Theo thống kê, trên địa bàn tỉnh Gia Lai có 156 cô đỡ thôn bản, hầu hết họ đã được đào tạo cơ bản về chuyên môn nghiệp vụ y tế và có trách nhiệm cao với công việc của mình. Đơn cử như chị Rmah H’Bem, ở buôn Plei Kte Lớn A, xã Phú Thiện có gần 20 năm làm cô đỡ thôn bản. Chị được người dân trong xã tín nhiệm bởi không chỉ có chuyên môn tốt, giàu kinh nghiệm mà còn rất tận tụy với công việc, sẵn sàng làm việc thiện nguyện vì sức khỏe cộng đồng.

Chị H’Bem chia sẻ: Trước đây, tỷ lệ phụ nữ DTTS mang thai sinh đẻ tại nhà còn cao, một phần do khó khăn, một phần do thói quen từ xa xưa. Tôi đã hỗ trợ thăm khám thai cho hàng nghìn thai phụ, đỡ đẻ cho hàng trăm sản phụ sinh con tại nhà. Cứ có điện thoại nhờ hỗ trợ là tôi lên đường, không ngại đường sá xa xôi hay thời tiết khắc nghiệt.

Không chỉ làm tốt công việc của mình, chị H’Bem thường xuyên tuyên truyền, phổ biến kinh nghiệm chăm sóc sức khỏe trước, trong và sau sinh, cách chăm sóc trẻ sơ sinh, đồng thời động viên chị em chọn sinh con tại cơ sở y tế để đảm bảo an toàn. Qua tuyên truyền, phần lớn các chị đã lựa chọn sinh con tại cơ sở y tế.

Còn chị H’Nhach, ở làng Ar Quat, xã Lơ Pang, dù mới ngoài 30 tuổi nhưng đã có kinh nghiệm hơn 10 năm làm cô đỡ thôn bản. Nhiệt tình, chịu khó nên chị được người dân trong vùng quý mến, tin tưởng.

Chị H’Nhach cho biết: Tôi làm cô đỡ thôn bản từ cuối năm 2013, đến nay đã đỡ đẻ cho hơn 200 thai phụ “mẹ tròn con vuông”, trong đó có một số ca khó. Không chỉ vậy, tôi còn chăm sóc sức khỏe cho các thai phụ trong thai kỳ, trợ giúp đưa hàng trăm thai phụ đến cơ sở y tế sinh đẻ.

Hay như bà Siu H’Jip, ở làng Chơ Ma, xã Ia Pa, từ năm 1992, bà được chọn tham gia lớp đào tạo cô đỡ thôn bản do Sở Y tế phối hợp với Bệnh viện Từ Dũ (TP. Hồ Chí Minh) tổ chức. Trở về làng, bà miệt mài với công việc này suốt 33 năm nay.

Hằng ngày, tranh thủ thời gian rảnh, bà Siu H’Jip lại rong ruổi trên chiếc xe máy đến tận từng nhà dân tuyên truyền, thăm khám và vận động các bà mẹ mang thai tới cơ sở y tế sinh con; hướng dẫn cách chăm sóc sức khỏe cho mẹ và bé. Chỉ cần nhận được điện thoại yêu cầu hỗ trợ từ người dân là bà lập tức lên đường.

Theo chia sẻ của bà Siu H’Jip, hiện nay, mức phụ cấp dành cho cô đỡ thôn bản còn thấp, nhưng vì sức khỏe của bà con, tôi vẫn gắn bó với công việc. Có chồng con và họ hàng động viên, tôi càng thêm quyết tâm. Chỉ mong mỗi đứa trẻ sinh ra đều được an toàn, khỏe mạnh.

Ở làng Kon Ma Har, xã Đak Sơmei, chị Djen gắn bó với vai trò cô đỡ thôn bản từ năm 2016. Hiện nay, chị vừa làm công tác vận động phụ nữ đến cơ sở y tế khám, chữa bệnh, vừa sẵn sàng làm cô đỡ khi người dân cần. 

“Mỗi năm, tôi làm cô đỡ cho vài chục ca sinh tại nhà, tất cả đều an toàn. Bên cạnh đó, tôi luôn nhắc nhở chị em chăm sóc sức khỏe trước, trong và sau sinh, khuyến khích họ sinh đẻ ở cơ sở y tế để đảm bảo an toàn cho cả mẹ lẫn con”, chị Djen chia sẻ.

Theo bác sĩ CKI Lê Thị Thanh Hương, Phó Trưởng khoa Sức khỏe sinh sản, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Gia Lai, do nhiều nguyên nhân mà tỷ lệ sinh con tại nhà tại địa bàn phía Tây tỉnh Gia Lai còn ở mức cao. Vì vậy, việc duy trì đội ngũ cô đỡ thôn bản là hết sức cần thiết. Cô đỡ thôn bản không chỉ đảm nhận nhiệm vụ vận động phụ nữ đến cơ sở y tế sinh con, mà còn trực tiếp khám thai, chăm sóc sau sinh, tư vấn dinh dưỡng, hỗ trợ việc sinh đẻ an toàn cho các bà mẹ không thể đến cơ sở y tế hoặc các trường hợp đẻ rơi... góp phần giảm thiểu tai biến sản khoa, tử vong mẹ và trẻ sơ sinh.

Trao đổi với báo chí, ông Lê Quang Hùng, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Gia Lai cho rằng: Cô đỡ thôn bản là những tuyên truyền viên giúp người dân xóa bỏ tập tục lạc hậu; tư vấn, giáo dục sức khỏe; kế hoạch hóa gia đình, vận động sản phụ đi khám thai và sinh con tại cơ sở y tế; phát hiện thai nghén có nguy cơ để chuyển tuyến kịp thời.

“Tỉnh đã kiến nghị Bộ Y tế nghiên cứu quy định về mạng lưới nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản theo hướng hợp nhất, đồng thời là cộng tác viên dân số và cộng tác viên bảo vệ, chăm sóc trẻ em; tham mưu Thủ tướng Chính phủ quy định mới về chế độ phụ cấp đối với nhân viên y tế thôn bản, cô đỡ thôn bản (thay thế Quyết định số 75/2009/QĐ-TTg ngày 11-5-2009 của Thủ tướng Chính phủ về việc quy định chế độ phụ cấp đối với nhân viên y tế thôn, bản). Bởi theo Quyết định số 75/2009/QĐ-TTg, mức phụ cấp hằng tháng bằng 0,5 và 0,3 mức lương cơ sở chưa thực sự đáp ứng để động viên, khuyến khích đội ngũ này hoạt động”, ông Hùng thông tin thêm.