Chị Bàn Mùi Khe chăm sóc vườn cà phê.

Buôn Đại Thành, xã Ea M’Droh có gần 100% đồng bào sinh sống DTTS chủ yếu đồng bào dân tộc Dao di cư từ các tỉnh Lạng Sơn, Cao Bằng, Quảng Ninh vào. Vì vậy, đời sống gặp nhiều khó khăn, trình độ văn hóa và nhận thức xã hội còn hạn chế.

Năm 1997, Bàn Mùi Khe theo bố mẹ từ Cao Bằng vào Đăk Lăk lập nghiệp. Là con đầu trong gia đình bố mẹ làm nông, đất đai rộng nhưng người làm không có nên năm 13 tuổi, bố mẹ buộc chị phải bắt rể để có người làm. Nhưng vì không thích người đàn ông này nên năm lần bảy lượt, Khe bỏ đi làm thuê cho bà con đồng hương ở xã lân cận. Sau nhiều lần đấu tranh, 16 tuổi chị Khe chính thức bỏ chồng.

Dù phải mang theo bao tai tiếng từ những lời bàn tán của một số người trong buôn, chị Khe không hề trách họ, chị cố gắng làm tất cả mọi việc giỏi giang hơn. Năm 22 tuổi chị bắt chồng lần hai và sống hạnh phúc. Mặc dù chỉ học hết lớp 6, nhưng chị Khe lại là người có trình độ cao nhất buôn nên mới 23 tuổi, chị đã được chính quyền, các tổ chức đoàn thể và người dân trong buôn tín nhiệm giới thiệu tham gia công tác xã hội ở nhiều cương vị, từ cộng tác viên dân số, y tế thôn buôn, bảo vệ chăm sóc sức khỏe trẻ em, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ kiêm Tổ trưởng tổ vay vốn, đại biểu hội đồng nhân dân xã, Trưởng Ban công tác mặt trận buôn và Người có uy tín trong vùng DTTS.

“Từ khi tham gia công tác xã hội, em được đi tham gia nhiều lớp tập huấn, học hỏi kỹ năng điều hành, tuyên truyền, nói chuyện trước đám đông, khai thác thông tin trong nhân dân. Để có thêm kiến thức, hiểu biết, dù bận việc đến mấy, em cũng sắp xếp thời gian không bỏ một buổi tập huấn nào”, chị Khe chia sẻ.

Không chỉ làm tốt chức trách của một cán bộ buôn, chị Khe còn là người đi đầu trong phát triển kinh tế. Năm 2013, chị Khe là người đầu tiên chuyển đổi 2ha đất trồng bắp, mì sang trồng cà phê. Vừa làm vừa rút kinh nghiệm, vài năm sau, gia đình chị đã có thu nhập ổn định, người dân trong buôn thấy chị làm được nên cũng tìm đến học hỏi, chị Khe tận tình chia sẻ nên chỉ trong thời gian ngắn, từ một buôn không có cây công nghiệp, nhờ chị cả buôn đã có cả trăm héc ta cà phê. Đời sống kinh tế của bà con dân tộc Dao trong buôn cải thiện rõ rệt.

Có duyên trong công tác hòa giải, năm 2014, chị Khe được người dân bầu chọn là Người có uy tín và cũng là Người có uy tín trẻ tuổi nhất vùng. Trong tổ hòa giải chỉ có chị Khe là nữ lại trẻ tuổi nhất, công việc toàn phải đi đêm, nên không ít lần chị Khe phải để con ngủ ở nhà một mình, nhờ chồng đưa đi.

“Có những vụ việc giải quyết mãi không xong đêm nằm không ngủ được vì thấy day dứt, phải tìm hiểu thật kỹ sự việc để đưa ra giải pháp phù hợp rất mất thời gian. Mỗi lần trong buôn có chuyện phải hòa giải, phải tìm hiểu vụ việc và suy nghĩ nhiều phương án để cuộc hòa giải thành công”, Bàn Mùi Khe tâm sự.

Năm 2016, tình trạng tảo hôn ở xã Ea M’droh đứng đầu toàn huyện, nhưng đầu năm 2017 đến nay, xã đẩy mạnh tuyên truyền, kiểm tra gắt gao việc đăng ký kết hôn, xử lý, lập biên bản những cặp đôi chuẩn bị cưới chưa đủ tuổi. Bản thân bám sát cuộc sống của bà con nên mỗi khi trong buôn chuẩn bị có đám cưới tảo hôn, chị Khe báo chính quyền can thiệp kịp thời.

“Mấy năm nay, buôn Đại Thành giảm hẳn tình trạng tảo hôn, người lớn không còn ép cưới, bọn trẻ bây giờ ham học rồi không còn muốn lấy chồng sớm nữa, người sinh con thứ 3 gần như không còn nữa”, Bàn Mùi Khe cho biết.

Được biết, vào các buổi tối chị còn dành thời gian đứng lớp xóa mù dạy chị em phụ nữ trong buôn học chữ. Với những nỗ lực, đóng góp chị Bàn Mùi Khe nhận được rất nhiều bằng khen, giấy khen, kỷ niệm chương từ cấp cơ sở đến Trung ương trao tặng.

LÊ HƯỜNG