Chủ động bằng dữ liệu thời gian thực

Trong năm qua, hệ thống cảnh báo thiên tai của tỉnh đã hoạt động tích cực, phát huy hiệu quả trong công tác chỉ đạo và phòng tránh. Hơn 800 tin nhắn cảnh báo đã được gửi đến các địa phương, cơ quan chức năng và người dân. Đồng thời, hệ thống đo mưa tự động cũng được mở rộng, nâng tổng số trạm lên 30 điểm trên toàn tỉnh.

Anh Triệu Văn Tuấn, xã Ba Chẽ chia sẻ: “Trước đây mưa to bất ngờ, bà con trở tay không kịp. Nay có tin nhắn cảnh báo, chúng tôi kịp sơ tán đồ đạc, di chuyển gia súc”.

Ngoài các điểm đo mưa, tỉnh còn kết nối chặt chẽ với hệ thống quan trắc khí tượng thủy văn quốc gia và các trang dữ liệu chuyên ngành. Các bản tin dự báo và cảnh báo được truyền tải đa kênh từ tin nhắn, loa phát thanh đến các nền tảng mạng xã hội giúp đảm bảo thông tin đến được với tất cả người dân, kể cả ở vùng sâu, vùng xa.

Ông Phạm Đình Ngọc, Trưởng phòng Phòng chống thiên tai, Chi cục Thủy lợi (Sở Nông Nghiệp và Môi trường) cho biết: “Những dữ liệu thời gian thực từ các trạm quan trắc không chỉ giúp chính quyền ra quyết định nhanh chóng mà còn là cơ sở để người dân chủ động ứng phó”.

Trước đó, năm 2018, tỉnh Quảng Ninh đã lắp đặt 20 điểm đo mưa tự động, đặc biệt là ở các khu vực ven sông suối hoặc các điểm xung yếu hay xảy ra lũ lụt. Nhờ vậy, lượng mưa được đo ở các điểm đo được đánh giá đúng thời điểm và thời gian thực. Năm 2024 và đầu năm 2025, Quảng Ninh đã lắp đặt thêm 10 trạm đo mưa để nâng cao năng lực ứng phó, dự báo thời tiết khi bước vào mùa mưa lũ.

Nâng cấp hệ thống cảnh báo trên vịnh

Với đặc thù địa lý có nhiều vùng vịnh, đảo và hoạt động du lịch sôi động trên biển, việc giám sát và cảnh báo thời tiết cực đoan tại khu vực vịnh Hạ Long, vịnh Bái Tử Long được tỉnh đặc biệt chú trọng. Cục Khí tượng Thủy văn đã phối hợp cùng địa phương triển khai lắp đặt 3 trạm khí tượng tự động tại Bãi Cháy, Cửa Ông và Tuần Châu, cùng hệ thống radar thời tiết hiện đại.

Các cảm biến đo gió, áp suất, nhiệt độ và độ ẩm sẽ được tích hợp trực tiếp trên các tàu du lịch. Dữ liệu thu thập được truyền về trung tâm theo thời gian thực, tạo điều kiện để cập nhật, dự báo và cảnh báo nhanh chóng các hiện tượng thời tiết nguy hiểm (giông, lốc, sét...) trên biển.

Trước đó, toàn bộ gần 500 tàu du lịch trên vịnh Hạ Long đã được trang bị hệ thống định vị AIS, giúp cơ quan chức năng giám sát hành trình và đảm bảo an toàn cho hành khách.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Văn Công cho biết, tỉnh kiên quyết hạn chế tối đa xảy ra rủi ro trên các vùng vịnh, sẽ tăng cường trang thiết bị dự báo, thiết lập các điểm cảnh báo và trú ẩn, đồng thời phối hợp chặt chẽ với Cục Khí tượng Thủy văn để đảm bảo thông tin đến nhanh và chính xác cho ngư dân, du khách.

Các chuyên gia nhận định, trong bối cảnh biến đổi khí hậu đang làm gia tăng mức độ bất thường và cực đoan của thiên tai, việc dựa vào công nghệ để ứng phó không còn là lựa chọn mà là yêu cầu tất yếu. Dữ liệu vệ tinh, radar, cảm biến môi trường và trí tuệ nhân tạo đang dần được tích hợp vào hệ thống dự báo, tạo ra một mạng lưới cảnh báo sớm mạnh mẽ, chính xác và linh hoạt.

Hiện nay, chính quyền các cấp tại Quảng Ninh đã tích cực vào cuộc, tổ chức diễn tập, huấn luyện kỹ năng ứng phó thiên tai cho người dân tại các khu vực có nguy cơ cao. Đồng thời, các kênh thông tin cảnh báo cũng được đồng bộ hóa, giúp mọi người tiếp cận thông tin nhanh chóng và chính xác.