Câu chuyện cũ, cách dựng mới

Tác giả kịch bản là NSƯT Đặng Lợi (1927 – 2007) là một trong những người đặt nền móng xây dựng Nhà hát Múa rối Việt Nam, đồng thời cũng là người đặt nền tảng cho phong cách viết kịch bản múa rối lãng mạn. Đích thân NSƯT Đặng Lợi dàn dựng cho Nhà hát Múa rối Việt Nam năm 1962. Sau 60 năm, kịch bản lại được đạo diễn – NSND Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Nhà hát dàn dựng, tiếp tục mang tới cho khán giả những trải nghiệm thú vị, độc đáo với một hình thức thể nghiệm mới cho sân khấu múa rối cạn.

Giám đốc Nhà hát Múa rối Việt Nam, NSND Nguyễn Tiến Dũng chia sẻ lý do đầu tiên mà Nhà hát dàn dựng lại kịch bản của cố tác giả, NSƯT Đặng Lợi: “NSƯT Đặng Lợi là một trong 7 người có công lao đóng góp những viên gạch đầu tiên thành lập ngành múa rối Việt Nam năm 1956. Vở kịch rối do ông viết và dàn dựng là một trong những vở hay trong kịch mục của Nhà hát. Sau 60 năm, thế hệ đạo diễn, nghệ sĩ chúng tôi đã dàn dựng lại kịch bản của ông nhằm tri ân tác giả, đồng thời cũng mong muốn thể hiện vở theo một tư duy sáng tạo mới mang tính thử nghiệm của những người làm nghệ thuật rối ngày hôm nay”.

Vượt qua khoảng cách thời gian, vở rối Bản tình ca trên núi cao đã thực sự làm lay động những vị khán giả đầu tiên trong buổi tổng duyệt bởi câu chuyện tình yêu của cặp đôi trai gái người dân tộc Nùng Phai - Gau Dự. Gau Dự, một cô gái đẹp như bông hoa rừng chớm nở, say mê tiếng khèn của chàng trai tài giỏi Nùng Phai. Tình yêu của Nùng Phai - Gau Dự cứ êm đềm ngọt ngào theo năm tháng, bỗng Hổ dữ hiện bóng khổng lồ dùng bàn tay phép thuật biến Gau Dự thành đồng loại của mình để chiếm được tình yêu của Gau Dự. Nùng Phai đau đớn tìm đến hang Hổ, bằng tiếng khèn và tình yêu chân thành xuất phát từ trái tim, chàng đã đưa Gau Dự trở lại làm người. Với cốt truyện mộc mạc lấy đề tài tình yêu đôi lứa, vở diễn đã nêu lên chủ đề: Chỉ có tình yêu trong sáng đích thực xuất phát từ trái tim của con người mới thực sự hạnh phúc và tồn tại bền lâu. 

Cốt truyện có phần đơn giản nhưng qua ngôn ngữ của nghệ thuật múa rối và cách tạo trò cũng như tâm huyết sáng tạo của ê kíp dàn dựng, vở rối Bản tình ca trên núi đã mang tới những trải nghiệm vô cùng thú vị và mới lạ, khác với những cách dựng truyền thống của các vở múa rối cạn thông thường. Chủ tịch Hội Sân khấu Hà Nội, NSND Nguyễn Hoàng Tuấn, thành viên Hội đồng nghệ thuật của Bộ VHTTDL chia sẻ: “Kịch bản rối Nùng Phai – Gau Dự đã được một số đơn vị nghệ thuật múa rối dàn dựng kể cả Nhà hát Múa rối Việt Nam nhưng lần này chúng tôi đã được xem một bản diễn mang hình thức khác hẳn. Sức hấp dẫn của vở diễn chính là ở những trò diễn, ngôn ngữ thể hiện riêng biệt. Không chỉ khán giả mà bản thân những người làm nghệ thuật múa rối cũng cảm thấy thú vị, có nhiều cái để xem và để học tập để tìm ra chìa khóa để phát triển nghệ thuật múa rối đương đại”.

Từ một vở rối kinh điển với hình thức đơn giản và chủ đạo là dùng thể loại rối que để biểu diễn thì nay, Bản tình ca trên núi đã mang tới một hình thức thể hiện sân khấu rối mang tính đương đại. Những xử lý vê tạo hình, trang phục, thiết kế sân khấu, âm nhạc... đều có những tìm tòi mới mẻ, hấp dẫn. Đồng thời khoe được nhiều thể loại rối của sân khấu múa rối. 

Được biết vở rối Bản tình ca trên núi cao của Nhà hát Múa rối Việt Nam sẽ tham gia Liên hoan Quốc tế sân khấu thử nghiệm lần thứ V vào cuối tháng 11 này. Chắc chắn, từ nay đến khi tham gia Liên hoan, Bản tình ca trên núi cao sẽ tiếp tục được ê kíp sáng tạo gia công để tìm ra những tìm tòi mới nâng cao hiệu quả cho tác phẩm. Với sự độc đáo của ngôn ngữ nghệ thuật rối cũng như một ê kíp sáng tạo tài năng và đầy tâm huyết, Bản tình ca trên núi cao đặt ra nhiều kì vọng sẽ là một tác phẩm đáng xem và đáng suy ngẫm tại Liên hoan Quốc tế sân khấu thử nghiệm 2022 đối với các đồng nghiệp trong nước và quốc tế.