Hơn 30 năm vào xã Ea Tam, huyện Krông Năng, tỉnh Đắk Lắk lập nghiệp, đồng bào các dân tộc phía Bắc vẫn giữ và phát huy những giá trị văn hóa cổ truyền độc đáo tạo, trong đó Lễ hội Văn hóa dân gian Việt Bắc hay còn gọi là Chợ tình là điểm nhấn ấn tượng.

Ngày rằm tháng Giêng (tức ngày 5/2/2023), chúng tôi đến Chợ tình Ea Tam hòa, vào dòng người đông đúc giữa trung tâm của Lễ hội. Tôi mê mẩn ngắm những nếp váy áo thổ cẩm xúng xính, vui với các trò chơi dân gian, thưởng thức các món ăn truyền thống, điệu xòe nhịp nhàng của người Thái, lời then, tiếng đàn tính của người Tày, Nùng…

Xã Ea Tam, huyện Krông Năng có hơn 2.600 hộ dân, hơn 11.000 nhân khẩu với 19 dân tộc cùng sinh sống. Trong đó, hơn 80% dân số là đồng bào DTTS, chủ yếu dân tộc Tày - Nùng ở phía Bắc. Nơi đây được ví là một “Việt Bắc thu nhỏ” trên Tây Nguyên. Lễ hội Văn hóa dân gian Việt Bắc được xã Ea Tâm tổ chức thường niên từ năm 2009 đến nay. Với những nét văn hóa độc đáo riêng biệt, Lễ hội đã thu hút rất đông du khách trong và ngoài huyện đến tham gia.

Lễ hội diễn ra trong 2 ngày, với nhiều hoạt động như các trò chơi, nấu cất rượu men lá, quay heo với lá mắc mật, làm bánh chưng, bánh dày… Tối 15 tháng Giêng - đêm chính của Lễ hội với những tiết mục văn hóa văn nghệ đặc sắc mang âm hưởng mùa Xuân Việt Bắc và những cuộc thi, trải nghiệm văn hóa của đồng bào các dân tộc phía Bắc.

Lễ hội là dịp nhiều nghi lễ truyền thống của đồng bào các dân tộc phía Bắc được tái hiện một cách chân thực và sinh động, như: Lễ cúng Thổ Công, nghi Lễ cầu mùa, Hội du Xuân - Cầu lộc, nhằm cầu cho mưa thuận gió hòa, mùa màng tươi tốt, bà con có một cuộc sống ấm no, đủ đầy.

Bên cạnh phần lễ, phần hội với nhiều phần thi sôi nổi, mang đậm bản sắc văn hóa của đồng bào các dân tộc phía Bắc. Những người con xa quê được dịp cùng nhau thể hiện tài nghệ, sự khéo léo qua việc chế biến những món ẩm thực dân dã, đậm đà hương vị quê hương, như: Nấu rượu men lá, làm bánh chưng, giã bánh dày, bánh khảo, làm xôi ngũ sắc, quay heo mắc mật… tất cả tạo nên một không khí rộn ràng, đậm chất của người miền núi phía Bắc.

Ở đây, điệu múa xòe của người Thái, những điệu hát then, hát lượn hòa vào tiếng đàn tính của người Tày, Nùng vang vọng giữa không gian bao la núi rừng Tây Nguyên. Lễ hội cũng là dịp để bà con có cơ hội trò chuyện, hỏi thăm sức khỏe, công việc, mùa màng sau một năm làm lụng vất vả và trai gái gặp gỡ tâm tình, hẹn ước, nên duyên vợ chồng.

Bà La Bế Thủy Trang - Phó Chủ tịch UBND xã Ea Tam cho biết: Từ khi tổ chức được Lễ hội, nhiều lớp trẻ bắt đầu học hát then, tập đàn tính, hình thành được đội văn nghệ dân gian của xã thường xuyên được huyện mời đi biểu diễn.

Ngoài ra, xã còn hình thành được 1 đội văn nghệ, đội nấu rượu, quay heo, làm bánh… để tham gia vào các dịp lễ hội. Sau nhiều năm tổ chức, Đảng ủy xã nhận thấy những hoạt động này đã gắn bó máu thịt với đời sống xã hội của Nhân dân các dân tộc trong xã, là món ăn tinh thần không thể thiếu và trở thành nguồn động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.