Người dân bày tỏ búc xúc về môi trường

Cây không còn chim, suối không còn cá

KCN Tằng Loỏng nằm trên địa bàn huyện Bảo Thắng, có mặt bằng khoảng 1.100ha với 28 dự án đăng ký đầu tư, đã có khoảng 20 Nhà máy đi vào hoạt động. Trong đó, tập trung một số nhà máy có công suất hoạt động lớn như: Nhà máy tuyển quặng A-pa-tít công suất 950.000 tấn/năm, 5 Nhà máy sản xuất phốt pho vàng có công suất 44.000 tấn/năm, Nhà máy sản xuất DAP…

Bước vào KCN, chúng ta có thể cảm nhận môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng, khói, bụi và đặc biệt là mùi lạ, rất khó thở, thậm chí bị ho sặc sụa. Những cột khói trắng, đen, vàng (phốt pho thoát ra) và nước suối có lúc chuyển màu xanh, đỏ…

Theo một số hộ dân, KCN Tằng Loỏng vẫn còn nhiều cây xanh, phượng, bằng lăng. Trước đây, cây vẫn nở khi hè đến, nhưng đã nhiều năm nay, cây chỉ ra hoa lác đác, và tuyệt nhiên không còn tiếng ve kêu và rất hiếm nhìn thấy chim tự nhiên bay ở khu vực này. Còn dưới suối, cũng từ lâu người dân không còn nhìn thấy loại cá nào bơi. Người dân không dám rửa chân tay ở suối vì nước có mùi lạ, khá nhớt, sau khi rửa bị mẩn ngứa. Tình trạng lưu huỳnh rơi vãi đầy đường cũng khiến tình trạng ô nhiễm môi trường thêm trầm trọng.

Những người dân ở Tổ dân phố số 7, thị trấn Tằng Loỏng cho biết, từ khi các nhà máy đi vào hoạt động, do ảnh hưởng của khói, bụi, các gia đình ở đây không thể nuôi trồng được bất cứ thứ gì. Cây cối, hoa màu cứ cháy dần, táp hết lá rồi chết. Nguồn nước bị ô nhiễm, cá nuôi dưới ao lứa này đến lứa khác cứ chết dần, chết mòn. Những dòng suối trong mát ngày nào giờ đều bị nhiễm hóa chất, trâu bò, gia súc uống nước suối sau đó chết dần.

Mặc dù tình trạng ô nhiễm ngày càng nặng nề, nhưng trên địa bàn tỉnh Lào Cai hiện chưa có khu xử lý chất thải tập trung. Các chất thải đều do các chủ đầu tư tự thu gom xử lý. Việc xử lý rác thải công nghiệp theo cách thủ công trên thực tế không đem lại hiệu quả mà càng làm môi trường thêm ô nhiễm.

Phạt nhưng vẫn ô nhiễm

Theo quy định tại Nghị định số 38/2015/NĐ-CP của Chính phủ, có 12 Nhà máy trong KCN Tằng Loỏng thuộc đối tượng phải lắp đặt quan trắc tự động đối với khí thải. UBND tỉnh Lào Cai đã ban hành các văn bản chỉ đạo thực hiện. Tuy nhiên, các doanh nghiệp không nghiêm túc thực hiện, nên mới chỉ có một số đơn vị lắp đặt thiết bị quan trắc tự động kết nối với Sở TN&MT.

Theo cơ quan chức năng Lào Cai, đến hết năm 2018 mới có 3/4 KCN được phê duyệt đề án bảo vệ môi trường chi tiết; KCN Tằng Loỏng mới lập xong đề án, đang trình Tổng cục Môi trường thẩm định phê duyệt. Kết quả quan trắc khí thải tại KCN Tằng Loỏng cho thấy, có một số thông số vượt quá quy định trong không khí, nước thải (khói bụi của các nhà máy; thông số TSS, BOD vượt ngưỡng trong nước thải).

BQL Khu kinh tế Lào Cai cũng cho biết, về cơ bản các doanh nghiệp đã đầu tư hệ thống xử lý khí thải, một số Nhà máy sản xuất phốt pho vàng cải tạo, nâng cấp hệ thống thu khí tại bể tôi xỉ và bể khúc lưu (bể xử lý tuần hoàn nước thải)… Tuy nhiên, trong quá trình hoạt động một số Nhà máy vẫn còn để xảy ra sự cố, rò rỉ khí thải gây tác động cộng hưởng làm ảnh hưởng đến cây cối, hoa màu của người dân sống xung quanh.

Được biết trước đó, BQL Khu kinh tế Lào Cai đã tiến hành kiểm tra toàn diện tại các Nhà máy trong KCN Tằng Loỏng; phối hợp với Sở TN&MT thanh tra các doanh nghiệp trong KCN có sai phạm về môi trường. Sau thanh tra, UBND tỉnh Lào Cai xử phạt vi phạm hành chính đối với Cty DAP số 2 là 150 triệu đồng; Cty Cổ phần Hóa chất Phúc Lâm 130 triệu đồng; Cty TNHH MTV Supe lân Apromaco Lào Cai 350 triệu đồng.

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Trưởng BQL Khu kinh tế tỉnh Lào Cai cho biết, trước mắt, để đảm bảo sức khỏe cho người dân, tỉnh Lào Cai đã đưa 69 hộ dân nằm trong vành đai có nguy cơ ô nhiễm cao ra khu tái định cư. Ngoài ra, phải di chuyển tiếp 600 hộ dân trong vành đai ảnh hưởng ra thị trấn Phố Lu, cách ly hoàn toàn khỏi khu vực ô nhiễm môi trường.

Tỉnh Lào Cai đã đưa 69 hộ dân nằm trong vành đai có nguy cơ ô nhiễm cao ra khu tái định cư. Ngoài ra, phải di chuyển tiếp 600 hộ dân trong vành đai ảnh hưởng ra thị trấn Phố Lu, cách ly hoàn toàn khỏi khu vực ô nhiễm môi trường.” (Ông Nguyễn Tiến Dũng, Phó Trưởng BQL Khu kinh tế tỉnh Lào Cai)

TRẦN HÒA