Chia sẻ với chúng tôi, nghệ nhân Nguyễn Thái Hùng cho biết, ông bén duyên với nhạc cụ dân tộc từ năm 1979, khi còn là thanh niên xung phong. Trong đơn vị có những đồng đội người Tây Nguyên biết chơi nhạc cụ rất hay.

“Nghe nhiều thành quen, tôi bị “nhiễm” lúc nào không hay. Đến khi về công tác ở Nông trường thuốc lá Sông Kôn ở Vĩnh Thạnh, tiếp xúc nhiều với bà con Ba Na Kriêm, tôi thấy văn hoá truyền thống của họ có nhiều cái hay và độc đáo. Cũng trong khoảng thời gian ấy tôi bắt đầu học chơi cồng chiêng, đàn đá, sáo… Cứ như thế, tình yêu với nhạc cụ lớn dần theo năm tháng”, ông trải lòng.

Nghệ nhân Nguyễn Thái Hùng cho biết, hiện ông có thể sử dụng thành thạo hàng chục loại nhạc cụ truyền thống của người Ba Na Kriêm; cũng như một số dân tộc Tây Nguyên khác. Nhưng thế mạnh của ông là thổi sáo.

Theo ông Hùng, sáo la (thổi ngang) và sáo ta lía (thổi dọc) của người Ba Na Kriêm có âm thanh rất đặc biệt. Với thanh âm bay bổng của tiếng sáo, nếu nghe trong một không gian tĩnh lặng giữa núi rừng, sẽ thấy như cả một không gian văn hóa được mở ra, rất đỗi bình yên và gần gũi.

“Với tôi, âm thanh của đàn T'rưng, sáo la, sáo ta lía, đàn Pơ lơn khơn hay những tiếng trống, tiếng chiêng… không chỉ là âm nhạc, đó còn là tiếng lòng của núi rừng, là nét văn hóa hồn cốt cần được gìn giữ” Nghệ nhân Nguyễn Thái Hùng bày tỏ.

Tôi rất vui vì góp phần quảng bá nhạc cụ dân tộc đồng bào Ba Na Kriêm đến với công chúng. Ban nhạc chúng tôi hoạt động cũng sẽ khuyến khích được nhiều người trẻ ngày càng yêu thích, hiểu hơn giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc, làm “sống lại” âm nhạc của đồng bào Ba Na Kriêm trên đất Vĩnh Thạnh”.

Nghệ nhân Nguyễn Thái Hùng

Không chỉ dừng lại ở việc biểu diễn, người nghệ nhân này còn tự mày mò chế tác nhạc cụ dân tộc từ tre, gỗ, đá… Dựa trên các loại nhạc cụ của đồng bào Ba Na Kriêm, ông đã chế tác thành các loại nhạc cụ để làm sao chơi được nhiều cung bậc, có đủ những cung trưởng, thứ, nốt thăng, giáng.

“Như đàn kơ rông bút nguyên bản làm bằng ống tre nứa, tôi chế tác ra đàn kơ rông bút bằng ống nhựa, người chơi dùng hai miếng nhựa dẻo, hoặc xốp dẻo để đánh, tạo ra tiếng bass đệm cho dàn nhạc khi hòa tấu. Tùy theo thể loại nhạc, khi biểu diễn có thể bổ sung đàn mandolin và guitar thùng vào dàn nhạc hòa tấu với các loại nhạc cụ dân tộc cho giai điệu hay hơn”, ông Hùng chia sẻ.

Để lan tỏa bản sắc văn hóa của đồng bào, Nghệ nhân Nguyễn Thái Hùng đã mở lớp truyền dạy cho nhiều thanh niên địa phương có niềm đam mê về nhạc cụ dân tộc; đồng thời thành lập một ban nhạc dân tộc gồm 10 thành viên, đủ lứa tuổi, biểu diễn phục vụ các sự kiện văn hóa, du lịch do địa phương tổ chức.

Bé Nguyễn Đức Khánh, học sinh lớp 2, Trường Tiểu học thị trấn Vĩnh Thạnh, thành viên nhí của câu lạc bộ thổ lộ: “Con được ông ngoại (nghệ nhân Nguyễn Thái Hùng) dạy đánh trống từ năm học lớp 1 và theo ông đi biểu diễn trong nhiều sự kiện ở địa phương. Con rất vui và sẽ cố gắng học thêm các loại nhạc cụ khác nữa để biểu diễn”.

Tại Ngày hội hoa đào và Ngày hội thưởng ngoạn hoa trang suối Tà Má do UBND huyện Vĩnh Thạnh tổ chức vào tháng 3/2025, ban nhạc của ông Hùng đã biểu diễn các bản nhạc nổi tiếng như: Tiếng đàn Ta Lư, Xuân chiến khu, Cô gái vót chông, Bác đang cùng chúng cháu hành quân… Trên nền nhạc cụ dân tộc, kết hợp cùng vũ điệu xoang và trang phục truyền thống, thu hút đông đảo du khách, bởi chất âm thanh mộc mạc, vang vọng núi rừng.

Nói về sự đóng góp của nghệ nhân Nguyễn Thái Hùng, ông Lê Văn Vinh, Trưởng Phòng Văn hóa, Khoa học và Thông tin huyện Vĩnh Thạnh (thời điểm chưa sáp nhập) nhận xét: Nghệ nhân Nguyễn Thái Hùng không chỉ là một người thầy truyền dạy âm nhạc, mà còn là người góp phần gìn giữ, bảo tồn văn hóa của người Ba Na. Ban nhạc của ông Hùng làm cho người trẻ càng yêu thích, hiểu hơn giá trị văn hóa truyền thống dân tộc của đồng bào Ba Na trên vùng đất Vĩnh Thạnh.