Khó khăn ngày đầu tái lập

Những ngày đầu tái lập, tỉnh Lào Cai phải đối mặt với muôn vàn khó khăn thách thức do lịch sử để lại. Kết cấu hạ tầng cũng như kinh tế - xã hội (KT-XH) hết sức yếu kém. Giao thông từ tỉnh đến các huyện xuống cấp nghiêm trọng, 56/180 xã chưa có đường ô tô đến trung tâm, 7/10 huyện thị chưa có điện lưới quốc gia. Kinh tế tự cung, tự cấp là chủ yếu, sản xuất hàng hóa hầu như không đáng kể, sản lượng lương thực bình quân đầu người chỉ có 184 kg/năm. 55% hộ dân thuộc diện đói nghèo, trong đó chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, công nghiệp kém phát triển. Văn hóa - xã hội thiếu từ cơ chế đến các thiết chế, nhiều xã “trắng” về y tế, trường học. 60% trẻ trong độ tuổi không được cắp sách tới trường. An ninh nông thôn; khu vực biên giới Việt - Trung không ổn định, trong đó có cửa khẩu Quốc tế Lào Cai chưa được khai thông...

Mục tiêu sớm đưa Lào Cai ra khỏi diện tỉnh nghèo theo Nghị quyết Đại hội tỉnh đề ra khi mới tái lập là ước mong cháy bỏng của đồng bào các dân tộc trong tỉnh, là niềm tin thôi thúc Đảng bộ, chính quyền, đồng bào các dân tộc Lào Cai bước vào thời kỳ mới. Lúc này, ưu tiên hàng đầu là phải định canh, định cư cho đồng bào các DTTS; sớm giảm nghèo, giảm đói cho hàng trăm nghìn đồng bào vùng cao.

Đồng thời, không để xảy ra điểm nóng trong thôn, bản, nhất là khu vực có đông đồng bào DTTS dễ bị các thế lực thù địch lôi kéo, kích động. Bắt tay vào xây dựng quê hương trong bộn bề khó khăn, với 67% dân số là đồng bào DTTS; 87% dân số của tỉnh chủ yếu sản xuất nông nghiệp, việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông lâm - nghiệp được đặt ra cấp thiết…

Để vượt qua khó khăn, qua từng nhiệm kỳ đại hội của Đảng bộ tỉnh, với sự hỗ trợ từ Trung ương, với các chính sách hợp lý, sự đồng tâm của cả hệ thống chính trị, sự đồng thuận của Nhân dân các dân tộc Lào Cai đã từng bước đổi thay và vươn lên.

Phát huy hiệu quả các chính sách vùng DTTS và miền núi

Có được những thành quả làm thay đổi đời sống, diện mạo vùng nông thôn miền núi, phải nói đến các chính sách phát triển KT-XH, với hàng nghìn tỷ đồng mà Đảng, Chính phủ đã đầu tư, hỗ trợ dành cho đồng bào, như: Chính sách định canh định cư, sắp xếp dân cư; Chương trình 327; Chương trình Trung tậm cụm xã; Quyết định 134; Chương trình 135; Nghị quyết 30a; Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững; Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng Nông thôn mới... Các chính sách đặc thù như Quyết định 2086 về hỗ trợ phát triển dân tộc rất ít người, Quyết định 498 về Chính sách phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống... là cơ sở, là nguồn lực để đồng bào các dân tộc phát triển toàn diện KT-XH.

Các chính sách được triển khai kịp thời, hiệu quả đã mang lại đời sống ấm no, hạnh phúc cho đồng bào các dân tộc. Đến nay, tỉnh Lào Cai đã thực sự thay đổi, thực sự khởi sắc; từ vị trí là một trong những tỉnh nghèo nhất cả nước đã vươn lên trở thành tỉnh phát triển khá trong khu vực Tây Bắc. 

Kết cấu hạ tầng KT-XH được đầu tư khá đồng bộ, phát huy hiệu quả; kinh tế tăng trưởng cao, thu ngân sách năm 2020 đạt sấp xỉ 10.000 tỷ đồng, GRDP bình quân đầu người đạt 76,3 triệu đồng; đã có 61/127 xã hoàn thành xây dựng nông thôn mới; văn hóa xã hội có nhiều biến chuyển tích cực; đối ngoại được mở rộng, quốc phòng an ninh, trật tự an toàn xã hội, biên giới ổn định.

Đời sống của đồng bào DTTS không ngừng được nâng lên. Hiện nay, đồng bào không còn hộ đói. Quyền bình đẳng giữa các dân tộc cơ bản được bảo đảm, khối Đại đoàn kết các dân tộc được củng cố. Tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo toàn tỉnh đã giảm còn 17,57%, trong đó, hộ nghèo là 8,20%; cận nghèo là 9,37%; số lao động là người DTTS tham gia học nghề chiếm 59,5%, trong đó có rất nhiều con em đồng bào dân tộc Mông, Dao, Dáy, Hà Nhì, La Chí...

Thành tựu quan trọng đó, có đóng góp rất quan trọng của đồng bào các dân tộc. Đây cũng là nhân tố quyết định làm nên thắng lợi và sự ổn định của tỉnh Lào Cai. Chặng đường 30 năm xây dựng và phát triển, các chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng, Nhà nước được vận dụng vào thực hiện phù hợp với đặc điểm KT-XH từng vùng, từng dân tộc để phát huy tiềm năng lợi thế của địa phương. Đây cũng là yếu tố có ý nghĩa quyết định hiệu quả việc thực hiện chính sách dân tộc. Các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể đã phối kết hợp chặt chẽ trong việc thực hiện chính sách dân tộc, xây dựng và củng cố lòng tin, sự đồng thuận của nhân dân các dân tộc vào Đảng, Nhà nước.

Mặc dù thành tựu đã đạt được rất to lớn, nhưng hiện nay, vùng DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh Lào Cai vẫn còn nhiều khó khăn, chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn chậm, tệ nạn xã hội, hủ tục vẫn đang là thách thức lớn. Bước vào giai đoạn phát triển mới thuận lợi nhiều, song khó khăn, thách thức cũng không nhỏ, trong đó thuận lợi là cơ bản. Đặc biệt, Quốc hội khóa XIV đã ban hành Nghị quyết số 88/2019/QH14 ngày 18/11/2019 phê duyệt Đề án tổng thể phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, sẽ là cơ hội để đồng bào các DTTS bứt phá vươn lên.

Với mục tiêu “không để ai bị bỏ lại phía sau”, tỉnh Lào Cai đã, đang và sẽ tiếp tục thực hiện tốt chiến lược công tác dân tộc; kiên trì, nhất quán thực hiện nguyên tắc các dân tộc bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển.