về cho Nhà nước toàn bộ số tiền phạt nộp chậm.

Công tác quản lý đất nông nghiệp ở một số địa phương cũng còn nhiều sai sót. Tại huyện Phù Mỹ, Đoàn thanh tra đã làm việc với xã Mỹ Hiệp và phát hiện một số hồ sơ cải tạo đồng ruộng chưa đảm bảo thủ tục, việc dồn điền, đổi thửa thực hiện không đúng quy định. Ngoài ra, thanh tra cũng phát hiện một số đơn vị trong quá trình cải tạo đồng ruộng đã vận chuyển bán đất sét cho các cơ sở sản xuất gạch ngói không đúng quy định.

Ông Nguyễn Văn Thơm, Chánh Thanh tra tỉnh Bình Định cho hay: “Từ kết quả thanh tra cho thấy, các sai phạm chủ yếu là buông lỏng công tác quản lý đất đai. Từ thực trạng đó dẫn đến người dân tự ý lấn, chiếm đất. Bên cạnh đó, nhiều đơn vị vi phạm trong việc cấp, giao đất sai đối tượng. Cùng với đó nhiều tổ chức, cá nhân khi tiến hành khai thác tài nguyên-khoáng sản không đúng quy định, không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính theo quy định. Tình trạng chuyển nhượng, cho thuê đất sai đối tượng; sử dụng đất không đúng mục đích; bỏ hoang hóa; giải quyết hồ sơ về giao đất, chuyển mục đích sử dụng đất quá thời hạn theo quy định… cũng vẫn đang diễn ra”. Đây cũng là những vấn đề mà tỉnh Bình Định đã xem xét, rút kinh nghiệm trong việc quản lý đất tốt hơn.

THÀNH NHÂN